تجمیع اطلاعات در صنعت بیمه بدون اشتراک گذاری داده! / آیا بیمه گران از اشتراک گذاری داده ها فرار می کنند؟

به گزارش ریسک نیوز به نقل از بیمه داری نوین شرکت های بیمه در زمره سازمان هایی هستند که داده نقش کلیدی در تصمیمات و انتخاب ها و مدیریت ریسک هایشان دارد و طبعا به اشتراک گذاری داده ها شامل داده های نهادهای مرتبط برون و درون صنعت می تواند علاوه بر بهبود معنادار کسب و کارشان تا حد قابل توجه و معناداری از عملیات های موازی و همچنین تقلبات بکاهد. از سوی دیگر صنعت بیمه از جمله معدود نهادهایی است که داده در آن به صورت ساختاریافته و ساختارنیافته تولید می شود و کافی است در قالب یک نقشه راه به جمع آوری، تمیز کردن و قابل بهره برداری کردن این داده ها مبادرت شود. در میزگرد «فرصت های اشتراک گذاری داده در توسعة کسب وکار بیمه ای » آقایان صادق كیان، معاون فاوای بیمه مركزی؛ علیرضا حجتی، معاون توسعة بازار و شبكه فروش بیمه كارآفرین و عباس هاشم زاده، معاون مالی و اقتصادی بیمه سینا به تبیین ابعاد به اشتراک گذاری داده پرداختند.

بخش اول:

* آقای کیان، ابتدا چالش‌های اشتراک‌گذاری داده را مورد اشاره قرار دهید و اقدامات و تجربیات بیمه مرکزی در این مورد را تشرح کنید.

کیان: از دو بعد می‌توان به بحث اشتراک‌گذاری داده نگاه کرد؛ از بعد درون صنعتی و فراصنعتی. اشتراک‌گذاری داده‌ها در صنعت بیمه در راستای شفاف‌سازی، اطلاع بازیگران صنعت، پیشگیری از تقلب و تخلف و … حائز اهمیت است ضمنا نهادهای ناظر و حاکمیتی نیز می‌توانند از اطلاعات صنعت بهره‌برداری کنند. صنعت بیمه نیز نیاز به داده‌های سایر سازمان‌ها و نهادها برای تسهیل، تسریع و تدقیق فرایندهای خود دارد؛ بنابراین لازم است داده‌ها به صورت دوسویه برای بهره‌برداری در اختیار یکدیگر قرار گیرد. از طرفی هم باید سازمان‌ها و نهادهای تولیدکننده اطلاعات پایه مثل ناجا، ثبت احوال، ثبت اسناد و … اطلاعات خود را در اختیار یکدیگر قرار دهند.

* اگر بخواهیم یک ترکیب داده با کیفیت و نسبتاً مطلوب داشته باشیم ضروری است چه داده‌هایی و در چه سطحی و از چه نهادهایی به اشتراک گذاشته شوند؟

کیان: کاملاً مشخص است که عمده کار صنعت بیمه با داده‌ها و اطلاعات است؛ اگر داده درست و صحیح از متولیان آن وجود نداشته باشد در نتیجه اطلاعات تولیدشده از نرم‌افزارهای بیمه‌گری که قرار است مجدداً به اشتراک گذاشته شود بی‌کیفیت خواهد بود و چرخة اشتراک‌گذاری را بی‌کیفیت خواهد کرد؛ بنابراین داده و اشتراک‌گذاری آن اهمیت بسیاری دارد؛ مثلاً اطلاعات ناجا برای راه‌اندازی فرایندهای راننده‌محوری اهمیت بسیاری برای صنعت بیمه دارد. اطلاعات با کیفیت سازمان‌های پایه نظیر ثبت احوال، ثبت اسناد، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، راهداری، وزارت بهداشت، قوه قضائیه، پست، پزشکی قانونی، سازمان محیط زیست و … اهمیت بسیار ویژه‌ای برای صنعت بیمه دارد.

