رابط بین بیمه بدنه و ماشین آلات کشتی وکلوپ/ جواد محمدیان امامی

آیا افرادی که خسارات P&I را بررسی و محاسبه می­کنند، لزومی دارد اصول وکلیات بیمه بدنه و ماشین آلات کشتی را هم بدانند؟ برای کسانی که رسیدگی به خسارات مسئولیت ناشی از اموال را به عهده دارند، پاسخ قطعاً “بله” است.

 

 P&I در درجه اول برای پوشش بیمه مسئولیت مالک یا اجاره کننده یا اداره کننده کشتی، درمقابل دیگران در نظر گرفته شده است. این افراد عموماً اطلاع دارند که خسارت وارده به دارایی شخصی آنها مشمول این پوشش نمی باشد.

درحالیکه بیمه بدنه وماشین آلات کشتی اساساً بیمه ای است که منافع مشتری را تحت پوشش قرار می دهد. جایی که این دو نوع بیمه با هم تلاقی می کنند حوزه تصادم دوکشتی با یکدیگر و مسئولیت در مورد آسیب به اموال شخص ثالث است. سوال ما این است: آیا افرادی که خسارات P&I را بررسی و محاسبه می­کنند، لزومی دارد اصول وکلیات بیمه بدنه و ماشین آلات کشتی را هم بدانند؟ برای کسانی که رسیدگی به خسارات مسئولیت ناشی از اموال را به عهده دارند، پاسخ  قطعاً "بله" است.

وقتی صحبت از تصادم دو کشتی و مسئولیت برای آسیب وارد به اسکله ها، جرثقیل های ویژه بارگیری وتخلیه و سایر اموال اشخاص ثالث به میان می آید، بیمه بدنه و ماشین آلات و پوشش های موسسه P&I غالباً مکمل یکدیگر هستند. در واقع، اولین نیاز به بیمه حفاظت  protection("P" در P&I) به این دلیل بوجود آمد که بیمه گران بدنه و ماشین آلات در قرن 19 حاضر نبودند بیش از سه چهارم مسئولیت مالکان کشتی ها ناشی از تصادم را بیمه کنند. انجمن های بیمه متقابل صاحبان کشتی برای محافظت ازمنافع مالکان کشتی در رابطه با ضررهای ناشی از تحمل یک چهارم مسئولیت مذکور، بعنوان موسسات خود بیمه گر بوجود آمدند.

مسئولیت ناشی از تصادم یا برخورد

مسئولیت درتصادم به معنای مسئولیت مالک کشتی بیمه شده نسبت به اشخاص ثالثی است که دراثر برخورد کشتی بیمه شده با کشتی دیگر متحمل جراحت، آسیب یا تلف مال شده اند. این شخص ثالث می تواند صاحب کشتی دیگر که درگیر این تصادم است باشد. صاحبان محموله های موجود روی کشتی دیگر ، افراد سوار برکشتی دیگر که ممکن است متحمل جراحت شده اند، یا سایرطرف های تحت تأثیرعواقب تصادم بین دو کشتی شخص ثالث محسوب می شوند، توجه داشته باشیم: اشخاصی که به علت ریزش سوخت مخازن کشتی دیگر در نتیجه تصادم، اموال آنها آسیب دیده است هم در این قضیه شخص ثالث به حساب می آیند. همه بیمه نامه های استاندارد که بدنه و ماشین آلات کشتی ها را بیمه می کند، دارای شرطی است که بموجب آن سه چهارم مسئولیت مالک کشتی بیمه شده را تامین می کند و این موضوع از قوانین انگلیس اقتباس شده است. از این رو، تحت قوانین انگلیس، پیش بینی شده که بیمه گذار یك چهارم باقی مانده مسئولیت را در جاهای دیگر كه معمولاً موسسه P&I  است بیمه کند. یک چهارم مسئولیت مالک کشتی باید در قواعد ورود موسسه پی اند آی تصریح شده باشد.

در بازار بیمه دریایی نروژ، بیمه بدنه و ماشین آلات کشتی، مسئولیت کامل(چهار چهارم) ناشی از تصادم کشتی بیمه شده با کشتی دیگر را بیمه می کند. اما حتی در چنین حالتی برخی از مسئولیت های ناشی ازتصادم فاقد پوشش می ماند، مثلاً مسئولیت ناشی از فوت یا جراحت اشخاص سوار برکشتی دیگر یا مسئولیت آلودگی ناشی از ریختن سوخت از مخازن کشتی دیگر بر اثرتصادم. محدودیت دیگری که در موردکلیه بیمه نامه های استاندارد بدنه و ماشین آلات کشتی اعمال می شود این است که مالک کشتی برای مسئولیت ناشی از تصادم تا مبلغ بیمه شده کشتی، دارای پوشش بیمه است، نه بیشتر. اما در برخی شرایط، مسئولیت برخورد ممکن است از ارزش بیمه شده کشتی فراتر برود، در این صورت موسسه P&I پاسخ گوخواهد بود. این پوشش دراصطلاح به " پوشش مازاد مسئولیت ناشی از تصادم "مشهور است.

