برگشت تورم به منطقه ممنوعه
تازهترین آمار منتشرشده از سوی بانک مرکزی درخصوص تورم نشان میدهد با وجود کاهش تورم متوسط در آبانماه، وضعیت هشدارآمیزی در زمینه شاخصهای تورمی ایجاد شده و چشمانداز تورم در برخی از ماههای آینده، افزایشی شده است. پیشتر، بررسیهای «دنیای اقتصاد» حاکی از این بود که روند کاهشی تورم به سمت ۱۵ درصد تا پایان سال ادامه خواهد داشت؛ اما به دلیل بالا بودن نرخهای تورم ماهانه در چند ماه گذشته، روند کاهشی تورم متوقف شده و این شاخص به سمت افزایش حرکت خواهد کرد. با این فرض که نرخهای تورم ماهانه در ماههای آتی نیز مشابه چند ماه اخیر باشد، پتانسیل بازگشت نرخ تورم به سمت ۲۰ درصد تا اواسط سال آینده وجود خواهد داشت. «دنیای اقتصاد» در ماههای گذشته به دفعات، هشدارهایی درخصوص تبعات تورمی برخی سیاستها و اقدامات داده بود. بهعنوان مثال در تاریخ ۶ آبان، به مساله «ورود تورم به هسته سخت» و دشواریهای کاهش بیشتر تورم پرداخت، در تاریخ ۱۱ آبان از «شتاب گرفتن دور نقدینگی» خبر داد و در تاریخ ۲۲ آبان نیز با اعلام اینکه ««تورم تکرقمی با شرایط فعلی حاصل نمیشود»، نسبت به انحراف از مسیر کاهشی تورم و ضرورت تجدیدنظر در پارادایم سیاست پولی، هشدار داد.
به گزارش ریسک نیوزاز دنیای اقتصاد تازهترین آمار منتشر شده از سوی بانک مرکزی درخصوص تورم نشان میدهد با وجود کاهش تورم متوسط در آبانماه، وضعیت هشدارآمیزی در زمینه شاخصهای تورمی ایجاد شده است. مطابق این آمارها، رشد سطح عمومی قیمتها در این ماه به میزان 5/1 درصد بوده است و در صورتی که نرخهای تورم ماهانه در ماههای بعدی نیز در همین سطح باشد، این موضوع به عامل فشاری برای بازگشت نرخ تورم به محدوده 20 درصد ایجاد خواهد کرد. البته مطابق بررسیهای «دنیای اقتصاد»، به دلیل خاصیت «اینرسی» تورم متوسط، این شاخص تا اواخر زمستان سال جاری به روند نزولی خود کموبیش ادامه خواهد داد، اما پس از رسیدن به محدوده بین 15 تا 16 درصد در اسفندماه، از اوایل سال آینده با افزایش تدریجی مواجه میشود.
«دنیای اقتصاد» پیش از این در گزارشهای متعددی، با قابل تقدیر دانستن دستاورد دولت در زمینه کاهش تورم، برخی از نشانههای اقتصادی ماههای گذشته را در تضاد با سیاست کاهش تورم دانسته و درخصوص آنها هشدار داده بود. بهعنوان مثال، گزارشی تحت عنوان «ورود تورم به هسته سخت»، به دشواریهای ادامه روند کاهش تورم، پس از ورود این شاخص به سطوح زیر 20 درصد پرداخته بود، در مطلب دیگری تحت عنوان «شتاب نقدینگى در دور تند» نیز به اثرات مخرب سطوح بالای رشد نقدینگی بر تورم اشاره شده بود یا در گفتوگویی با عنوان «تورم تکرقمی با شرایط فعلی حاصل نمیشود»، نسبت به انحراف از مسیر کاهشی تورم هشدار داده شده بود. کارشناسان معتقدند نرخ رشد نقدینگی در برخی از ماههای گذشته در سطوح بالایی قرار گرفته بود، ولی به دلیل انتظارات تورمی پایین، رشد نقدینگی بهصورت متناسب در تورم منعکس نمیشد، ولی با تحولات ماههای گذشته و تعدیل انتظارات، نرخ تورم ماهانه به سطوح بالاتری وارد شده که در تناسب با نرخهای رشد نقدینگی قرار دارد. این موضوع نشان میدهد که در ایران نیز مشابه همه اقتصادهای دیگر، مسیر کاهش تورم و هدفگذاری آن برای رسیدن به تورم تکرقمی، از جاده کنترل نقدینگی و هدفگذاری برای کاهش رشد نقدینگی عبور میکند. همچنین این موضوع نشان میدهد وضعیت به جا مانده از سیاستهای داخلی و خارجی دولت قبل، دارای اثرات نسبتا بلندمدتی بوده است، به طوری که با وجود اقدامات مثبت انجام شده در حوزه پولی و بانکی، هنوز این بخش از اقتصاد کشور با مشکلات ناشی از تداوم اثرات شرایط قبلی مواجه است.
افزایش تورم از اوایل سال 1394
بر اساس تازهترین گزارش منتشر شده از سوی بانک مرکزی، سطح عمومی قیمتها (CPI) در آبانماه سال جاری به 8/207 واحد رسیده است. این آمار نشان میدهد نرخ تورم ماهانه (رشد یکماهه سطح عمومی قیمتها) در دومینماه پاییز حدود 5/1 درصد بوده است.
همچنین، تغییرات یکساله قیمتها (تورم نقطهبهنقطه) از آبان سال گذشته تا دومین ماه پاییز امسال معادل 1/15 درصد بوده است. درخصوص سومین شاخص تورم نیز که تورم متوسط نامیده میشود، آمار جدید نشان میدهد میانگین قیمتها در 12 ماه منتهی به آبان سال جاری در مقایسه با میانگین قیمتها در 12 ماه منتهی به آبان سال گذشته، حدود 1/18 درصد رشد داشته است. این آمار، رایجترین آمار مربوط به تورم است و گاهی تحت عنوان تورم، تورم متوسط (میانگین) و تورم 12 ماهه، از آن یاد میشود. این آمار از سه موضوع پرده برمیدارد: در آبانماه، تورم متوسط کاهش یافته و به حدود 18 درصد رسیده است. تورم نقطهبهنقطه پس از توقف پنجماهه در سطح 14 درصد، در آبانماه با افزایش مواجه بوده و به بالای 15 درصد بازگشته است و در نهایت، تورم ماهانه که در ماههای اخیر در مقایسه با سال گذشته در سطحی بالاتر قرار گرفته بود، در مقایسه با متوسط چند ماه اخیر خود نیز حتی افزایش یافته و به 5/1 درصد رسیده است. مجموع این آمارها، از توقف روند کاهش تورم حکایت دارد و در صورت ادامه وضعیت فعلی، حاوی این هشدار است که ممکن است اقتصاد ایران از ماههای نخست سال آینده، مجددا در مسیر افزایش تورم قرار بگیرد.