* از مقام اولویت‌بندی، اشتراک داده چه نهادهایی بیشتر در اولویت هستند؛ مثلاً ممکن است در حال حاضر زون زلزله اهمیت کمتری برای صنعت بیمه داشته باشد.

کیان: اگر پرتفوی صنعت بیمه را ارزیابی کنیم متوجه می‌شویم که کدام اطلاعات اهمیت بیشتری برای صنعت بیمه دارند؛ مثلاً بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه، تقریباً ‌47 درصد پرتفوی صنعت بیمه را به خود اختصاص می‌دهند؛ بنابراین اطلاعات مرتبط با رشتة ثالث (ناجا، پزشکی قانونی، راهداری، هلال احمر و … اهمیت بسیاری برای ما دارد.

* ولی پزشکی قانونی یک سری جداول منتشر می‌کند.

کیان: بله آنها اطلاعاتی منتشر می‌کنند؛ ولی تا به حال داده‌ای به صورت مکانیزه برای بهره‌برداری در سامانه‌های بیمه‌گری در اختیار قرار نگرفته است.

* آیا مذاکراتی با یکدیگر داشته‌اید؟

کیان: بله. اطلاعات مورد نیاز به ایشان اطلاع‌رسانی شده. با بخش‌های زیادی از جمله وزارت کشور، سیمفا (معاینة فنی) که زیر نظر شهرداری است و اطلاعات‌شان مورد نیاز صنعت بیمه است مذاکراتی داشته‌ایم؛ در ضمن کمیته‌ای با نام کمیتة تعامل‌پذیری دولت الکترونیک به ریاست آقای باقری اصل در وزارت ارتباطات شکل گرفته است که مسئول اشتراک‌گذاری داده‌هاست و این اطلاعات را منسجم برای بهره‌برداری در شبکة اطلاعاتی به اشتراک می‌گذارد؛ به تعبیر دیگر اطلاعات مورد نیاز سازمان‌های مختلف را دریافت و در اختیارشان قرار می‌دهد.

* آیا شما عضو این کمیته هستید؟

کیان: بیمه مرکزی در جلساتی مدعو این کمیته است و نسبت به نیازی که داریم به این کمیته مراجعه می‌کنیم و نیازمان را از طرف صنعت بیمه مطرح می‌کنیم.

* چند بار به این کمیته مراجعه کرده‌اید؟

کیان: تعداد زیادی جلسه تشکیل شده است و بیمه مرکزی بسته به اعلام نیاز خود از سایر سازمان‌ها یا نیاز سازمان‌ها از بیمه مرکزی در جلسات دعوت شده‌ایم و اطلاعات مورد نیازمان را ارائه کرده‌ایم؛ البته بالعکس این موضوع نیز اتفاق افتاده است؛ یعنی ما فقط اطلاعات را درخواست نمی‌کنیم؛ بلکه آنها نیز چنین درخواستی دارند که این تعاملات در بستر GSB این اتفاق می‌افتد.

* دربارة GSB بیشتر توضیح دهید و بگویید الان در چه نقطه‌ای است؟

کیان: GSB بستری است که وزارت ارتباطات را به عنوان هاب اطلاعاتی سازمان‌ها معرفی می‌کند و اطلاعات را از طریق سرویس از سازمان‌های مختلف دریافت و در این بستر به اشتراک می‌گذارد.

* این کمیته در راستای اقتصاد دیجیتال شکل گرفته است؟

کیان: بله به اقتصاد دیجیتال هم کمک می‌کند؛ ولی بیشتر در راستای به اشتراک گذاشتن داده‌ها شکل گرفته و اطلاعات سازمان‌ها را به یکدیگر می‌رساند؛ اگر ناجا قرار است اطلاعاتی به صنعت بیمه و سازمان‌های دیگر ارائه کند اطلاعاتش را در قالب سرویس در این بستر قرار می‌دهد و وزارت ارتباطات به عنوان هاب در اختیار بهره‌برداران مورد تأیید قرار می‌دهد.