جنبه جالب توجه دیگر این است: شرایط استاندارد بدنه در بازارهای مختلف از نظر میزان و نوع پوشش مسئولیت ناشی ازتصادم متفاوت است. یک مثال: اگرکشتی دیگر درنتیجه برخورد غرق شود و مسئولان منطقه دستور دهند مغروقه کشتی بیرون آورده شود. آیا بیمه بدنه سهم مالک کشتی ازهزینه بیرون آوردن مغروقه دیگر را که بر اثرتصادم غرق شده پرداخت خواهد کرد؟ پاسخ بسته به شرایط و بازار بیمه متفاوت خواهد بود، ازآنجا که موسسه P&I باید به مسئولیتی که خارج از حدود بیمه بدنه است پاسخ دهد، کلوپ P&I باید در اسرع وقت اطلاعات لازم را به منظور ارزیابی صحیح محدوده مسئولیت خود دریافت و از منافع خود محافظت کند. 

برخی مالکان کشتی مسئولیت کامل درتصادم (چهار چهارم) را تحت پوشش P&I خود قرار می دهند. این جامع ترین پوشش بیمه مسئولیت خواهد بود، زیرا تمام مسئولیت ها در قبال شخص ثالث ناشی ازتصادم، در اصل بدون محدودیت یا بدون قائل شدن حدود مالی برای مسئولیت پوشش داده می شود. با این حال، صاحب کشتی هنوز هم برای مقابله با ضرر و زیان کشتی خود نیاز به بیمه بدنه و ماشین آلات دارد.

شرایط استاندارد بیمه بدنه و ماشین آلات کشتی ها، مسئولیت ناشی از برخورد کشتی بیمه شده با اموال و دارایی شخص ثالث (بغیرازکشتی ) را هم پوشش می دهد. این بیمه مسئولیت ناشی از برخورد بدنه کشتی بیمه شده با اجسام خارجی یا برخورد تجهیزاتی که موقتا روی کشتی بیمه شده نصب شده با اجسام خارجی و اموال و دارائی اشخاص ثالث نظیر اسکله ها یا بویه های شناور را پوشش می دهد. بعضی بیمه گران آمریکایی اینگونه پوشش را “allision” می نامند، اما این اصطلاح جهانی نیست. این نوع پوشش بیمه (damage to fixed and floating objects)  یا (آسیب دیدن اشیاء ثابت و شناور) است که خلاصه انگلیسی آن FFO  می شود.

در حالی که مسئولیت ناشی از تصادم در بیشتر موارد به نسبت سه چهارم  و یک چهارم بین بیمه گران بدنه و P&I تقسیم می شود. پوشش بیمه مسئولیت برخورد با اجسام خارجی ( FFO )  ندرتاً به این روش تقسیم می شود. شرایط استاندارد بیمه نامه های بدنه و ماشین آلات انگلیسی، مسئولیت FFO را استثناءکرده است، در این بازار، مالک کشتی این گونه موارد را به پوشش های P&I  خود اضافه می کند. درروش بیمه گری نروژ، پوشش مسئولیت  FFO معمولاً تحت بیمه بدنه قرار می گیرد. بیمه گران آلمانی هم همین  رویه را اجرا می کنند. بیمه گران آلمانی آسیب وارد به دارایی شخص ثالث ناشی از حركت کشتی بیمه شده، اما بدون هرگونه تماس و برخورد باجسم خارجی را نیز پوشش می دهند – مثلاً خسارت وارد به اموال مجاور ناشی از موج ایجاد شده توسط شناوری که با سرعت بیش ازحد حرکت کرده تحت پوشش است. باردیگرتاکید می شود، وظیفه اصلی  P&I  پوشش مسئولیت هائی است که تحت پوشش بیمه بدنه نباشند. از این رو موسسات  P&I  مسئولیت های ناشی از "آسیب موج" را درمواردی که بیمه بدنه کشتی به روش بازار بیمه انگلیس انجام شده، پوشش می دهند. درعین حال شرایط استاندارد بیمه بدنه در بازارهای بیمه در رابطه با دامنه پوشش مسئولیت های ناشی ازتصادم یا برخورد به ترتیبی که در بالا توضیح دادیم درحال تغییر است. به عنوان مثال می توان به خسارت های ناشی از استفاده از تجهیزات کشتی درجریان عملیات کشیدن کابل فیبری زیر دریا توسط لنگرکشتی یا آسیب دیدن تجهیزات ترمینال ها بر اثر برخورد با جرثقیل کشتی ها  اشاره کرد. باردیگر باید تاکیدکنیم، P&I مسئولیت هایی را پوشش می دهد که خارج از شرایط بیمه بدنه و ماشین آلات هستند.

