ماجرای توانگری آنلاین به کجا رسید؟ // تمرکز بیمه مرکزی بر سهم بازار و مسابقه بدون برنده
یک میزگرد با مشارکت دو همکار قدیمی را بخوانید:
میرزائی : با سیستمهایی که ما در حال فراهم کردن بودیم، میتوانستیم حق بیمهها و تعهدات شرکتهای بیمه را محاسبه کنیم. سامانة توانگری آنلاین 90 درصد پیش رفته بود فقط به اجازة رئیس کل برای انتشار نیاز داشت./ توجه زیاد بیمة مرکزی به سهم بازار در شرکتهای بیمه بدون توجه به کیفیت بیمهگری بعضاً باعث سوءتفاهم میشود و شرکتهای بیمه را در مسابقة افزایش سهم قرار میدهد/ نوروزی: کارگروه آی تی سندیکا یک معماری را به تازگی ترسیم کرد مبنی بر اینکه CORE کجا باید بنشیند، سوئیچ کجا بنشیند؟ اگر بخواهیم مشابه بانک بگوییم ISPهایمان کجا باید باشند، اینشورتکها، نمایندگان و … کجا باشند مدل مفهومی آن درآمده است.
به گزارش ریسک نیوز توصیههای راهبردی صندوقهای بینالمللی برای دولتها، تقویت شفافیت است که دارای ابعاد مختلفی است و بهروزرسانی به موقع آمار و دادهها یکی از شاخصهای اساسی محسوب میشود.
حال چرا در صنعت بیمه آمار سه ماهه که به صورت منظم منتشر میشد بیش از دو سال است که منتشر نمیشود؟ یافتن پاسخ این سؤال و همچنین سؤالات اساسی دیگر از جمله میزان تمیزسازی آمار و کیفیسازی دادهها در صنعت بیمه از دیگر موضوعات میزگرد پیشروست.
حبیب میرزایی معاونت توسعة بازار و شبکة فروش بیمة پاسارگاد که تجربة سالها فعالیت در معاونت نظارت بیمة مرکزی را دارد و در جریان ارتقاء سنهاب در زمان محمدابراهیم امین و عبدالناصر همتی نقش مهمی داشت و همچنین مهدی نوروزی مدیر عامل شرکت بیمة خاورمیانه و رئیس پیشین فاوا در بیمة مرکزی که نظارت هوشمند در زمان وی کلید خورد؛ میهمانان ما در این میز سخن هستند قسمت اول این میزسخن را با عنوان کلاف سر در گم مغایرتها از کجا آغاز شد؟ خواندیم . قسمت دوم و اخررا با هم میخوانیم؛
* آقای میرزایی، به نظرتان آمار وقتی به خط سوم برسد چه سرنوشتی خواهد داشت و با چه چالشهایی مواجه هستند؟
میرزایی: اگر سطح ستاد شرکتهای بیمه نیمنگاهی تخصصی به الزامات مقرراتی داشته باشند در تولید اطلاعات بسیار تأثیرگذار است. بخشی از شفافیت اطلاعات به الزامات مقرراتی بازمیگردد؛ مثلاً وقتی شرکتی در کدال قرار میگیرد؛ ذینفع اصلیاش سرمایهگذاران بورس هستند، در حالی که وظیفة اصلی بیمة مرکزی حمایت از حقوق بیمهگذاران است، در نتیجه رویکردهای دو سازمان متفاوت است. بیمة مرکزی به نوعی شریک تجاری شرکتهای بیمه محسوب میشود و اطلاعات را از منظر سهم اتکایی اجباری بررسی میکند.
* آقای نوروزی، میخواهم از این زاویه به این موضوع بپردازید که داده بعد از تولید در بخش فروش و شعبه در بخش ستاد مدیریت و یکپارچهسازی و پایش شود. آیا شرکتها در بخش ستاد در مدیریت و یکپارچهسازی اطلاعات حمایت لازم را دارند؟
نوروزی: در سالهای اول خیلی از دیتاها در شرکتهای بیمه غیر متمرکز بودند و در شعب تعاریف متفاوتی با چیزی که ما الان در اختیار داریم، وجود داشت؛ قبلاً شاید دیتا اول توسط نمایندگی ثبت، به شعبه منتقل و در ستاد جمعآوری میشد و این پروسه شاید وقتگیر بود و شاید خودش بخشی از مغایرتها را ایجاد میکرد. خوشبختانه سالهای اخیر شرکتها به سمت سیستمهای متمرکز رفتهاند و در حال حاضر بعید میدانم شرکتی باشد که دیتایش به صورت غیر متمرکز در شعب وجود داشته باشد و عملاً دیتا در سیستمهای متمرکز شرکتها وجود دارد و هر بیمهنامهای که در هر نقطه از کشور توسط هر شرکت بیمهای صادر میشود بلافاصله در سیستم متمرکز مینشیند و عملاً متولیان امر در ستاد، دیتا را به لحظه دارند.