* ممکن است اطلاعات مورد نیاز شما در آن سامانه قرار نگیرد در آن صورت چه؟

کیان: جلسات کمیته برای همین موضوع شکل می‌گیرند؛ مثلاً صنعت بیمه اعلام می‌کند که اطلاعات ارائه شده کفایت نمی‌کند و به اطلاعات مازادی نیاز است که پس از بررسی موضوعی در کمیته مصوب و لازم‌الاجرا می‌شود.

* نگاه حداکثری ممکن است کار را دشوار کند؟

کیان: اتفاقاً نگاه، حداکثری نیست بلکه بر اساس نیاز اطلاعاتی و تطابق با قوانین و مقررات سرویس خاص ارائه می‌شود و مورد استفاده قرار می‌گیرد و گاهی هم اطلاعات مورد نیاز به صورت ادغام‌شده در اختیار قرار می‌گیرد.

* پیشرفت این کمیته چگونه است؟

کیان: بستر محیاست و پیش رفت خوبی وجود دارد؛ ولی بیشتر به سطح بلوغ نرم‌افزاری و مکانیزاسیون سازمان‌ها نیاز است و تا زمانی که این بلوغ وجود نداشته باشد عملاً اطلاعات به اشتراک گذاشته نخواهد شد.

* کدام بخش‌ها به راحتی اطلاعات در اختیارتان قرار می‌دهند و کدام نهادها با دشواری به شما اطلاعات می‌دهند؟

کیان: ناجا از جمله‌ نهادهایی است که با بیمه مرکزی تعامل خوبی دارد و در کمیتة تعامل‌پذیری هم حضور دارند. درخواست‌های جدیدی به اقتضاء مأموریت‌های بیمه مرکزی از ایشان شده که قرار است در کمیته همتا بررسی و در صورت تأیید، مجوز ارائه این اطلاعات به صنعت بیمه داده شود؛ البته مباحث محرمانگی اطلاعات نیز مد نظر تمامی سازمان‌هاست.

* به این ترتیب پروتکل‌ها تدوین‌شده و آماده هستند؟

کیان: بله. کمیتة تعامل‌پذیری نیز پیگیر این موضوع است. به استناد قانون بیمه شخص ثالث که اجباری است باید این اطلاعات در اختیار صنعت بیمه قرار گیرد.

از ثبت احوال و ثبت اسناد به صورت آنلاین اطلاعات دریافت می‌کنیم با سیمفا در حال مذاکره هستیم که اطلاعات‌شان را در اختیار ما قرار دهند؛ البته سرویس‌شان را ارائه کرده‌اند که باید بازنویسی و در اختیار شرکت‌های بیمه قرار گیرد. با وزارت بهداشت به واسطة طرح «سپاس» برای بحث نسخ الکترونیک، بیمه سلامت و بیمه تأمین اجتماعی همکاری و تعامل داریم. اتفاقاً اخیراً در کمیتة تعامل‌پذیری این موضوع مطرح شد تا نیازها از بیمه سلامت و بیمة تأمین اجتماعی پیگیری شود.

* سال گذشته نسخة فیزیک ثالث حذف شد و برخی عنوان می‌کردند که پلیس در جاده‌ها از آنها نسخة فیزیکی ثالث را می‌خواهد.

کیان: رئیس کل بیمه مرکزی به ناجا نامه ارسال کردند و با توجه به اینکه سرویس را به صورت آنلاین در اختیار آنها گذاشتیم عملاً نباید چنین چیزی اتفاق بیفتد و اگر چنین اتفاقی رخ داده است قطعاً آن افراد از این بخشنامه اطلاع ندارند یا ممکن است امکان استفاده از آن سرویس‌ها را در دستگاه در اختیارشان ندارند.

* آیا با شکایتی هم مواجه شده‌اید؟

کیان: اگر شکایتی هم باشد به بخش شکایت یا نظارت بیمه مرکزی مطرح می‌شود و فقط اشکالات برای مرکز فناوری برای اصلاح ارسال می‌شود؛ ولی تعداد شکایات بسیار کم است؛ چون این طرح، طرح بسیار خوب و موفقی بود.