1- مسئولیت‌های ناشی از تصادم که تحت پوشش بیمه‌گران بدنه و ماشین آلات قرار می‌گیرند به قرار زیرهستند.

– صدمات وارده به کشتی بیمه شده.

– سه چهارم صدمات وارد به کشتی دیگر.

– سه چهارم صدمات وارد به اموال و محموله‌های کشتی دیگر.

– سه چهارم خسارت معطلی کشتی دیگر.

– سهم خسارت همگانی کشتی و هزینه‌های نجات کشتی بیمه شده.

2- مسئولیت‌های تصادفی که تحت پوشش بیمه‌گران بدنه وماشین آلات قرار نمی‌گیرند به صورت زیر هستند.

– آسیب و خسارت وارد شده به اموال و محموله‌ها درکشتی بیمه شده.

– فوت یا جراحات افراد درکشتی بیمه شده و یا کشتی دیگر.

– آلودگی ناشی از کشتی بیمه شده یا کشتی دیگر.

– جابجا کردن بقایای کشتی و محموله رها شده.

– هزینه‌های ریکاوری نشده خسارت همگانی.

 

 

تعهدات در قبال کشتی مقابل که تحت پوشش بیمه گران بدنه و ماشین آلات و کلوپ های P&I قرار دارد به ترتیب زیر خلاصه می شود.

خسارت وارده به کشتی مقابل (سه چهارم H&M، یک چهارم P&I)

خسارت به محموله و اموال کشتی مقابل (سه چهارم H&M، یک چهارم P&I)

خسارت معطلی کشتی مقابل (سه چهارم H&M، یک چهارم P&I)

ریان همگانی و هزینه های نجات کشتی مقابل (سه چهارم H&M، یک چهارم P&I)

مقایسه شرایط

شرح تنوع وتغییرات کلیه بیمه نامه های استاندارد بدنه و ماشین آلات مرسوم درصنعت جهانی بیمه درحوصله این مقاله نیست. در اینجا ضمن مقایسه شرایط بیمه انگلیس، آلمان و نروژ، به بعضی تغییرات که حائز اهمیت بیشتری هستند می پردازیم. جدول زیر این تغییرات را نشان می دهد.

        خلاصه وضعیت پوشش های بیمه براساس بدنه و ماشین آلات و پی اند آی در بازارهای معروف بیمه

بازارانگلیس براساس کلوز بیمه بدنه

ITC  HULL 1983       

بازار بیمه آلمان

D.T.V.          

طرح بیمه دریائی نروژ و بیمه بدنه و ماشین آلات اسکاندیناوی

بموجب شرط مسئولیت درتصادم متقابل، بیمه بدنه و ماشین آلات، سه چهارم مسئولیت ناشی ازتصادم دو کشتی را جبران می کند.

مسئولیت ناشی از برخورد و تصادم متقابل با کشتی دیگر بطورکامل توسط بیمه گر بدنه و ماشین آلات پرداخت می شود.

مسئولیت ناشی از برخورد و تصادم متقابل با کشتی دیگر بطور کامل توسط بیمه گر بدنه و ماشین آلات پرداخت می شود.

یک چهارم باقیماند باید توسط P&I جبران شود.

 

____________

____________________

مسئولیت ناشی از FFO بطور کامل باید توسط P&I جبران شود.

مسئولیت ناشی از FFO بطور کامل توسط بیمه گر بدنه و ماشین آلات پرداخت می شود.

مسئولیت ناشی از FFO بطور کامل توسط بیمه گر بدنه و ماشین آلات پرداخت می شود.

خسارت وارد به اموال مجاور براثر موج ناشی از حرکت سریع کشتی توسط P&I پرداخت می شود.

خسارت وارد به اموال مجاور براثر موج ناشی از حرکت سریع کشتی توسط بیمه گر بدنه و ماشین آلات پرداخت می شود.

خسارت وارد به اموال مجاور براثر موج ناشی از حرکت سریع کشتی توسط P&I پرداخت می شود.

 

 

پوشش P&I برای برخورد، تصادم و سایرخساراتی که به اموال دیگران وارد می شود.

پوشش های P&I درچارچوب طرح ریسکهای با نام تهیه شده است. بنابراین فقط ریسک هایی که درشرایط ورود و قواعد عضویت باشگاه تصریح شده اند پوشش دارند، ضمناً پوشش پی اند آی برای تصادم، برخورد و آسیب وارد به اموال دیگران از جائی شروع می شود که غرامت مربوط به آنها  تحت پوشش بیمه بدنه و ماشین آلات کشتی نباشد.

