در رقابت بسته نبود / توسعه مطالبه گری

به گزارش ریسک نیوز به نقل از بیمه داری نوین سندیکای بیمه گران ایران طی سه سال اخیر توانسته تا با در پیش گرفتن راهی متفاوت، جایگاه این نهاد را تقویت کرده به گونه ای که اعتماد حداکثری  صنعت را جلب کند. راز این جلب اعتماد بیش از هر چیز تلاش مداوم و توجه به منافع عموم اعضای سندیکا بوده است. تلاش برای اینکه مدیران عامل بتوانند گرد یک میز به بیان و حل مشکلان مبتلا به صنعت بپردازند طبیعتا اهمیت اساسی داشته است.

سید محمد کریمی دبیرکل سندیکا این مسئله را نقطه عطف می‌داند که بین مدیران ارشد صنعت بیمه باید وفاق وجود داشته باشد و جایگاه جانشین‌پروری مورد اهمیت واقع شود.

کریمی طی این سه سال با تقویت وفاق توانسته گامهای موثری را برای تحکیم جایگاه سندیکا بردارد همچنین در فضای خارج از صنعت بیمه با رویکرد توسعه مطالبه گری، منافع صنعت بیمه را بیش از هر زمان دیگری دنبال کرده است. شاید راز موفقیت کریمی را بتوان در دو عبارت « ایجاد وفاق» و « توسعه مطالبه گری» توصیف کرد.

البته این دستاوردها حاصل حرکت جمعی صنعت بیمه است اما به قول کریمی « «رفتارها و نیت‌ها اقدام‌ساز هستند»

رفتارها و نیت های وی زمینه ایجاد وفاق را فراهم کرده و چنین به پشتوانه این وفاق سندیکا توانسته منافع صنعت بیمه را در خارج از صنعت دنبال کند.

گفتگوی مفصل با   سید محمد کریمی دبیرکل سندیکای بیمه گران را با هم می خوانیم

* لطفاً سه سال گذشته را به دو بخش دو سال و یک سال تقسیم کنید و به نقاط عطفی که به عنوان دستاورد و چالش برای سندیکا و صنعت بیمه بسیار مهم بوده‌اند و از آنها گذر کرده‌اید اشاره کنید.

به طور کلی ادارة تشکل‌های صنفی، قواعد و رویه‌های خاص خود را دارد. یکی از موضوعات بسیار با اهمیت، درک متولیان اصناف نسبت به اعضای خود است؛ بنابراین باید یکدیگر را درک کنیم و تعامل داشته باشیم و در یک کلام یکدیگر را قبول داشته باشیم. این موضوع به عنوان نقطه عطف سندیکا مطرح است به ویژه تشکلی که قصد اعتمادسازی در میان مردم را دارد. در ابتدا اعضای سندیکا باید به یکدیگر اعتماد داشته باشند و برای هم احترام قائل باشند، این شاکلة صنف و تشکل ماست؛ به همین دلیل پس از اتمام مرحلة اول انتخابات برای همة رقبا و اعضای صاحب رأی پیام تشکر ارسال کردم و از حضور آنها در انتخابات قدردانی کردم و به آنها عرض کردم که خدمت‌گزار همه شما هستم و علاقه دارم پروندة انتخابات را که قدری چالش‌برانگیز است را ببندیم و همکاری مثبت و خوبی را آغاز کنیم تمام این اقدامات را با نیت احترام به همه، به ویژه بزرگ‌ترها که در آموزه‌های دینی ما و فرهنگ غنی‌مان وجود دارد و بر آن تأکید شده است انجام دادم. بزرگان در صنعت بیمه جزو سرمایه‌های ما محسوب می‌شوند جوان‌ترها باید تلاش کنند تا با رعایت حرمت بزرگان، موضوع مهم جانشین‌پروری جایگاه داشته باشد. این مسئله را نقطه عطف می‌دانم. به این دلیل که احساس کردم بین مدیران ارشد صنعت بیمه باید وفاق وجود داشته باشد و چون با این باور و اعتقاد کار را آغاز کردیم زمان زیادی طول نکشید که به لطف خداوند مقصود حاصل شد.

* با توجه به نگاه آگاهانه‌ای که نسبت به این موضوع داشتید به این پرداخته‌اید که چطور می‌توان تعامل را در سندیکا ارتقا بخشید با این هدف که اعتماد تقویت شود؟

در واقع کسی که به کسوت مدیریت می‌رسد و به عنوان مدیرعامل برگزیده می‌شود قطعاً شاخصه‌های صنعت بیمه را کسب کرده و توسط هیئت مدیره انتخاب شده، یعنی به حد کفایت لازم مدیریت دست یافته است؛ اما ورای قواعد مدیریتی، استنباط ما این است که احترامات برای پیشکسوت‌ها باید حد کفایت خود را داشته باشد و سعی کردیم این مسئله را پر رنگ کنیم. واژه و کلمة استاد را برای این عزیزان انتخاب کردیم این افراد باید برای مدیران تازه‌کار الگو باشند. در شرایط فعلی قائل به این هستم و می‌توانم ادعا کنم صنعت بیمه با استقبال بسیار خوب جوان‌ترها مواجه شده است و آنها بر کار خود مسلط هستند و این احترام را برای پیشکسوتان قائل هستند.

* در اثبات این مدعا چه سندی دارید؟

تعامل و وفاقی که پس از انتخابات دور اول رخ داد باعث شد تا در مرحلة دوم با استقبال مدیرانی که در مرحلة اول شرکت نداشتند مواجه شویم نتیجة دور دوم نسبت به دور اول به مراتب بهتر بود.