برای تمدید بیمه‌نامه نیازی به مراجعة حضوری وجود ندارد و بیمه‌گذاران می‌توانند از طریق پرتال شرکت‌های بیمه بیمه‌نامة خود را تمدید کنند. کارگزاران آنلاین هم وارد عرصه شده‌اند و زمانی که به صورت کامل عملیاتی شوند، می‌توانند این عملیات را به صورت ساده اجرایی کنند.

* آقای حجتی، صحبت‌های آقای کیان را شنیدید و اقدامات بیمه مرکزی تا حدی تشریح شد. لطفاً به چالش‌های اشتراک‌گذاری داده از منظر شرکتی اشاره کنید.

حجتی: داده در کشورهای توسعه‌یافته یکی از مهم‌ترین منابع است که از نفت نیز اهمیت بیشتری دارد. شرکت‌هایی همچون مایکروسافت، اپل و … از طریق داده گسترش یافته‌اند؛ وقتی به بورس جهانی مراجعه می‌کنید متوجه می‌شوید که سهام اپل و شرکت‌های مشابه چقدر زیاد است. پایة اصلی چنین شرکت‌هایی، داده است.

دو موضوع در اینجا مطرح است؛ موضوع اول اینکه، اگر قصد داریم کسب و کارهایی همچون بیمة کارآفرین یا بیمه‌های دیگر را بر اساس اطلاعاتی که داریم توانمند کنیم بحث توانمندسازی داده‌ها مطرح می‌شود؛ مثلاً یکی از شرکت‌های بیمه‌ای در آمریکا بر پایة کسب و کار داده‌محور نرم‌افزاری را تهیه کرد و توانسته صرفاً با اطلاعات و داده‌های موجود کسب و کار بر را شکل دهد.

روش استفادة این شرکت به همان روشی است که آقای کیان بیان کردند؛ وقتی کد ملی فرد را وارد سامانه می‌کنید مشخصات دیگر او نشان داده می‌شود یا برای بیمة آتش‌سوزی با ارائة کدپستی تمام اطلاعات محل سکونت آن فرد نشان داده می‌شود و در مرحلة بعد از بیمه‌گذار می‌خواهد تا فیلم و عکسی از محل سکونتش ارائه کند در مرحلة سوم بعد از اظهار نظر بیمه‌نامه صادر می‌شود، این فرآیندی است که روی داده‌های مختلف دریافتی از نهادهای گوناگون پایه‌ریزی شده است؛ اما کسب و کار صنعت بیمه در ایران داده‌محور نیست و هنوز در ابتدای راه یعنی توانمندسازی داده‌ها قرار داریم.

* توانمندسازی داده‌ها چیست؟

حجتی: توانمندسازی داده‌ها، یعنی استفاده و بکارگیری از تکنولوژی‌های روز برای کاهش هزینه‌ها، کاهش فرآیندها صدور و خسارت، رضایت‌مندی مشتریان و در نهایت سود و منافع بیشتر برای شرکت خواهد بود؛ مثلاً در عصر حاضر، حضور مشتری برای خرید یک بیمه‌نامه در شعب و حتی در دفاتر نمایندگی منطقی به نظر نمی‌رسد و شبکة فروش و بیمه‌گران باید با استفاده از تکنولوژی‌های روز بتوانند روش‌های سنتی را به روش مدرن تبدیل کنند. این اقدام یعنی توانمندسازی داده‌ها می‌تواند به پیشبرد اهداف شرکت کمک شایانی کند؛ ولی در کسب و کارهای داده‌محور، پایه اطلاعات و محصولات جدید، داده‌ها و اطلاعات هستند. داده‌های موجود در صنعت بیمه، اینقدر ارزش دارد که می‌توان با استفاده از داده‌ها چندین شرکت بیمه‌ای خاص، تأسیس و راه‌اندازی کند.

* به نظرتان چقدر در این زمینه موفق شده‌اید؟

حجتی: دو سال است روی توانمندسازی داده‌ها کار می‌کنیم و هنوز در ابتدای کار هستیم.

