زنگ خطر نرم افزارهای قدیمی و مستهلک در صنعت بیمه /کاهش سهم فناوری اطلاعات در شرکتهای بیمه

به گزارش ریسک نیوز به نقل از بیمه داری نوین پیشرفت علم و تکنولوژی در دهه های اخیر، ورود فناوری اطلاعات به کسب‌وکارها را در پی داشته و همه صنایع به فراخور ماهیت و شرایط خود فناوری اطلاعات را به خدمت گرفته‌اند. صنعت بیمه نیز از این قاعده مستثنی نبوده و در سال‌های اخیر فناوری اطلاعات را در راستای کاهش هزینه‌ها و افزایش درآمدهای خود به خدمت گرفته‌است. گسترش این فناوری‌ها در صنعت بیمه، نرم‌افزارهایی در جهت محاسبات بیمه‌گری، مالی، فروش، مدیریت هزینه‌ها و غیره را در بر می‌گیرد. هرچند که به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات تمام شرکت‌های بیمه محاسبه دقیق سرمایه گذاری های انجام‌شده در این حوزه در کل صنعت در دسترس نیست؛ اما با استفاده از اطلاعات شرکت‌های بیمه خصوصی منتشرشده در سایت کدال می‌توان اطلاعاتی با نسبت اتکاء بالا به دست آورد.

اطلاعات مربوط به مانده حساب نرم‌افزار عمدتاً در صورت‌های مالی شرکت‌های بیمه‌ای در قالب دارایی‌های نامشهود منعکس می‌گردد که می‌تواند تغییرات آن مبنایی برای میزان سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌های بیمه در حوزه فناوری اطلاعات به دست دهد.

براساس صورت‌های مالی شش ماهه نخست سال 1401 جمع مانده (ارزش دفتری) حساب نرم افزار در شرکت‌های بیمه مبلغ 346 میلیارد ریال بوده که این عدد نسبت ‌به مانده 169 میلیارد ریالی پایان سال 1400 رشد حدود 104 درصدی را نشان می‌دهد. جمع سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده از سوی شرکت های مورد بررسی در شش ماهه نخست سال 1401 در این حوزه رقم 218 میلیارد ریال بوده‌است. در سوی دیگر از ارزش دفتری نرم افزارهای شرکت های بیمه ای در طی مدت زمان یاد شده حدود 40 میلیارد ریال به واسطه استهلاک (حسابداری) کسر شده است.

بر اساس اطلاعت مندرج در صورت های مالی شرکت های بیمه ای در بیمه نخست سال 1401، شرکت بیمه کوثر با گزارش مانده حساب 145 میلیارد ریالی در بخش نرم افزارهای خود، به لحاظ ریالی بیشترین بیشترین مانده را در این حوزه داشته است. در این رده بندی دو شرکت بیمه پارسیان و معلم در رده های بعدی جای دارند. در سوی مقابل دو شرکت بیمه ملت و تعاون در رده های پایانی جای دارند.

به لحاظ درصد رشد مانده سرمایه گذاری ها در این حوزه نیز بیمه معلم با رشد بیش از 30 برابری، با اختلاف فراوان بیشترین نرخ رشد سرمایه گذاری در این حوزه را به نام خود ثبت کرده است. پس از این شرکت، بیمه باران و کوثر قرار دارند که توانسته است مانده سرمایه گذاری های خود را در پایان شهریور 1401 نسبت به پایان سال 1400 حدود 2 برابر کنند.

نکته تامل برانگیز در این زمینه آن که در حدود نیمی از شرکت های بیمه ای، مانده سرمایه گذاری هایشان در شش ماهه نخست سال جاری کاهش داشته است. این موضوع نشان دهنده فزونی استهلاک حسابداری نرم افزار ها بر سرمایه گذاری در آن هاست. هر چند که به دلیل کوتاه مدت بودن دوره بررسی نمی توان نظر قاطع در مورد این موضوع داد، اما تحقق این امر در میان مدت و بلندمدت نشان دهنده فاصله گرفتن فعالیت شرکت از سیستم های نرم افزاری نوین و بروز و اتکا به نرم افزارهای قدیمی و از رده خارج است.