* شنیده‌های ما نیز اثبات می‌کرد که برخی پیشکسوتان که در دور قبل تلاش می‌کردند شما انتخاب نشوید؛ در دور دوم رأی‌شان تغییر کرده بود و از اینکه شما حضور داشتید بسیار خوشحال بودند و دور دوم به شما رأی دادند.

این مسائل در جلسات شورا نیز ابراز می‌شد. پیشکسوتان صنعت بیمه به زبان می‌آوردند که روزهای اول نظرات مخالفی داشتیم؛ ولی بعداً تعدیل شد. متولی سندیکا نیز باید خود را با شرایط اعضا تطبیق دهد.

* به نظرتان این تغییر نگرش حاصل چه اقدامات و رفتارهایی بوده است.

با توجه به شناختی که از صنعت بیمه و شخصیت افراد داشتم به این سمت حرکت کردیم. اساساً افراد علاقه به مهربانی و احترام دارند. در فرهنگ اسلامی و فرهنگ ایرانی‌مان به یک سری مسائل باور داریم؛ اینکه به یکدیگر احترام بگذاریم و … رفتارها و نیت‌ها اقدام‌ساز هستند تا زمانی که انسان چیزی در ذهن نداشته باشد به مرحلة عمل درنمی‌آید؛ اصلاً امکان ندارد که به یکی حرف امیدوارکننده‌ای بزنیم و در چهرة او تغییر نبینیم؛ بنابراین نیت‌ها و رفتارها سبب اقدامات می‌شوند.

در رقابت بسته نبود

* آنچه از انتخابات دور دوم شنیده می‌شد اینکه در دور دوم، رقابت به معنای واقعی وجود نداشت نظرتان در این مورد چیست؟

درِ رقابت بسته نبود. برنامه انتخاباتی‌مان و شرایط انتخابات را از خیلی قبل‌تر در سایت بارگذاری و در جلسة شورای عمومی اطلاع‌رسانی کردیم و به اصحاب رسانه اطلاع‌رسانی صورت گرفت.

* آیا برای دور دوم انتخابات برنامة مشخصی ارائه کردید تا بر اساس آن مورد قضاوت قرار بگیرید؟

هم برای دور اول انتخابات مدیریت سندیکا و هم برای دور دوم آن برنامه ارائه کردم. در دور اول برنامه‌ام تقدیم شد و طی چند مرحله در شورا و هیئت رئیسه مرور شد و خودم نیز برنامة اقدام را به صورت مرتب ارزیابی می‌کردم؛ اما به نکته‌ای اشاره کنم اساساً برنامه یک تعهد نیست؛ بلکه یک پیش‌بینی است و انعطاف‌پذیری در آن وجود دارد. ما برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت داریم. برنامه‌های کوتاه‌مدت مبتنی بر برنامه‌های درازمدت است که هر سال به‌روز می‌شود؛ بنابراین پیش‌بینی است.

* آیا در مسیر برنامه پیش رفتید یا نه؟

اقدام یک برنامه یک ساله است؛ بنابراین در طول یک سال به طور مرتب رصد می‌کردیم و جلسات متعددی برای ارزیابی برنامه‌مان داشتیم با اینکه به طور مرتب به هیئت رئیسه و شورا به عنوان نهاد ارزیابی‌کننده گزارش ارائه کردیم. طبق اساسنامه حداقل هر سه ماه یک بار باید جلسة شورا تشکیل شود و دبیر کل نیز موظف است تا بر اساس آیین‌نامة داخلی برای هر جلسه یک گزارش تهیه کند و این گزارش مورد بررسی اعضای شورا و اشکالات وارده به برنامه و اقدامات صورت‌گرفته مورد نقد قرار گیرد تا در فصل بعدی نقاط ضعف به نقاط قوت تبدیل شوند و رهنمودهایی که ابلاغ می‌کنند به مرحلة اجرا در آیند. در مرحلة اول بر روی زیرساخت‌ها تمرکز کردیم؛ مثلاً تدوین دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌ها که سندیکا باید خود را با آنها تطبیق و تنظیم کند؛ به ویژه پس از اصلاح اساسنامه، در واقع در همان روزهای اول سعی کردیم با توجه به تجربیات گذشته و الگوبرداری از سندیکاهای دیگر و استفاده از آیین‌نامه‌ها و فضای حاکم بر صنعت بیمه در هر مقطعی برای هر موضوعی یک روش داشته باشیم و کارها مبتنی بر قوانین و مقررات موضوعی بیمه پیش روند در واقع سندیکا موظف است برای بیمه‌گران و صنعت بیمه تسهیل امور کند و به همین شیوه نباید سلیقه‌ای عمل کند؛ بلکه باید طبق دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌ها و حتی آیین‌نامة داخلی سندیکا اقدام کند.

* آیا می‌توان این موضوع را به عنوان یک شاخص ارزیابی در نظر گرفت؟

بله ضابطه‌مند کردن عملیات و فعالیت‌های سندیکا را می‌توان به عنوان یک شاخص در نظر گرفت در واقع باید برای هر مرحله قاعده‌ای داشت؛ وقتی قاعده داشته باشیم، می‌توان بر اساس آن و طبق همان خط‌کش کارها و فعالیت‌ها را ارزیابی کرد.