* به نظرتان چالش‌های این کار چیست؟

حجتی: چالش‌ها از دو منظر قابل بررسی است چالش‌های درون‌سازمانی و چالش‌های فراسازمانی.

چالش‌های درون‌سازمانی، از قبیل همراه ساختن بدنة کارشناسی با سیاست‌های شرکت، تغییر نگرش و رفتار افراد و همسو کردن فعالیت شبکة فروش از روش سنتی به روش مدرن است. چالش‌های فراسازمانی مربوط به سازمان‌ها و نهادهایی است که در ارائة اطلاعات و دسترسی‌های لازم به صنعت بیمه و شرکت‌های بیمه‌ای همکاری لازم را ندارند. ما 800 هزار بیمه‌شدة عمر داریم از سال 83 بیمه‌نامة عمر صادر شده است در آن زمان فقط تاریخ تولد را دریافت می‌کردند؛ ولی امروزه اطلاعات کامل‌تری از قبیل روز و ماه و سال تولد دریافت می‌شود و این موضوع باعث شده است که مسئله پایش اطلاعات قدیمی نیز در سازمان به عنوان یک چالش اساسی برای یک حرکت جهشی وجود داشته باشد.

* دو حالت وجود دارد؛ یکی اینکه فیلدهای فرم مشخصات پر نشده‌اند یا اصلاً فیلدی طراحی نشده است.

حجتی: نه. فیلد طراحی شده، اما پر کردن آن اجباری نبوده است.

اگر بخواهم یک مقدار مسئله را باز نشر کنم، اطلاعاتی که در سنوات قبل از بیمه‌گذاران و نمایندگان و کارگزاران دریافت می‌شد اطلاعات مختصری از هویت افراد بود و بسیاری از فیلدهای اطلاعاتی اجباری نبود به همین دلیل شماره تلفن با کد ملی افراد مطابقت نداشت؛ ولی در حال حاضر از آنجایی که این امکانات فراهم شده است و امکان استفاده از زیرساخت‌های شاهکار (مطابق کد ملی با شماره تلفن) فراهم شده است، ثبت کد ملی، تاریخ دقیق تولد و شماره تلفن همراه به نام مالک اجباری شده است.

* به این ترتیب مقدمة به اشتراک‌گذاری داده‌ها که پالایش داده‌هاست اهمیت کلیدی دارد. به نظرتان این چالش چقدر در شرکت‌ها وجود دارد؟

حجتی: کد یکتای بیمه مرکزی مختص یک بیمه‌گذار صادر می‌شود و نمی‌توان یک کد یکتا را برای دو یا چند بیمه‌گذار ثبت کرد؛ ولی در گذشته به این شکل نبود. تمام شرکت‌هایی که با فناوران کار می‌کنند چنین وضعیتی دارند؛ چون در گذشته بر طبق نیاز مشتری به آن شکل طراحی شده بود. بنابراین جمع‌آوری اطلاعات بسیار دشوار است؛ مثلاً قصد داشتیم اطلاعات وزارت نیروی اراک را جمع‌آوری کنیم؛ اما متوجه شدیم که وزارت نیرو چندین شرکت مختلف دارد و اگر بخواهیم به یک گزارش اصلی برسیم باید 30 گزارش تهیه کنیم.

* دو مسئله مطرح است؛ یکی تمیز کردن اطلاعات و دیگری استاندارد کردن آنها.

حجتی: بعضی از دسترسی‌ها در اختیار بیمه مرکزی است؛ مثلاً من 800 هزار بیمه‌شدة عمر دارم آیا فناوران می‌تواند با کد ملی‌ای که در اختیار دارد اطلاعات بیمه‌گران را آپدیت کند؟ فناوران می‌گوید، این امکان به تنهایی برای فن‌آوران فراهم نیست و لازم است با بیمه مرکزی و سازمان‌هایی از قبیل ثبت احوال هماهنگی لازم صورت پذیرد که این موضوع (پایش اطلاعات) مبتلا به کلیه شرکت‌های بیمه‌ای است؛ بنابراین اگر بخواهیم حرکت رو به جلو داشته باشیم علاوه بر تهیه زیر ساخت‌های فن‌آوری لازم باید پایش اطلاعات در دستور کار قرار گرفته شود.