* اگر بخش ستاد، مسئولیت مدیریت درست اطلاعات را جدی بگیرد و اجرای استانداردها و مقررات را در بخش نمایندگی الزام کند به فرایند کمک بسیاری میکند.
نوروزی: بحث سرعت است که معمولاً معتقدند این سرعت در صدور مهم است. این باعث میشود که با نقص اطلاعات مواجه باشیم و بعضاً این اتفاق به دلیل عدم پیادهسازی بیزینس به صورت کامل در سیستمهای اطلاعاتی، چالش ایجاد میکند. تصور کنید یک سری اطلاعات حداقلی در نمایندگی یک نقطه از کشور وارد سیستم میشود و بخش آندر رایتینگ تا فرم پیشنهاد را نداشته باشد، نمیتواند تشخیص دهد که این مسئله نیاز به چکاپ دارد یا ندارد، سؤالات پزشکی کاملاً درست هستند یا درست نیست تا به بخش صدور برود. در این راستا دانش آندر رایتینگ باید در سیستم پیاده شود.
* آقای میرزایی بیمة مرکزی چقدر مسئولانه به تمیزسازی اطلاعات، استانداردسازی و انعکاس درست اطلاعات میپردازد؟
میرزایی: باید بپذیریم که تولید و انتشار اطلاعاتی به این گستردگی که بیش از 32 شرکت بیمه با همین نقصها و بعضاً فقدان زبان مشترکها که گفته شد؛ وقتی به نهاد ناظر میرسد باید با وسواس و حصول سطحی از اطمینان انتشار یابد. مسلم است بیمة مرکزی حداکثر تلاش خود را میکند که اطلاعات به نحو هر چه بهتر بستهبندی و منتشر شوند؛ اما نکته این است که بازار بیمه نیاز به اطلاعات متنوعتری دارد و بپذیریم که صرف توجه به اطلاعات تولید حق بیمه و سهم بازار، سوء تفاهم ایجاد میکند. توجه زیاد بیمة مرکزی به سهم بازار در شرکتهای بیمه بدون توجه به کیفیت بیمهگری بعضاً باعث سوءتفاهم میشود و شرکتهای بیمه را در مسابقة افزایش سهم قرار میدهد در حالی که کیفیت خدمات بیمهای، رضایت مشتری، قیمتگذاری فنی باید بیشتر مورد توجه قرار گیرند. تصور میکنم باید تولید اطلاعات بیشتر به سمت معنادار شدن حرکت کند.
* چه اطلاعاتی نشان میدهد که کیفیت خدمات خوب است؟
میرزایی: مثلاً تصور کنید در بیمة مرکزی سامانة رسیدگی به شکایات پیادهسازی شود، سنجش تعداد شکایاتی که از یک شرکت میرسد و تعداد شکایتی که خاتمه یافته است و نسبت اینها با تعداد بیمهنامهها یک شاخص است که کیفیت خدمات را میسنجید. به نظرم توانگری هم یک فاکتور مهم است که بر کیفیسازی اطلاعات و تنوع دادهها اثر میگذارد.
* به یاد دارم زمانی که در معاونت نظارت بیمة مرکزی بودید بیان کردید که قصد دارید توانگری را آنلاین کنید.
میرزایی: این از پروژههای ناتمام دورة مسئولیت من بود که موافق و مخالف جدی داشت. با سیستمهایی که ما در حال فراهم کردن بودیم، میتوانستیم حق بیمهها و تعهدات شرکتهای بیمه را محاسبه کنیم. سامانة توانگری آنلاین 90 درصد پیش رفته بود فقط به اجازة رئیس کل برای انتشار نیاز داشت. نهاد ناظر نباید به سمت اطلاعاتی مثل حق بیمه و ضریب نفوذ بیمه برود؛ بلکه باید وارد تنوع اطلاعاتی شود تا ذینفعان مختلف صنعت بیمه اطلاعات لازم برای تجزیه و تحلیل را در اختیار داشته باشند.