نقش کمیته انضباطی وضمانت اجرای آن

* چقدر به این شاخص دست پیدا کرده‌اید؟

اساس کار سندیکا بر استفاده از تخصص کارشناسان، مدیران، هم‌افزایی با یکدیگر و اتاق فکر برای شورای عالی بیمه و مدیران ارشد صنعت بیمه است. ایجاد کارگروه‌ها را در قالب آیین‌نامه‌های مربوطه ضابطه‌مند کردیم. اعضای کارگروه باید چه مشخصه‌هایی داشته باشند؟ دبیر کارگروه باید چه مشخصه‌ای داشته باشد؟ چه میزان باید رأی بیاورد؟ همکارانی که برنامة اقدام را تنظیم می‌کنند چه بازة زمانی نیاز دارند؟ جلسات فوق‌العاده چطور باید تشکیل شود؟ چنانچه کسی در جلسات حضور پیدا نکرد چه اقدامی باید صورت بگیرد؟ مصوبات چقدر ضمانت اجرایی دارند؟ مصوبات کمیسیون با مصوبات هیئت رئیسه با مصوبات شورا چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ مصوبات چه زمانی به مرز اجرا درمی‌آیند؟ همة این موارد در آیین‌نامه ذکر شده‌اند و به صورت قاعده‌مند اجرا می‌شوند؛ مثلاً برای کارگروه‌ها و کمیسیون‌ها در آیین‌نامة داخلی آمده است که اگر چنانچه به نتیجه برسند نتایج آنها به سه بخش تقسیم می‌شود؛ آیین‌نامه‌ای که توسط شورای عالی بیمه تصویب و توسط بیمه مرکزی ابلاغ شده است بلافاصله در کارگروه تخصصی مورد بحث قرار می‌گیرد.

همان‌طور که می‌دانید ممکن است از یک آیین‌نامه یا دستورالعمل یا بخشنامه برداشت‌های متفاوتی به لحاظ تخصصی و حقوقی صورت بگیرد؛ این امر در جایگاه خود کاملاً منطقی است؛ یعنی از هر حقوق‌دانی سؤال کنید، می‌گوید که برداشت این مدیر و برداشت این شرکت از این دستورالعمل درست است؛ اگر چنانچه از یک آیین‌نامه تفاسیر گوناگونی صورت بگیرد قطعاً اقدامات متفاوتی نیز صورت می‌گیرد در این صورت نهاد ناظر شاهد خواهد بود که یک شرکت در بخشی خوب عمل کرده و در بخش دیگر خوب عمل نکرده است.

همة این موارد در کارگروه‌ها مشخص می‌شوند در واقع طرح اولین اقدام بعد از ابلاغ یک آیین‌نامه در کارگروه تخصصی صورت می‌گیرد و هر کس برداشت‌های خود و تفاسیر خود را بیان می‌کند و چه بسا اگر این تفاسیر و برداشت‌ها متفاوت باشند از واحد تخصصی نهاد ناظر نیز دعوت به عمل می‌آید تا به یک نظر واحد برسند. در این صورت برای نهاد ناظر نیز معنادار می‌شود که چطور نظارت کند. در واقع برای اینکه برنامه اقدام، آیین‌نامه یکسان باشد و همه یک برداشت را داشته باشند. خروجی این کارگروه همان‌طور که بیان کردم سه مرحله دارد؛ یکی اینکه به تشخیص دبیرکل باید فوری ابلاغ شود و همة شرکت‌های بیمه در جریان قرار بگیرند.

دیگر اینکه دبیرکل آن را برای غنای بیشتر به کمیسیون ذی‌ر‌بط ابلاغ و ارجاع کند. کمیسیون به لحاظ سلسله مراتب اداری و حقوقی یک مرتبه بالاتر از کارگروه است. مرحله سوم، ارجاع به یک سطح بالاتر، یعنی هیئت رئیسه یا در نهایت در شورا مورد تأیید قرار بگیرد.

* ضرورتی احساس نمی‌کنید مبنی بر اینکه اخباری از کارگروه‌ها منتشر شود؟

در این مورد مقاومتی نداشتیم تا حالا پیش نیامده است. خوشبختانه در کارگروه‌ها افراد بسیار با تجربه و با کفایت حضور دارند از طرفی به دبیران کارگروه‌ها تأکید کرده‌ایم اگر لازم است از مدیران عامل و مدیران بیمه مرکزی و کارشناسان صاحب‌نظر یا اعضای پژوهشکده به کارگروه‌ها دعوت به عمل آورند در واقع از زمانی که در سندیکا فعالیت می‌کنم درخواست کردم که هم از صندوق تأمین خسارت‌ها و هم از پژوهشکده افرادی را به کارگروه‌ها دعوت کنیم؛ بنابراین سعی داریم جلسات کارگروه‌ها و کمیسیون‌ها از غنای لازم برخوردار باشند.

در تمام فعالیت‌های سندیکا تلاش کردیم تا ضابطه‌مند باشیم؛ در واقع از تشکیل کارگروه‌ها و کمیسیون‌ها گرفته تا برقراری جلسات سندیکا، حتی برای ضمانت اجرایی پیدا کردن مصوبات‌مان که در قالب کمیتة انضباطی وجود داشت وجود دارد سعی کردیم ضابطه‌مند باشیم و باب آن را نبسته‌ایم.