ملاحظات در رسیدگی به خسارات

چه ملاحظاتی موجب می شود، صاحب کشتی خطرات تصادم و همچنین برخورد با اجسام ثابت و متحرک FFO را نزد بیمه گر بدنه و ماشین آلات یا  P&I  پوشش دهد؟ یک عامل مهم همیشه قیمت خواهد بود، اما عوامل مهم دیگری نیز وجود دارد. از دیدگاه مطالبه خسارت، منافع مشخصی در مورد بیمه کردن مسئولیت ناشی ازتصادم و مسئولیت برخورد با اجسام خارجی نزد یک بیمه گر وجود دارد که نباید از آن غافل شد. در حادثه جدی تصادم یا برخورد با اجسام ثابت و متحرک، تعامل بین صاحب کشتی و بیمه گر ازاهمیت حیاتی برخوردار است. جنبه های مختلفی باید در مراحل اولیه مورد توجه و هماهنگی قرار گیرد. یکی از این جنبه ها، ارائه تضمین­های لازم به شخص ثالث به منظور جلوگیری از توقیف کشتی بیمه شده است. این توقیف ممکن است باعث خسارت های بیشتری شود، زیرا موجب تاخیر در بازرسی و تعمیرکشتی می شود و این موضوع منجر به درمعرض خطر قرارگرفتن بیشترکشتی شده که نتیجه آن پرداخت خسارت بیشتر از جانب بیمه گر بدنه و ماشین آلات و همچنین پرداخت های بیشتر از طرف بیمه گری که هزینه های اضافی دستمزد و نگهداری کارکنان را پرداخت میکند خواهد شد. ازاین رو، معمولاً فشار روی بیمه گراست تا ضمانت لازم را ارائه کند. اما هرچه شرایط پوشش بیشتر تکه تکه باشد، حل این مشکل دشوارتر خواهد بود. بعضی مواقع مالکان کشتی از کلوپ P&I می خواهند، تعهدنامه ای letter of undertaking (LOU)  برای تأمین مسئولیتی که به عهده دیگری (بیمه گر بدنه ) است، ارائه دهد. به عنوان مثال، درمورد تصادم که بیمه گر بدنه سه چهارم این مسئولیت را پوشش داده است. یک دلیل این است که LOU  که از طرف کلوپهای عضو گروه بین المللی ارائه می شود بیشتر از تعهد نامه ای که بیمه گر بدنه ارائه می دهد (مگر اینکه بیمه گر بدنه ازپوشش های اتکائی معتبر جهانی برخوردار باشد) مورد قبول قرار می گیرد و می توان آنرا سریعتر و با هزینه کمتری مهیا کرد.

نتیجه گیری

رسیدگی موثربه خسارت مورد ادعا در پرونده های بزرگ، بستگی به توانائی محاسب خسارت دارد. محاسب خسارت باید بتواند حقایق واقعه را استخراج کرده و تاثیر آنها را بر شرایط مختلفی که در بیمه نامه بدنه و قواعد P&I گنجانده شده بررسی نماید. وقتی تعاملات بین اصطلاحات بیمه بدنه و  P&I زودتر مشخص شود، تصمیم گیری مؤثرتری در مورد نقش بیمه گران مختلف صورت خواهد گرفت. مالک کشتی قبل از تصمیم گیری برای تحت پوشش قراردادن مسئولیت ناشی از تصادم و مسئولیت مربوط به برخورد با اجسام خارجی، نزد یک بیمه گر مشخص یقیناً به خدماتی که در زمان خسارت دریافت می کند، توجه خواهد داشت. به عنوان مثال، هنگامی که نیاز به کمک پیدا می کند، پاسخ احتمالی به حادثه از طرف بیمه گری که درگیر موضوع است چگونه خواهد بود؟ حمایت بیمه گر در این موارد است که موجب ارزیابی او می شود. رسیدگی فوری خسارت، که با توجه به نیازهای بیمه گذار بطور یکپارچه هماهنگ شده و بصورت تخصصی انجام شود رضایت بیمه گذار از بیمه گران را افزایش داده و موجب صرفه جویی در هزینه ها خواهد شد.

امیدوارم مطالب فوق برای دوستان عزیز، همکارن محترم، متصدیان ارجمند حمل ونقل بویژه مسئولان و متصدیان گرمی حمل ونقل دریائی مفید واقع شود. هرگونه سوال و پیشنهادی دارید می توانید با استفاده از ایمیل زیر:

Javad.m.emami@gmail.com   مطرح نمائید.

درخاتمه لازم می دانم ازهمکاری صمیمانه دوست ارجمند جناب آقای محسن آذری که این مقاله را با حوصله بررسی کرده و مواردتکمیلی به آن افزودند تشکر نمایم.

لینک کوتاهلینک کپی شد!
اخبار مرتبط
ارسال نظر

78  −    =  77