استارتاپها امکان مقایسة محصولات بیمهای را با روشهای مختلف فراهم کردهاند؛ از جمله نرخ بیمهنامه، تعداد شکایات از شرکت و میزان توانگری. در این راستا ضروری است امکانات مختلف را برای بیمهگذاران امکان انتخاب بیمهگر مورد نظر را تسهیل کنیم، شما محصولی را میخواهید بخرید؛ وقتی وارد دیجی کالا میشوید با خیال راحت میدانید این برند با مشخصات مورد نظر وجود دارد و به راحتی تصمیم میگیرید. به نظرم تولید اطلاعات متنوع متناسب با ذینفعان در قانون تأسیس بیمة مرکزی جزو وظایف بیمة مرکزی پیشبینی شده است و سالنامة آماری صنعت بیمه با وجود افزایش تنوع در سالهای اخیر حداقل اطلاعاتی است که منتشر میشود و به این دلیل حتماً باید در این زمینه اطلاعات متنوعتری منتشر شود. سالنامة آماری صنعت بیمه وقتی که مدیر طرح و برنامه بودم یک کتابچة 100 صفحهای بود و به مرور به این حجم رسید و به نظر من قابلیت دارد که به بیش از سه جلد 200 صفحهای برسد.
* اخیراً یکی از مقامات بیمة مرکزی عنوان کرد که آمار سه ماهه منتشر نمیشود به دلیل اینکه سبب میشود شرکتها روی سهم بازار رقابت کنند که باعث کجمنشی میشد. چقدر موافق این موضوع هستید؟
میرزایی: معتقدم اطلاعات هر چه بیشتر منتشر شود امکان اظهارنظر، مدیریت دانش، تولید اطلاعات و تجزیه و تحلیل بیشتر فراهم میشود. منتها باید صحت اطلاعات به درصدی از اطمینان رسیده باشد که در این قسمت ما باید بیشتر دقت کنیم.
* آقای نوروزی، الگوی سنهاب چه میزان متناسب با نیازهای ذینفعان است؟
نوروزی: بیمة مرکزی در مقطعی که سنهاب را راه انداخت در فاز اول به دنبال نیازهای خود بود و درست هم بود و طبیعتاً نیازهای اطلاعاتی خود را با سنهاب تا حد زیادی برآورده کرد؛ اما یکی دیگر از خواستگاههای ما این بود که بتوانیم از جمعآوری اطلاعات به خود شرکتها سرویس دهیم در این موضوع به نظرم در بیمة مرکزی عقب هستیم. همیشه شما از یک تعریف به معماری میرسید. اتفاقاً همکاران کارگروه آیتی سندیکا یک معماری را به تازگی ترسیم کردهاند مبنی بر اینکه CORE کجا باید بنشیند، سوئیچ کجا بنشیند؟ اگر بخواهیم مشابه بانک بگوییم ISPهایمان کجا باید باشند، اینشورتکها، نمایندگان و … کجا باشند مدل مفهومی آن درآمده است. در جلسة سندیکا پیشنهاد دادم که این موضوع با بیمة مرکزی به اشتراک گذاشته شود و معتقدم که باید از موازیکاری اجتناب کنیم، ما نباید در سندیکا یک سیستم موازی ایجاد کنیم که هم برای شرکتها هزینه زیادی خواهد داشت و هم معمولاً وقتی چند پایگاه اطلاعاتی ایجاد میشود خود منشأ یک سری مغایرتهای جدید میشود. معتقدم؛ بیمة مرکزی باید در این حوزه به ما کمک کند و در طراحی این سوئیچ، بیمة مرکزی حتی اطلاعاتی فراتر از اطلاعات مورد نیاز خود را جمعآوری کند. شرکتها میتوانند پیشقدم شوند که ما میخواهیم برای صنعت یک سری استعلامات بین شرکتی داشته باشیم، تصور کنید فیلد اطلاعاتی مربوط به این بیمهنامه را به شما دادم، آنهایی که ضروری است را شما گرفتهاید حالا برای استعلام چهار فیلد دیگر باید بیشتر داشته باشم شما در آن سوئیچ بدهید و این سوئیچ باید بتواند واسطی بین core با اینشورتکها و ISPها و کارگزاران و … باشد. با توجه به صحبتهایی که با آقای مهندس نعمتی داشتم ایشان هم با من هم نظر بودند که بیمة مرکزی باید به