* کمیتة انضباطی چقدر در این زمینه مؤثر بوده است؛ چون همواره این بحث در صنعت بیمه مطرح است که در جلسة شورا در مورد موضوعی تصمیمی گرفته می‌شود؛ اما به محض اینکه اعضا از اتاق جلسه خارج می‌شوند در این فکر هستند که چطور می‌توانند آن مصوبه را نقض کنند؛ از جمله پروژة وزارت نیرو که نرخی تعیین شد؛ ولی هیچ کس عملاً پایبند به آن نبود.

ما به این نتیجه رسیدیم که برای مناقصات یک ضابطه قرار دهیم؛ بنابراین اقدام به تشکیل کمیتة مناقصات کردیم. کمیتة مناقصات مورد تأیید هیئت رئیسه و مورد تصویب شورا قرار گرفت. افرادی را که باید عضو کمیتة مناقصات باشند با نظر هیئت رئیسه و شورا انتخاب و برای آن یک دستورالعمل تدوین کردیم در آن دستورالعمل اصلاً بحث نرخ را نداشتیم بیشتر در مورد ساز و کار فنی آن بحث داشتیم این که کتمان حقیقت نشده باشد مادة ١٠ قانون بیمه رعایت شده باشد تکلیف بدهی سال گذشتة قرارداد روشن شده باشد، ما در این قالب ٧٠ مورد از مناقصات را با شیوة کامل فنی و با دریافت رضایت همة آنها به نتیجه رساندیم. موضوع وزارت نیرو اصلاً بحث سندیکایی نبود بلکه یک مسئلة بین شرکتی بود. ما اصلاً اجازه نمی‌دهیم که کمیتة مناقصات وارد بحث نرخ شود. در واقع وارد نرخ شدن یعنی انحصار ایجاد کردن و این اصلاً درست نیست. ما به عنوان صنف وارد شدیم تا به نوعی این مسئله را حل و فصل کنیم.

* لطفاً با یک مثال دیگر عملکرد کمیته انضباطی را شرح دهید.

تا به امروز موضوعی را وارد کمیتة انضباطی نکرده‌ایم؛ یعنی طبق دستورالعمل کمیته انضباطی اگر چنانچه شرکتی برخلاف مصوبة هیئت رئیسه یا شورا اقدامی انجام دهد کمیتة انضباطی به دو شکل وارد میدان می‌شود؛ اول اینکه یکی از شرکت‌های عضو شکایت کند در این صورت دبیر کل طبق دستورالعمل‌ها موظف است تبادل لوایح کند و آن را به کمیتة انضباطی ارجاع دهد تا آنها تصمیم‌گیری کند. شکل دوم اینکه سندیکا و دبیرکل می‌تواند شاکی و مدعی باشد.

* سندیکا چقدر در مقام قانونی رسیدگی به این شکایت قرار دارد و ضمانت اجرایی دارد؟

بخشی از مصوبات کمیتة انضباطی توسط سندیکا قابل اجراست؛ مثلاً در سایت سندیکا اعلام میشود که فلان شرکت تخلف کرده است یا فلان شرکت قوانین را مراعات نکرده است؛ وقتی این مسئله در سایت سندیکا مطرح شود برای آن شرکت بیمه بسیار معنادار خواهد بود یا از خدمات سندیکایی محروم می‌شود. گاهی از اختیارات بیمه مرکزی و حتی اختیارات شورای عالی بیمه برای برخورد استفاده می‌شود. مهم بحث اعتمادسازی است شرکت‌های بیمه باید به مصوبات احترام بگذارند و به یکدیگر اعتماد کنند. ماه گذشته آخرین جلسة کمیتة انضباطی را برگزار کردیم. کمیتة انضباطی طی مدت ٢ سال، چهار الی پنج جلسه برگزار کرد. مصوبات کمیتة انضباطی طی این مدت در جهت رعایت حال یکدیگر بود در واقع اصلاً حکمی در جهت محکومیت شرکت بیمه‌ای صادر نشد.

* آیا اگر حکم صادر شود اشکالی ایجاد می‌شود؟

نه اشکالی ایجاد نمی‌شود. حتی مسئله توانیر که اصلاً در فرآیندهای ما قرار نگرفت تلاش شد تا در جلسة هیئت رئیسه مطرح و موضوع حل و فصل شود.

* در مورد رشته زیان‌ده درمان چه تصمیماتی اتخاذ شده است؟

موضوع درمان و افزایش تعرفه‌های پزشکی در دستور کار ما و بیمه مرکزی قرار دارد. بنابراین ما خدمت دوستان در بیمه مرکزی به ویژه رئیس کل محترم تأکید داشتیم که در مورد این قضیه باید چاره‌ای بیندیشند. در جلسه‌ای که در اجلاس کیش صورت گرفت نظر مدیران محترم عامل و بیمه مرکزی و سندیکا بر این بود که گزارشی از چالشه‌ای فراروی درمان تهیه کنیم و در نهایت بیمه مرکزی تدبیری برای این کار بیندیشد. بیمه مرکزی دو نقش یکی اتکایی اجباری و دیگری اتکایی اختیاری را برعهده دارد و در این بخش به عنوان یک شریک می‌تواند ضوابطی قرار بدهد که از این حالت بر هم ریختگی خارج شود.