نکته قابل ذکر دیگر در زمینه سرمایه گذاری های انجام شده از شرکت های بیمه ای در حوزه نرم افزار آن که، از رقم 218 میلیارد ریال سرمایه گذاری مورد اشاره، سهم سرمایه گذاری دو شرکت بسیار شاخص بوده است. بنا بر داده های منتشر شده دو شرکت بیمه معلم با سرمایه گذاری حدود 100 میلیارد ریالی (قرارداد طراحی و ایجاد پایگاه داده نرم افزار و مدلسازی نرم افزاری در رشته شخص ثالث) و بیمه کوثر 92 میلیارد ریالی (توسعه نرم افزار فروش آنلاین و خرید و نصب نرم افزار سیمفا)، با اختلاف فراوان، پیشتاز سایر شرکت ها در این حوزه بوده اند. شرکت های بیمه سامان، پارسیان، ما و دانا در این زمینه رتبه های بعدی را در اختیار داشته اند. در سوی مقابل طیف نیز سرمایه گذاری شرکت های بیمه خاورمیانه، البرز، میهن و ملت در حوزه نرم افزار در شش ماهه نخست سال 1401 تقریبا حدود صفر بوده است.

با توجه به این که شرکت های بیمه مورد بررسی به لحاظ مانده دارایی و حق بیمه دریافتی در اندازه های مختلف هستند، می بایست مقایسه آن ها نسبت به اندازه هر یک تعدیل گردد. سهم فناوری اطلاعات و نرم‌افزارها از کل دارایی‌های شرکت‌های بیمه در پابان شهریور ماه 1401 حدود 0.083 درصد بوده که این عدد نسبت به سنوات قبل از آن با کاهش همراه شده که دلیل عمده آن رشد نرخ رشد بالاتر دیگر اقلام دارایی های شرکت بیمه نسبت به نرم افزار است. همچنین مقایسه صنعت با دیگر صنایع (خدماتی مشابه) نشان می دهد سهم سرمایه گذاری های انجام شده در حوزه فناوری اطلاعات در گروه بیمه بسیار پایین است.

در میان شرکت های مورد بررسی شرکت بیمه حافظ با اختصاص بیش از 1.2 درصد از دارایی های خود به نرم افزار ها نسبت به سایر شرکت ها پیشتاز است. با این همه باید توجه داشت که این شرکت یکی کمترین میزان دارایی را در بین شرکت های بیمه ای دارد و لذا نسبت یاد شده (در مقام قیاس با دیگر شرکت های همگروه) می تواند رقمی گمراه کننده باشد. این شرایط در خصوص شرکت هایی که در رده های بعدی جای دارند نیز صدق می کند. در سوی مقابل شرکت های با مانده دارایی بالاتر عمدتا از رده های پایانی این طیف جای دارند. این موضوع به آن معناست که سرمایه گذاری های انجام شده از سوی شرکت های بیمه در حوزه نرم افزار متناسب با حجم عملیات آن ها نبوده است.

برداشت نگارنده از آمار منعکس شده در این گزارش آن است که قریب به اتفاق شرکت های بیمه مورد بررسی برای انجام عملیات در حوزه های بیمه ای، مالی و اداری به صورت معمول از نرم افزارهایی برای پیشبرد امور جاری خود استفاده می کنند و استفاده از نرم افزارهایی که جنبه توسعه ای داشته و مزیتی قابل توجه برای شرکت در هر یک از حوزه های مورد اشاره ایجاد می کنند، چندان مورد توجه مدیران نیست. این موضوع می تواند هشدار و زنگ خطر بزرگی برای صنعت بیمه به ویژه شرکت هایی که در این حوزه سرمایه گذاری کمتری دارند باشد. آن چه مسلم است چشم انداز صنعت بیمه نیز همچون بسیاری دیگر از صنایع تا حد زیادی با ابزارهای نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی تصویر خواهد شد و هر شرکتی که سرمایه گذاری کمتری در این حوزه داشته باشد به راحتی از گردونه رقابت با سایر شرکت ها حذف خواهد شد.