* آقای هاشم‌زاده، لطفاً صحبت دوستان را تکمیل کنید؛ چون هم آی‌تی و هم مالی کار کرده‌اید لطفاً به چالش‌های شرکتیِ اشتراک‌‌گذاری داده‌ها و کسب و کاری بیشتر بپردازید.

هاشم‌زاده: مدتی پیش با یکی از مدیران یک شرکت تاکسی اینترنتی صحبت می‌کردم، ایشان بیان کردند آن شرکت روی موضوعی مشغول فعالیت است با عنوان «بررسی مدت زمان تأیید درخواست مشتری از سوی رانندگان» با این هدف که اگر این زمان را از 15 ثانیه به 18 ثانیه برسانند چقدر بر کسب و کارشان تأثیر خواهد گذاشت و طی بررسی‌هایی که داشتند مشخص شد نقطة قوت‌ جهت رقابت‌پذیری و توسعة کسب و کار همین مسئله است و معتقد بودند؛ اگر بتوانیم نقطة بهینه‌ای برای این موضوع پیدا کنیم درآمد بیشتری کسب خواهیم کرد.

ما در عصر تغییر به سر می‌بریم و سرعت رشد علم از خطی به نمایی تغییر یافته است؛ یعنی سرعت تغییر و توسعه بسیار زیاد است و یکی از ابزارهای این توسعه، هوش تجاری و اشتراک‌گذاری داده‌هاست.

با توجه به فرمایشات آقای کیان، باید هم در حوزة صنعت بیمه و هم در حوزة فراصنعت اطلاعات لازم و کافی جمع‌آوری شود.

واقعیت این است که اطلاعات بسیاری در شرکت‌های بیمه وجود داشته و به نظر من نیاز صنعت این است که مدیران و تصمیم‌گیران این موضوع را احساس کنند که هر قدر روی آنالیز و تحلیل داده‌ها سرمایه‌گذاری صورت گیرد به نفع شرکت و به طور عام به سود صنعت بیمه است.

* چالش مهم، عدم شناخت مدیران یا کم بودن شناخت آنهاست؟

هاشم‌زاده: معتقدم؛ باید آموزش و فرهنگ‌سازی در صنعت بیمه اتفاق بیفتد و این دغدغه در ذهن مدیران ایجاد شود تا از داده‌هایی که وجود دارد به نحو مطلوبی بهره‌برداری کنند.

* سؤالی که اینجا مطرح می‌شود اینکه چرا بعد از این همه سال و این حجم از داده، هنوز مدیران صنعت بیمه موفق به جمع‌آوری داده نشده‌اند و معدل مناسبی در این قسمت ندارند؟

هاشم‌زاده: از نظر من بهره‌برداری از داده‌های فعلی، معدل مطلوبی ندارد با توجه به تجربة کاری من در چند شرکت مختلف، موضوع استفاده از داده‌ها فراز و نشیب داشته و تفاوت‌های فراوانی در این حوزه دارند و برخی مدیران اهمیت بیشتری به موضوعات داده‌کاوی و هوش تجاری می‌دهند و برخی دیگر توجه خاصی ندارند.

* راهکارهای‌تان برای بالا بردن معدل چیست؟

هاشم‌زاده: طبق آمار بین‌المللی، در 10 درصد از خسارت‌ها در سطح دنیا تقلب وجود دارد و بنا بر پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته در ایران ممکن است به 30 درصد برسد؛ اگر اشتراک‌گذاری داده‌ها در صنعت بیمه عملی شود و تحلیل اطلاعاتی و هوش مصنوعی روی این اطلاعات پیاده‌سازی شود؛ می‌توان اقدامات بسیار مؤثری برای کاهش این آمار انجام داد.