وضعیت شاخص های تعاملی

* چه اهداف دیگری را در برنامه‌های‌تان دنبال می‌کردید که بتوان آنها را به عنوان شاخص ارزیابی کرد؟

مهم‌ترین برنامة ما ضابطه‌مند کردن اقدامات بود. برنامة دوم حرکت بر مبنای برنامه بود. نقطه عطف دیگر طی دو الی سه سال اخیر ارتباط با محیط پیرامونی است؛ در واقع سعی کردیم با واحدها و نهادهای قانون‌گذار از شورای عالی بیمه و بیمه مرکزی و وزارت اقتصاد و همین‌طور دولت و مجلس و قوه قضائیه و به طور کلی نهادهایی که در سرنوشت صنعت بیمه و عملکرد آن تأثیر به سزایی دارند به میزان نیاز صنعت ارتباط برقرار کنیم؛ اگرچه شیوع بیماری کرونا فاصله‌ها را ایجاد کرد؛ اما در سال ٩٨ سعی کردیم از مقامات و مسئولان از جمله وزیر محترم اقتصاد، رئیس ستاد بحران کشور و حوادث غیر مترقبه، رئیس کل مالیاتی، رئیس کل بورس دعوت به عمل آوریم تا در جلسات شورا شرکت کنند و مسائل مبتلابه صنعت بیمه را بشنوند. پس از شیوع بیماری کرونا با مکاتبه و جلسات محدود و با مراجعه به مقامات و مسئولان سعی کردیم به محیط پیرامونی خود توجه کنیم.

* به این ترتیب شاخص تعاملی به دو بخش تقسیم می‌شود؛ شاخص تعاملی داخل صنعت بیمه و دیگری شاخص تعاملی خارج صنعت بیمه. لطفاً هر کدام را به صورت مختصر توضیح دهید؛ مثلاً چقدر توانستید حلقة ارتباطی خود را با قوه قضائیه تقویت کنید تا منجر به نتیجه شود؟

اجازه دهید این شاخص را به دو بخش قبل از وقوع و بعد از وقوع تقسیم کنیم. قبل از وقوع، دولت و مجلس قرار دارند؛ تصمیمی که برای صنعت بیمه گرفته می‌شود در دایرة قوة قضائیه قرار می‌گیرد و قبل از اینکه به قانون تبدیل شود در دایرة دولت و مجلس قرار می‌گیرد. سعی کردیم ارتباط نزدیکی با نمایندگان مجلس برقرار کنیم. اساساً پدیدة خدمت و آرامش و آسایش برای مردم عزیز کشورمان نکتة حائز اهمیتی است و نمایندگان مجلس باید آگاهی داشته باشند که تشکیلاتی به نام صنعت بیمه در سال ١٤٠٠، قریب به ١٢٠ هزار میلیارد تومان حق بیمه تولید کرد که ٨٠ درصد از آن را صرف پرداخت خسارت‌ها می‌کند. ١٠ درصد از ١٠٠ درصد برای کارمزد نمایندگان در نظر گرفته می‌شود که در واقع ٩٠ درصد پرتفوی صنعت بیمه توسط نمایندگان تخصصی ما بازاریابی و صادر می‌شود. منطق هزینه‌های مالی و اداری ١٠ الی ١٢ درصد است. در اینجا به نقطة سر به سر رسیده‌ایم آیا واقعاً تداوم این معادله منطق دارد؟ تداوم آن ناشی از سرمایه‌گذاری‌هاست؛ یعنی زندگی بیمه‌ای‌ها ناشی از سرمایه‌گذاری اداره می‌شود. این مسئله باید برای نهاد قانون‌گذار و نمایندگان تبیین می‌شد و این عزیزان به اقناء می‌رسیدند. صنعت بیمه به تنهایی بیش از ٨٠ هزار میلیارد تومان در سال ١٤٠٠ به مردم خسارت پرداخت کرده است؛ اگر صنعت بیمه چنین کاری را انجام نمی‌داد حتماً دولت باید بخشی از آن را جبران می‌کرد. این نکتة بسیار مهمی است. با این اقدام صنعت بیمه، جلوی بسیاری از آسیب‌های اجتماعی گرفته شد.

* مجلس ٢٧٩ نماینده دارد شما نمی‌توانید با همة نمایندگان رایزنی داشته باشید و برای ارتباط با آنها باید ساز و کار مشخصی داشته باشید لطفاً به این ساز و کار اشاره کنید.

ساختار مجلس، متمرکز بر صحن علنی و کمیسیون‌های تخصصی است. کمیسیون تخصصی با صنعت بیمه کمیسیون اقتصاد است و دو کمیسیون مرتبط نیز هست؛ یکی کمیسیون بهداشت و درمان و دیگری کمیسیون اجتماعی. ما معمولاً با کمیسیون اقتصاد ارتباط بیشتری داریم ضمن اینکه موضوعاتی که قرار است در صحن علنی مجلس مطرح و تبدیل به قانون شوند طبیعتاً باید به نمایندگان بیشتری مراجعه و با آنها تعامل داشته باشیم و این نمایندگان باید با صنعت بیمه آشنا باشند و به موضوعات فراگیر جامعه علاقه‌مند، اینها در قالب آن تعامل قرار دارند.

رایزنی‌های رسمی در کمیسیون‌ها صورت می‌گیرد در واقع کار کارشناسی صورت می‌گیرد. کارشناسان مختلف از سوی دولت، مجلس و … حضور می‌یابند و موضوعات را پردازش می‌کنند و مورد تصویب یا رد کمیسیون واقع می‌شود؛ اگر موضوعات رد شدند کنار گذاشته می‌شوند و اگر در کمیسیون تصویب شدند وارد فرآیند صحن علنی می‌شوند. در صحن علنی، این فراکسیون‌ها هستند که محل تعامل و لابی هستند. فراکسیون‌ها بر حسب نیازمندی جامعه تعیین شده‌اند.