این سمت برود که سوئیچی ایجاد کند تا از دیتایی که جمعآوری کرده است، بتواند سرویس ارائه دهد؛ وقتی سرویس ارائه داد خیلی از مشکلات اطلاعاتی رفع میشود. در سیستمهای مهندسی خیلی وقتها از روشهای مهندس معکوس استفاده میکنیم؛ حتی در صدور بیمهنامه اگر تغییر نگاه دهیم به سمت اینکه ما یک سری مشکلات در ورود اطلاعات و کمبود اطلاعات داشتیم؛ اگر این را برعکس کنم؛ یعنی امکان صدور الکترونیکی بیمهنامه را فراهم کرده و آن را در اختیار بیمهگذار بگذارم بیمهگذار خود دیتا را کامل وارد کند و سیستم تشخیص دهد و بحث آندررایتینگ را پیادهسازی کند، چه زمانی میتواند سیستم این کار را انجام دهد، زمانی که دیتای کاملتری گرفته باشد. میخواهم، بگویم بعضی اوقات باید از آن طرف به موضوع نگاه کنیم. نگاه سرویس داشتن به این موضوع خیلی کمک خواهد کرد که شرکتها سرویسهای مورد نظرشان را تعریف کنند. این خیلی مهم است من چندین جلسه در سندیکا به این موضوع اشاره کردم «در حرف» دوستان و مدیران عامل در جلسات میگویند؛ حاضریم به هم اطلاعات دهیم من میگویم من این حرفتان را قبول ندارم؛ چون شما موقع عمل هیچ کدام پای کار نیستید. این مدلش باید ایجاد شود که شما حاضرید چه اطلاعاتی را به هم بدهید و بعد که این مدل درآمد ما خیلی در بخش آیتی مشکل نداریم، هم زیرساختهای سختافزاری موجود است، کلی دیتا سنتر در کشور وجود دارد که میتوانیم از زیرساختهای آنها استفاده کنیم؛ همچنین برنامهنویسهای خبرهای در کشور داریم که به راحتی میتوانند نرمافزار خیلی خوب و سریع را طراحی کنند ما اگر این مدل اطلاعاتی را شناسایی کنیم و نیاز را بشناسیم و سرویسی که میخواهیم بین شرکتها تبادل شود شناسایی کنیم مطمئناً سریع پیش میرویم.
* آیا سندیکا میتواند چنین کند؟
نوروزی: سندیکا خیلی حرکتهای خوبی شروع کرده است و معتقدم؛ اگر تعامل با بیمة مرکزی قویتر شود که خوشبختانه این تعامل الان وجود دارد از دوبارهکاری و هزینههای مجدد جلوگیری میشود و میتوان یک بستر مناسب برای تبادل این اطلاعات ایجاد کرد.
* آقای میرزایی، لطفاً صحبتهای خود را جمعبندی کنید.
میرزایی: بهرغم نقصان و کمبود و بعضاً ضعف اطلاعاتی که در حال حاضر وجود دارد بیمة مرکزی در سالهای اخیر به اندازة کافی اطلاعات از صنعت بیمه جمعآوری کرده است و بازخورد این اطلاعات جمعآوریشده باید به صنعت بیمه برگشت داده شود؛ بنابراین حتماً باید بیمة مرکزی در این مسیر حرکت کند که بازخورد اطلاعاتی به صنعت بیمه و شرکتهای بیمه داده شود و در واقع این خود امکان صحتسنجی و راستیآزمایی و حتی بعضاً اصلاح اطلاعات خرد را تسهیل میکند. این مختص فقط بخش صدور بیمهنامه نیست، حتماً در خسارت هم باید بازخورد اطلاعات داده شود؛ چون در این قسمت شرکتهای بیمه منافع مشترک دارند؛ حتی در مبارزه با تقلب و کلاهبرداری هم بسیار کمک میکند و میتواند این امکان را در صنعت بیمه برای خود حفاظی ایجاد کند که به متقلبان سازمانیافته اجازة ورود ندهند. ممکن است تقلبات کوچک، قابل اغماض باشند؛ ولی در بخش ثالث بحث باندهای سازمانیافتهای وجود دارند که به طرق مختلف از صنعت بیمه خسارت میگیرند؛ بنابراین اگر تسهیم اطلاعات و در یک نظام درست تبادل اطلاعات شکل بگیرد به نظرم کل صنعت بیمه و به تبع آن بیمة مرکزی از این موضوع نفع میبرد.