اما در حال حاضر بخش عمده‌ای از داده‌های صنعت بیمه در حوزة صدور و خسارت در بیمة مرکزی و سامانة سنهاب گردآوری می‌شود و متأسفانه در زمینة به اشتراک‌گذاری و استفاده از
آن اقدام مؤثری توسط ذی‌نفعان صورت نپذیرفته است.

* چقدر تعارض منافع مانع اشتراک‌گذاری داده‌ها می‌شود؟

هاشم‌زاده: اتفاقاً یکی از مباحث مهم در زمینة اشتراک‌گذاری داده‌ها تعارض منافع است.

در حال حاضر بیمه مرکزی با شرکت‌های بیمه 11 درصد به واسطة بیمه‌های اتکایی اجباری شریک است و اگر بتوانیم طی برنامه‌ریزی دقیق میزان 30 درصد تقلبات خسارت را به 25 درصد برسانیم منافع حاصل از آن شرکت‌های بیمه و بیمه مرکزی خواهد بود.

چالش مهم دیگر بحث رقابت‌پذیری است؛ اینکه اگر شرکت‌های بیمه بخواهند اطلاعات خود را به اشتراک بگذارند ممکن است رقابت‌پذیری‌شان با یکدیگر دچار مشکل شود.

چالش دیگر بحث سرمایه‌گذاری است؛ به تعبیر دیگر این موضوع به متخصصان و ابزار گران‌قیمت نیاز دارد.

* اصلاً نیازی نیست که روی حوزة فناوری هزینه کنند کافی است اطلاعات‌شان را به اشتراک بگذارند و سود کنند. به نظرتان دانش لازم وجود دارد تا تمیزسازی، استانداردسازی و طراحی سامانه‌ها شکل بگیرد؟

هاشم‌زاده: حوزه BI سه مرحله دارد؛ مرحلة اول، ساخت دیتاورهاوس و جمع‌آوری اطلاعات و تمیزسازی است. مرحلة دوم، آنالیز داده‌هاست که با تکنیک‌های مختلفی انجام می‌شود از جمله هوش مصنوعی و پیدا کردن الگوی رفتاری مشتریان و … اگر هوش مصنوعی و الگوهای رفتاری بیمه‌گذاران مختلف در یک شرکت بیمه را به دست آوردیم چه نوع خروجی‌ای خواهیم داشت و همین مورد در کل صنعت چه خروجی‌ای دارد و در فرا صنعت چه خروجی‌ای خواهد داشت.

با این اطلاعات برای 30 درصد آمار تقلب در خسارات در صنعت بیمه چه هدفی می‌توان متصور بود؟

مرحلة سوم، بحث گزارش‌دهی است که نحوة نمایش و دسترسی همة ذی‌نفعان را مشخص می‌کند.

علاوه بر بحث تقلبات، بحث تولید محصولات جدید هم مطرح است. اخیراً مقاله‌ای در مورد بیمه در سال 2030 می‌خواندم که سناریویی را برای بیمه در سال 2030 پیش‌بینی کرده است. طبق این مقاله شخصی را تصور کنید که سوار اتومبیل خودران خود شده و تصمیم می‌گیرد که اتومبیلش را براند به کامپیوتر شخصی خود می‌گوید، می‌خواهم خودم رانندگی کنم و کامپیوتر شخصی به او مسیر ارائه دهد این مسیر به شرکت بیمه منتقل می‌شود و شرکت بیمه اعلام می‌کند که اگر از مسیر دیگری بروید نرخ کمتری بابت حق بیمه دریافت می‌کنیم؛ چون مسیر جدید ریسک کمتری دارد و سپس به صورت آنلاین حق بیمه را محاسبه و از حساب شخصی فرد کم می‌کند و فرد این مسیر را طی می‌کند. این آینده‌ای است که پیش روی ماست و چه بخواهیم و چه نخواهیم به این سمت حرکت می‌کنیم.

* شرکت‌های بیمه کدام داده‌های‌شان را راحت‌تر به اشتراک می‌گذارند و کدام داده‌های‌شان را تمایل کمتری برای اشتراک‌گذاری دارند.