* آیا فراکسیون بیمه‌ای شکل گرفته است؟

فراکسیون بیمه‌ای شکل نگرفته است؛ چون تشکیل فراکسیون، ضوابط و شرایط خاص خود را دارد؛ اما در فراکسیون جهش تولید که در آن موارد اقتصادی خاص مطرح می‌شود کمیته‌ای برای بیمه شکل گرفته است که نمایندگان مختلفی در آن حضور دارند.

* چقدر به این کمیته پایبندی دارند؟

فراکسیون و کمیته فقط در حد تعامل است و کار کارشناسی را غنا می‌بخشد.

* آیا سلول‌های کمیسیون را کمیته تشکیل نمی‌دهد؟ مثلاً کمیسیون، موضوعی را تعیین می‌کند تا کمیته‌ها روی آن کار کنند تا در کمیسیون‌ها مورد بررسی بیشتر قرار بگیرند؟

در ساختار مجلس، کمیسیون‌ها اصل هستند؛ مثلاً موضوعی در ارتباط با بیمه در دستور کار قرار می‌گیرد و کمیته‌ای در رابطه با این موضوع خاص تشکیل می‌شود و وقتی موضوع به نتیجه رسید کار آن کمیته تمام می‌شود؛ مثلاً برای بیمه شخص ثالث کمیتة تخصصی داشتیم که رئیس آن منتخب کمیسیون بود و اعضای آن هم از دولت و هم کمیسیون‌های دیگر بودند.

من در سال ٩٨ در انتخابات توفیق خدمت‌گزاری در سندیکا را پیدا کردم و اسفند این سال انتخابات مجلس برگزار شد در انتخابات مجلس به این دلیل که تشکیلات صنفی بودیم به استان‌های مختلف سفر کردیم و کار گسترده‌ای را با توجه به تجربیات‌مان در سال‌های گذشته آغاز کردیم و از شورای هماهنگی استان‌ها و از نمایندگان شبکة فروش استفاده کردیم و کسانی را که بدون در نظر گرفتن جناح‌بندی‌ها و مسائل سیاسی در معرض رأی قرار داشتند حمایت کردیم و با آنها اعلام همکاری کردیم که خوشبختانه تعداد زیادی از آنها رأی آوردند و این حرکت در این دوره برای ما مؤثر بود.

من با نایب رئیس اول و نایب رئیس دوم مجلس و رؤسای کمیسیون‌ها ارتباط داشتم به واسطة اینکه در دوره‌ای معاون پارلمانی وزارت تعاون بودم مجلس را می‌شناختم و از نوع تعامل با آنها آگاهی داشتم و در زمان تصدی استانداری و فعالیت در مهر امام رضا (ع)، همچنین بیمه مرکزی ارتباطات دوستانه با آنها داشتم. تمام این موارد دست به دست یکدیگر دادند و ارتباط ما را با مجلس برقرار کردند. البته استفاده از تجربیات و خدمات دوستان آشنا با مباحث مجلس فرصت دیگری است که خوشبختانه به نحو مطلوبی از آن استفاده می‌کنیم. بیمه مرکزی بخشی از دولت است؛ ولی سندیکا دولتی نیست و قادر است مستقل‌تر عمل کند. سندیکا بخش غیر دولتی صنعت بیمه محسوب می‌شود و هر دولت ممکن است با گرایش خاص خود، در بیمه مرکزی تأثیر بگذارد؛ ولی در سندیکا چنین نیست؛ بنابراین ما به دولت‌ها نیاز داریم؛ یعنی بخش خصوصی برای به ثمر رساندن کارهایش الزاماً به دولت نیاز دارد. دبیر کل سندیکا باید از این فرصت در جهت اهداف صنعت استفاده کند.

* شما دو نوع نقش‌آفرینی دارید؛ یکی دفاع از حقوق صنعت بیمه و دیگری کمک به افزایش تسهیل‌گری دولت برای بیمه‌ها.

کاملاً درست است به همین دلیل سعی کردیم با دولت دوازدهم که جناب آقای دکتر دژپسند وزیر محترم اقتصاد بودند و در دولت سیزدهم نیز به ویژه این تعاملات را همچنان داشته باشیم. چنانچه با این تعاملات توانستیم مطالبات و موضوعات‌مان را نسبت به موضوعاتی که صنعت بیمه به آنها نظر دارد؛ مثل عوارض تحمیلی بر صنعت بیمه و … قبل از اینکه لایحة بودجة کشور تدوین شود با مذاکرات و مکاتبات به ثمر برسانیم. در این نقطه ممکن است بیمه مرکزی چون بخشی از دولت محسوب می‌شود به خود اجازه ندهد که وقتی موضوعی لایحه شده است با آن مخالفت کند؛ ولی برای سندیکا این محدودیت وجود ندارد ما حتی‌المقدور سعی داریم تا مقامات دولتی را برای پردازش لایحة بودجة کشور به اقناء برسانیم تا اگر عوارضی را تحمیل می‌دانیم آن را حذف کنیم؛ اما اگر چنانچه پیگیری‌های‌مان به نتیجه منجر نشد به مجلس مراجعه می‌کنیم.

* باید ساز و کارهایی در ارتباط با مجلس و دولت داشته باشید لطفاً به ساز و کارها اشاره کنید.

یک کمیسیون اقتصادی در دولت است و یک کمیسیون اقتصادی در مجلس است. برنامه پایة کار است ولی بستگی به شخص دبیر کل نیز دارد که چقدر ارتباطات و تعاملات داشته باشد.

