بیمه تکافل الزامات و چالش های اجرایی در صنعت بیمه کشور/رسول رحمتی نودهی
با توجه به ماهیت قرارداد تکافل بازنگری در ساختار فعلی شرکت های بیمه و یا ایجاد ساختارهای جدید با توجه به ابعاد حقوقی و فقهی بیمه و نیز توجه به پرورش نیروی انسانی مجرب در حوزه بیمه های تکافل می بایست توسط متولیان صنعت بیمه مورد بازنگری جدی قرار گیرد.
با قریب گذشت بیش از 4 دهه از شروع به کار اولین شرکت بیمه تکافل در دنیا ، هیات عامل بیمه مرکزی جمهوری اسلامی در مردادماه سال جاری ، الزمات عرضه محصولات جدید بیمه های تکافل خانواده و عمومی را به شرکت های بیمه ابلاغ نمود . هرچند رویکرد نوآورانه در بیمه مرکزی را به فال نیک می گیریم ، لیکن الزامات اعلامی در این خصوص نیازمند ایجاد و توجه به ابعاد اصولی این قرارداد و نیز برقراری تعاملات با سایر ارکان حاکمیتی به منظور عرضه محصولات بیمه در قالب بیمه تکافل خواهد بود .
بیمه اسلامی تکافل شامل مسئولیت مشترك، غرامت مشترك و منافع مشترك است . نظام مالی اسلامی متشکل از سه حوزه کارکردی، بانکداری اسلامی، بازار سرمایه اسلامی و بیمه اسلامی (تکافل) است. فلذا در گام نخست، می بایست زیر ساخت های مرتبط و تعاملات فی مابین در بین این سه جزء ایجاد گردد . در این میان مبحث ایجاد شورای فقهی تکافل در صنعت بیمه با استفاده از ظرفیت عظیم حوزه های علمیه امری ضروری خواهد بود . از دیگر نکات مهم که به درستی و براساس اصول قرارداد تکافل در ضوابط اعلامی از سوی بیمه مرکزی به آن اشاره گردیده است ،مبحث جداسازی و ایجاد حساب های مستقل از سایر منابع بیمه های زندگی و غیرزندگی می باشد که با توجه به ماهیت به کارگیری از منابع این حساب با رویکرد بانکداری و بازار سرمایه اسلامی با توجه به قراردادهای و عقود مطرح اسلامی همانند مضاربه ، مرابحه ، ودیعه ، جعاله و… می بایست مورد توجه، بازنگری و پایش قرار گیرد .
عمده چالش ها در عرضه محصولات بیمه ای در قالب بیمه تکافل شامل موارد ذیل خواهد بود :
- مشتریان : عمده خواستگاه این گونه بیمه نامه در بین متشرعین بویژه اهل تسنن کشور خواهد بود که دریافت نظرات و دیدگاه این افراد بویژه در بخش متولیان مذهبی این فرق اسلامی امری ضروری خواهد بود
- فضای بازار مالی : با توجه به فضای حاکم بر بازار سرمایه بویژه در بخش بانکداری لزوم تعاملات مثبت با این بخش می بایست به صورت جدی از سوی صنعت بیمه کشور مطالبه گردد.
- ساختارها و منابع انسانی صنعت بیمه : با توجه به ماهیت قرارداد تکافل بازنگری در ساختار فعلی شرکت های بیمه و یا ایجاد ساختارهای جدید با توجه به ابعاد حقوقی و فقهی بیمه و نیز توجه به پرورش نیروی انسانی مجرب در حوزه بیمه های تکافل می بایست توسط متولیان صنعت بیمه مورد بازنگری جدی قرار گیرد.
امید است با توجه به تجارب ارزنده سایر کشورهای اسلامی ، عرضه محصولات بیمه ای در قالب بیمه تکافل در کشورمان بتوانند نیازها و دغدغه های بیمه ای بویژه در اهل تسنن کشورمان را مرتفع نماید .
رسول رحمتی نودهی/ پژوهشگر صنعت بیمه