هاشم‌زاده: اگر بیمه‌گذاری قصد داشته باشد از شرکت بیمه‌ای به شرکت بیمة دیگری جهت صدور بیمه‌نامه برود، شرکت بیمه جدید اطلاعاتی در مورد نسبت خسارت سال گذشتة او ندارد و باید با فردی در آن شرکت مقابل تماس گرفته و در مورد نسبت خسارت بیمه‌گذار سؤال کند؛ البته این به آن شرط است که طرف مقابل در مناقصة آن بیمه‌گذار شرکت نکرده باشد.

در حال حاضر بیشتر حجم اطلاعات به اشتراک‌ گذاشته شده در صنعت بیمه مربوط به حوزة صدور و خسارت است و در حوزة مالی تا جایی که من اطلاع دارم هیچ اطلاعاتی به اشتراک گذاشته نمی‌شود. تجمیع اطلاعات در صنعت بیمه اتفاق افتاده است؛ ولی به اشتراک‌گذاری خیر!!!

* آقای کیان، صحبت‌ها را شنیدید چالش‌ بی‌کیفیتی و تمیز نبودن به نظر خیلی جدید است؟

کیان: دوستان به نکات مهمی اشاره کردند و همان‌طور که آقای هاشم‌زاده بیان کردند تجمیع دیتا اتفاق افتاده است؛ ولی لازم است اشتراک‌گذاری به صورت کامل باید انجام شود. در سال‌های ابتدایی شکل‌گیری سامانة سنهاب طبعاً دیتای زیادی وجود نداشت؛ چون KPI نداشتیم و دیتا به صورت کلی دریافت می‌شد؛ اما کم‌کم با بلوغ سامانه‌ها، دریافت آنها هم هدفمند و با کیفیت انجام شد.

نکتة مهم، اشتراک‌گذاری دیتاست در واقع دیتایی که باید در اختیار صنعت بیمه قرار بگیرد. همان‌طور که می‌دانید صنعت بیمه بر مبنای داده‌ها در گذر زمان (Historical) کار می‌کند؛ مثلاً برای اعتبارسنجی بیمه‌گذار، اینکه چه اتفاقی برای بیمه‌گذار افتاده است چه نسبت‌ یا ضریب خسارتی داشته است. آیا بیمه‌گذار معتبری بوده است یا خیر؟

بیمه مرکزی بخشی از اطلاعات را دارد مثلاً ضریب خسارت و نسبت خسارت بیمه‌گذار را می‌دانیم و می‌توان آنها را در اختیار صنعت بیمه قرار داد.

* کدام موارد را نمی‌دانید به آنها اشاره کنید.

کیان: مثلاً نمی‌دانیم که رفتار مالی شرکت بیمه با بیمه‌گذار خود چگونه و چه تعالی کرده است.

* قرار بود بیمه مرکزی سامانة بدهکاران بیمه را ایجاد کند.

کیان: هم اکنون سامانه بدهکاران به صورت عملیاتی بر اساس صورت‌های مالی شرکت‌های بیمه در اختیار ایشان قرار گرفته است. ضمنا موضوع مربوط به سطح دسترسی شرکت‌های بیمه باید از طریق تعامل با سندیکا تصریح شود.

هاشم‌زاده: آیا از شرکت‌های بیمه درخواستی برای دسترسی به این اطلاعات آمده است؟

کیان: موضوع در سندیکا مطرح شد که دیتای 10 سال موجود است که می‌توان ترندی برای آن ایجاد کرد و با شبیه‌سازی آینده‌نگری کرد؛ ولی پیگیری جدی صورت نگرفته در حالی که می‌توان استفادة بسیاری از این دیتا کرد. هر شرکتی برای خود به دنبال کشف تقلب (Fraud) است؛ ولی برخی از تقلبات از تجمیع اطلاعات قابل احصاست که این اطلاعات در سامانه سنهاب موجود است و این مرکز آمادگی تعامل با شرکت‌های بیمه را دارد.