اگر دولت با ما کاری نداشته باشد ما از او چیزی نمی‌خواهیم

* در تسهیل حقوق صنعت بیمه چه اقداماتی انجام دادید تا امتیازاتی برای صنعت بیمه دریافت کنید یا در امور تسهیلاتی صورت بگیرد؟

اگر دولت با ما کاری نداشته باشد ما از او چیزی نمی‌خواهیم. فقط حمایت لازم داریم که خدمت‌مان را بتوانیم به ثمر برسانیم.

* لطفاً به تعاملات‌تان با قوة قضائیه نیز اشاره کنید و در خلال صحبت‌های‌تان به سامانة جامع حوادث رانندگی نیز اشاره کنید این سامانه طبق مادة ٤١ قانون بیمه شخص ثالث باید ایجاد شود ولی مشخص نیست که قوة قضائیه باید این سامانه را پیش ببرد یا بیمه مرکزی آن را پیش ببرد یا نیروی انتظامی.

متولی این سامانه در قانون مشخص نشده است. در قانون ذکر شده دولت. امیدوارم دولت محترم به این موضوع با اهمیت عنایت ويژه داشته باشد.

* تعاملات‌تان با وزارت بهداشت و راهداری چطور است؛ چون تعامل سندیکا با این دو نهاد می‌تواند به بهبود شرایط کمک کند.

این دو نهاد موظف‌اند به بیمه مرکزی گزارش ارائه دهند و ما نیز روی این گزارش متمرکز هستیم. در این زمینه نیز امیدواریم به قانون عمل شود.

* در نهایت باید این بودجه تخصیص داده شود؟

قطعاً باید تخصیص داده شود؛ چون از شرکت‌های بیمه پول دریافت می‌شود. بر حسب فرمایش معاون اول قوة قضائیه دومین آمار پرونده‌ها در قوه قضائیه مربوط به صنعت بیمه است. این عدد، عدد بسیار بزرگی محسوب می‌شود علاوه بر این مسائل بسیار زیادی وجود دارد که اصلاً نیازی به مراجعه به قاضی وجود ندارد و در داخل صنعت بیمه و شرایط خصوصی می‌توان آنها را حل و فصل کرد. اما بسیاری اوقات بیمه‌گذاران و بعضاً شرکت‌های بیمه‌گر به دلیل انتفاع به دستگاه قضائی مراجعه می‌کنند و ما باید ارتباط‌مان را در جهت روشنگری با قوه قضائیه افزایش دهیم. جلسات زیادی با مسئولان محترم قوه قضائیه برگزار کردیم و متعاقب این پیگیری‌ها به نتایج خوبی هم دست پیدا کرده‌ایم. در درجة اول سعی کردیم دوستان را با صنعت بیمه آشنا و انتظارات و توقعاتمان را مطرح کنیم؛ مهم‌ترین موضوع ما با قوة قضائیه تشکیل کارگروه تخصصی بود که این کارگروه شکل گرفت و خوشبختانه بعد از اینکه گزارشات زیادی از صنعت بیمه در محاکم قضائی در سطح کشور داشتیم در جلسه مقامات ارشد قوه قضائیه شرکت کردیم و جلسة فوقالعاده اثرگذاری بود. در این جلسه همة معاونان قوه قضائیه، معاون اول، رئیس دیوان عدالت اداری، دادستان کل کشور و سایر مقامات تأثیرگذار حضور داشتند و گزارشاتی تدوین شد. در این جلسه کارگروه پیشنهادی ما که مورد تأیید معاون اول قرار گرفته بود تصویب شد، نفرات معرفی شدند و یکی از خواسته‌های ما محقق شد. نکتة دیگری که تصمیم گرفته شد، جلسات هم‌اندیشی برای قضات محترمی که پرونده‌های بیمه را بررسی می‌کنند به ویژه کسانی که در دادسراها حضور دارند بود که این برنامه به صورت پایلوت در استان تهران آغاز و اولین جلسه آن برگزار شد. بنا داریم این مسیر را با نظر ادارة کل آموزش قوة قضائیه به همین شکل در استان‌ها نیز ادامه دهیم؛ از طرفی تصمیم بر این شد تا پرونده‌های بیمه ترجیحاً در اختیار قضاتی که در جلسات هم‌اندیشی و تعاملات حضور می‌یابند قرار بگیرد تا اگر چنانچه ابهامی وجود دارد تسهیل امور شود.

* لطفاً به تحولات درون‌بیمه‌ای اشاره کنید؛ در ابتدا تلاش کردید با شبکة فروش تعامل خوبی برقرار کنید و در مرحلة دوم این تعامل باید با بیمه مرکزی شکل بگیرد.

در ارتباط با مباحث درون‌صنعتی باید بگویم که شبکة فروش را به عنوان یک همکار بسیار با اهمیت در کنار اکچوئرها و ارزیابان خسارت و کارگزاران در مجموعة خانوادة صنعت قرار دادیم. چند سال قبل شورای مشورتی برای شبکة فروش تشکیل دادیم و آن را ضابطه‌مند کردیم به گونه‌ای که نمایندگان، انجمن‌ها و کانون‌ها در آن عضویت دارند.

* چرا کاری نکردید که یک صدای واحد تشکیل شود مثل اتحادیة انجمن‌های صنفی شبکة فروش، البته می‌دانم وظیفه‌ای در این باب ندارید.