* آقای میرزایی، همانطور که عنوان داشتید اطلاعات صنعت بیمه فقط صدور و خسارات نیست، خیلی گسترده است، سهم نگهداری، کفایت ذخایر، سرمایه و … یادم است شما که در معاونت نظارت بیمة مرکزی بودید یک سایت داشتید که اطلاعات فوق را منعکس میکردید و در شفافسازی نقش بسیاری داشت؛ اما پس از شما این سایت تعطیل شد!
میرزایی: بله سایتی با نام «اطلاعرسانی مقررات و نظارت» بود که متأسفانه پس از من فعالیتش متوقف شد و من این انتقاد را به بیمة مرکزی نیز منعکس کردم.
به اعتقاد من صنعت بیمه نیازمند آمار شفاف و اطلاعرسانی گسترده است. یک نکتة کلیدی این است که وقتی در صنعت بیمه مقرراتزدایی میشود؛ مثلاً وقتی تعرفه داشتیم، میگفتیم این بیمه با این قیمت باید فروخته شود، هر شرکتی کمتر بفروشد جریمه میشود، الان مقررات میگوید ما با قیمت کار نداریم با کیفیت کار داریم؛ یعنی قیمت را آزاد کردیم نرخ در اختیار شرکتهای بیمه است با هر نرخی میتوانند، بفروشند؛ وقتی در بازار مقرراتزدایی میشود؛ یعنی تعرفه برداشته میشود نهاد ناظر یک مسئولیت جدید پیدا میکند اینکه تولید اطلاعات بیمهگذاران را آگاه کند و یک سری اطلاعات با کیفیت بالاتری منتشر کند با رویکرد جدید که به جامعه بگوید با این معیارها بیمهگر خود را انتخاب کنید. توانگری یکی از این اطلاعات است که شرکتی را انتخاب کنید که داراییها با تعهداتش متعادل باشد. بحث ارزیابی رضایت مشتری، رسیدگی به شکایات، مدت و کیفیت آن، علاوه بر آن اطلاعات دیگری که در بورس منتشر میشود صورتهای مالی در معرض دید مردم قرار گرفته میشود چقدر ذخیره گرفته ذخیرهاش کافی است، چقدر سرمایهگذاری کرده و چقدر وجوه نقد دارد و اصلاً EPSاش چه وضعیتی دارد این اطلاعات هر چه بیشتر منتشر شوند و نهاد ناظر اجازة انتشار بیشتر دهد شفافیت برقرار میشود.
* آقای نوروزی، لطفاً صحبتهای خود را جمعبندی کنید؟
نوروزی: معتقدم؛ به ویژه در بیمههای زندگی که پیچیدگیهای خاص خود را دارند باید بتوانیم اطلاعات دقیقتری را از وضعیت بیمهنامه، وضع اندوختهها و … در اختیار بیمهگذار قرار دهیم این شفافیت خیلی کمک میکند که بیمهگذار با خیال راحت بیمهنامه را خریداری کند، بیمههای زندگی معمولاً بلندمدت هستند و حس اعتماد خیلی مهم است، از طرفی بحث توانگری خیلی مهم است که من کماکان با آقای میرزایی موافقم که ما باید به سمتی برویم که توانگری آنلاین توسط بیمة مرکزی در اختیار عموم قرار گرفته شود؛ اگرچه به آییننامة توانگری مالی انتقاداتی وارد است؛ اما در حال حاضر تنها شاخص ارزیابی در اختیار، توانگری مالی است.
هر چه بیشتر به مسیر شفافیت توجه کنیم و دیتای دقیقتری در اختیار مردم بگذاریم به صنعت کمک میکند. یکی از مهمترین عوامل در بخش خسارت نیز اینکه دقت و در عین حال سرعت در پرداخت خسارت به اعتمادسازی بسیار کمک میکند.