جایگاه “صنعت بیمه” در برنامه پنج ساله هفتم توسعه /رسول رحمتی نودهی

برنامه های پنج ساله توسعه ای کشور در سال های گذشته را می توان بعنوان یک برنامه دغدغه مند و مساله محور دانست که با بیان و ارائه مسائل و مشکلات کشور در بخش های مختلف، تمرکز بر  ارائه پاسخ و ارائه راه حل در جهت  تحقق اهداف تعیین شده در بخش های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور می پرداختند.

آخرین برنامه توسعه ای کشور که به برنامه پنج ساله ششم توسعه معروف می باشد،  در بازه زمانی سال های1400 – 1395  در 124 ماده و  128 تبصره  در اسفندماه 1395 پس از تصویب در مجلس شورای اسلامی به تایید و موافقت مجمع تشخیص مصلحت نظام رسیده است .

این برنامه در  بیست بخش مختلف شامل: اقتصاد کلان ، بودجه و مالیه عمومی ، نظام پولی و بانکی و تأمین منابع مالی ، محیط کسب وکار، خصوصی سازی و مناطق آزاد،  توازن منطقه ای، توسعه روستایی و توانمندسازی اقشار آسیب پذیر ، نظام اداری، شفافیت و مبارزه با فساد ، کشاورزی ، آب، محیط زیست و منابع طبیعی ، انرژی، صنعت و معدن ، حمل ونقل و مسکن ، آموزش عمومی، آموزش عالی و علم و فناوری ، ارتباطات و فناوری اطلاعات ، سلامت، بیمه، سلامت و زنان و خانواده ، بیمه اجتماعی، امور حمایتی و آسیب های اجتماعی،  امور ایثارگران ، فرهنگ، هنر و ورزش ، سیاسی، دفاعی و امنیتی ، حقوقی و قضائی  و نظارت و ارزشیابی برنامه،                   پرداخته است .

از نکات مهم در این برنامه راهبردی کشور می توان به عدم توجه کافی و کارشناسانه  به صنعت بیمه کشور به عنوان ضلع سوم نهاد اقتصادی کشور در کنار نظام های  پولی و بانکی و بازارسرمایه اشاره نمود . در حالیکه در بخش سوم این برنامه در بخشی مستقل با عنوان “نظام پولی و بانکی و تأمین منابع مالی” سیاست گذار به صورت مفصل به سایر بخش های اقتصادی اشاره نموده است ، لیکن صنعت بیمه تنها در دو ماده به آن پرداخته شده است .

جدول (۱): جایگاه صنعت بیمه در برنامه پنج ساله  ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران

همان­طور که از جدول فوق مشاهده  می­‌گردد، هدف سیاست­‌گذار ارتقاء کمی و کیفی این صنعت در طول دوره مورد اشاره (1400-1395 ) بوده که براساس آخرین آمارهای اعلامی از سوی بیمه مرکزی ج . ا . ایران [1] در دو شاخصه مهم کمی مورد اشاره شامل : 1) افزایش ضریب نفوذ بیمه در کشور و رسیدن آن به حداقل میانگین جهانی ( ۷ درصد ) و نیز 2)  افزایش سهم بیمه های عمر ( زندگی ) به حداقل تا پنجاه‌درصد(۵۰%) نسبت به سال پایه اجرای قانون برنامه،  آمارها بیانگر عدم تحقق این موارد می باشد .

براساس آخرین آمار اعلامی از سوی بیمه مرکزی ج . ا .ایران  ، ضریب نفوذ بیمه در کشور  به 7/2 درصد ( 7 درصد میانگین جهانی )  و میزان سهم بیمه های زندگی به 96/15 درصد ( حداقل 50 درصد نسبت به برنامه های ابلاغی ) در پایان اجرای برنامه رسیده  که فاصله معناداری نسبت به سیاست های ابلاغی در برنامه دارد.

بنابراین لازم است، متولیان امر در نگارش سیاست گذاری برنامه هفتم توسعه کشور در خصوص  صنعت بیمه ، ضمن تغییر نگاه و دیدگاه به این صنعت مهم و راهبردی ، در خصوص ایجاد بخش مستقل و یا همراه با سایر بخش های مالی ، اقتصادی و بازار سرمایه به باز تعریف نیاز و خواست سایر بخش ها اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی کشور از این صنعت بپردازند .

[1] سالنامه آماری صنعت بیمه1400

تهیه و تنظیم :رسول رحمتی نودهی/ پژوهشگر صنعت بیمه