تشکل‌های بیمه هر کدام متعلق به یک شرکت هستند یعنی بیمة ایران نمایندگان خاص خود و بیمة آسیا نیز نمایندگان خاص خود را دارد. بنابراین ممکن هست توافق لازم انجام نشود البته در پی این تشکل هستیم.

* یعنی تلاش کردید ولی ممکن نشد؟

نه اینکه ممکن نشد، باید یک اتحادیة سراسری شکل بگیرد. که همة این کانون‌ها و انجمن‌ها به این تشکل متصل باشند.

* اگر اتحادیه وجود داشته باشد آنها قدرتمندتر خواهند بود.

شورای مشورتی که به نوعی قائم مقام آن اتحادیه محسوب می‌شود همة نمایندگان و بزرگان شبکة فروش اعضای آن هستند.

ما سعی کردیم شبکه فروش و ارزیابان خسارت و اکچوئران را در خانوادة سندیکا داشته باشیم و با بیمه مرکزی و واحدهای مختلف و همین‌طور کمیسیون تخصصی شورای عالی بیمه، اعضای شورای عالی بیمه ارتباط داشته باشیم. هر کدام از این افراد صاحب‌نظر هستند که سعی کردیم در جهت تأمین منافع شرکت‌های بیمه و در نهایت صنعت بیمه ارتباطات نزدیکی با آنها داشته باشیم.

* در جمع‌بندی به دو نکته اشاره کنید؛ نکتة اول اینکه آیا به جایگاهی که انتظار داشتید دست یافته‌اید و نکتة دیگر اینکه به برنامه‌های دور دوم بیشتر بپردازید.

با توجه به اینکه سعی کردیم نقاط ضعف دورة اول را به حداقل برسانیم یا آنها را کاهش دهیم سعی کردیم نقاط قوت را تسری و تقویت کنیم. یکی از نقاط قوت سندیکا در دورة اول برنامة خوبی بود که سعی کردیم طبق آن حرکت کنیم و در عین حال دامنة کار رسیدگی به مسائل را افزایش دهیم؛ از جمله سعی کردیم ارتباطات بین‌المللی‌مان را قوی‌تر و آموزش را جدی‌تر پیگیری کنیم. برای منابع انسانی‌مان که به عنوان سرمایة انسانی صنعت بیمه محسوب می‌شوند کارگروه منابع انسانی را تشکیل دادیم و سعی کردیم در منابع انسانی با آموزش بیشتری ورود کنیم. سعی کردیم موضوع حسابرسی و شفاف‌سازی در درون صنعت را جدی‌تر بگیریم؛ به همین دلیل کارگروه حسابرسی را تشکیل دادیم و سعی کردیم چک لیست شرکت‌ها را یکی کنیم. سندیکا در کمیتة صیانت بیمه مرکزی نماینده‌ای نداشت؛ بنابراین تلاش کردیم تا برای موضوع توانگری شرکت‌های بیمه که بسیار با اهمیت است نماینده‌ای داشته باشیم تا در جریان فعالیت‌های کمیتة صیانت قرار بگیریم.

کمیته ارزیابی مدیران اجرایی نکتة حائز اهمیتی است که سندیکا نماینده‌ای در آن نداشت، با پیگیری به عمل آمده و موافقت رئیس کل محترم بیمه مرکزی، جناب آقای مهندس بهزادپور این فرصت فراهم شد و در حال حاضر سندیکا دو نفر نماینده در این کمیته دارد. نکتة دیگر اینکه تأکیدمان بر این است که نمرة مثبت داده شود و همان‌طور که نمرة منفی اعلام می‌شود نمرة مثبت‌ها هم اطلا‌ع‌رسانی شود. از اقدامات بسیار با اهمیت دیگر به ثمر رساندن ساختمان سندیکا بود. سالن جلسات کارگروه‌ها و سالن شورا و کلاس‌های آموزشی‌مان منطبق بر نیازهای صنفی و سندیکایی شکل گرفته‌اند و مسئلة پارکینگ که بسیار حائز اهمیت بود مرتفع شده است.

* جملة آخرتان که نگاه به آینده دارد، چیست؟

در جهت کاهش نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت قدم برمی‌داریم و سعی داریم از فرصت‌ها نهایت استفاده را ببریم و کاهش حداقلی تهدیدات صنعت بیمه را در نظر داریم.

* آیا برنامة ویژه‌ای هم در نظر دارید؟

امروز که موسم بودجه است برای لایحه بودجه و برنامه استراتژیک کشور و نقش آن در صنعت بیمه ارتباطاتی با مجمع تشخیص مصلحت نظام برای برنامة هفتم برقرار کرده‌ایم. با وزارت محترم اقتصاد و دارایی ارتباطاتی برقرار کردیم تا در لایحة بودجه در حوزة وزارت اقتصاد به مصالح صنعت توجه شود. ارتباطی با معاونت تقنینی حوزة امور مجلس ریاست جمهوری برقرار کرده‌ایم؛ چون تمام لوایح و طرح‌ها برای بررسی به این بخش ارجاع می‌شوند و ما نماینده‌هایی را معرفی کرده‌ایم تا موضوعات بیمه‌ای در این بخش مورد بررسی کارشناسی بیشتری قرار گیرد. آموزش را بسیار جدی در نظر گرفته‌ایم. برنامه‌های بین‌المللی داریم و قصد داریم صنعت بیمه را برای پسا تحریم آماده کنیم. موضوع اتکایی و تقویت شرکت‌های اتکایی نگاه دیگری به آینده و اساس کار بیمه‌گری است.