کارگزاران بیمه بالاترین میزان حضور زنان در پستهای کلیدی / نقش زنان در رشد نرخ سودآوری شرکتهای بیمه

به گزارش ریسک نیوز به نقل از نشریه بیمه داری نوین، دولت‌‌ها، قانون‌گذاران، جامعه و سرمایه‌گذاران امروزه در حال افزایش تنوع جنسیتی در تیم‌های مدیریت ارشد شرکت‌ها هستند. در شرکت‌‌های بیمه نیز حضور زنان در هیئت‌های مدیره و سطوح بالای مدیریتی در حال رشد است؛ اما این پیشرفت بسیار کند است.

بر اساس بررسی‌های انجام گرفته در احوالات شرکت‌های مختلف بیمه توسط شرکت تحقیقاتی سوئیس‌ری، افزایش برابری جنسیتی در تیم‌های رده بالای مدیریتی با عملکرد بازگشت نقدینگی (ROE) در ارتباط است.

شرکتی که سهم زنان را در پست‌های مدیریتی خود بالا می‌برد قادر خواهد بود میانگین ROE این صنعت را به میزان 3 تا 4 درصد ارتقاء دهد. در مورد سایر صنایع خدماتی نیز وضع به همین منوال است.

در سال 2019 زنان سراسر جهان حدود 23 درصد از سمت‌های مدیریت اجرایی شرکت‌های بیمه‌ را تشکیل می‌دادند که 10 درصد در پست‌های مدیریت عاملی بودند و 8 درصدشان عضو هیئت مدیرۀ شرکت‌ها بوده‌اند. تیم‌های مدیریتی شرکت‌های بیمه‌ای که در زمینۀ بیمۀ عمر فعالیت دارند در مقایسه با سایر بخش‌ها از تنوع جنسیتی بالاتری برخوردار است. در دهۀ گذشته کارگزاران بیمه، تعداد زنان را در پست‌های مدیریت اجرایی بیش از سایر بخش‌های مدیریتی بالا برده‌اند و شرکت‌های بیمۀ اتکایی حضور زنان را در هیئت مدیره‌های خود بیشتر از سایر پست‌ها افزایش داده‌اند. (جدول 1)

تنوع جنسیتی در سطح هیئت مدیرۀ شرکت‌های بیمه در فاصلۀ سال‌های 2010 تا 2019 افزایش یافت؛ اما دلیل عمدۀ این افزایش قابل‌توجه، تغییراتی بود که شرکت‌های بیمۀ اتکایی در سال 2010 در ساختار کاملاً مردانۀ هیئت مدیره‌های خود دادند. بیش از نیمی از این شرکت‌ها یک یا دو زن به هیئت مدیره‌های خود اضافه کرده‌‌اند و تقریباً نیمی از شرکت‌هایی که در سال 2010 یک یا چند زن در هیئت مدیره‌های خود جای دادند، دیگر از آن زمان هیچ تغییری در ترکیب جنسیتی هیئت مدیرۀ خود نداده‌اند. (نمودار 1)

حضور زنان در تیم‌های مدیریت اجرایی و هیئت مدیرۀ شرکت‌های صنعت بیمه بسیار کمرنگ است.

طبق آمار سال 2019 ، آنها در سراسر جهان تنها 23 درصد پست‌های مدیریتی، 10 درصد پست‌های مدیریت عاملی و تنها 8 درصد از کرسی‌های هیئت مدیرۀ این شرکت‌ها را به خود اختصاص داده‌اند.

کارگزاران و شرکت‌های بیمه‌کننده در یک دهۀ گذشته شاهد بیشترین اصلاحات بوده‌اند

اطلاعات بالا نمایی کلی از وضعیت کنونی تنوع جنسیتی شرکت‌های بیمه در کشورهای مطرح جهان پیش چشمان‌مان می‌گذارد. همچنین با استفاده از نمونۀ متفاوت دیگری از پایگاه اطلاعاتی Refinitiv ESG پیشرفت این صنعت را در گذر زمان مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس داده‌های رسیده از 170 شرکت بیمه، بیمۀ اتکایی و کارگزاری در سراسر جهان، نقش زنان در پست‌های مدیریتی این صنعت در یک دهۀ گذشته همگام با سایر صنایع افزایش یافته است

کارگزاران بیمه از لحاظ حضور زنان در هیئت مدیره در مدت زمان مورد بررسی در میان بالاترین رده‌ها قرار گرفته (28 درصد) و در یک دهۀ گذشته بیشترین اصلاحات را از نظر نقش زنان در پست‌های مدیریتی محقق کرده است (از 10 درصد در سال 2010 به 19 درصد در سال 2019). بیمه‌های اتکایی حضور زنان را در هیئت مدیره از 9 درصد سال 2010 به 29 درصد در سال 2019 رساند و مشارکت زنان را در پست‌های مدیریت تا حد قابل‌توجهی افزایش داد (از سال 2010 تا 2019 از 1 درصد به 10 درصد) اما این نرخ در مقایسه با کارگزاران بیمه و شرکت‌های اصلی بیمه‌کننده‌ در سطح پایین‌تری قرار داشت. بیمه‌کنندگان غیر عمر نیز دارای پیشرفت‌های محدودتری بودند طوری که حضور زنان در هیئت مدیره و سطوح مدیریتی آنها در سال 2019 به ترتیب 20 و 13 درصد اعلام شد (شکل 1، قسمت بالا)

سهم زنان در پست‌های مدیریتی رو به افزایش اما در روندی کند در حال حرکت است

حضور زنان در تیم‌های مدیریتی و هیئت مدیره‌ در تمام حوز‌های صنعت رو به افزایش بوده است؛ اما این پیشرفت بسیار کند است؛ مثلاً شرکت‌های بیمه و اتکایی در دهۀ گذشته به طور میانگین 1.5 زن به هیئت مدیره‌های خود افزوده‌اند. در سال 2019 هیئت مدیرۀ این شرکت‌ها به طور میانگین شامل سه زن بود. بیشترین پیشرفت‌ها در این دورۀ زمان توسط شرکت‌هایی که دارای کوچک‌ترین هیئت‌‌های مدیره بودند انجام گرفت. شکل 2 ترکیب کرسی‌های زنانه و مردانه را در هیئت مدیره‌های این شرکت‌ها را بر اساس سایز هیئت مدیره نشان می‌دهد. در سال 2010 شرکت‌‌های با هیئت مدیره کوچک (بین 5 تا 10 عضو) به طور میانگین تنها از حضور یک زن در میان خود بهره‌مند بودند (یعنی 10 درصد) که تا سال 2019 این عدد به 2.5 زن یعنی 25 درصد افزایش پیدا کرد. در حالی که در همین مدت هیئت مدیره‌های بزرگ‌تر نیز به طور میانگین بین یک تا دو زن در میان اعضا جای دادند که در مقام مقایسه، نسبت به هیئت مدیره‌های کوچک، چندان قابل‌توجه است.

افزایش مدیران رده بالای زن در شرکت‌های بیمه با افزایش سودبخشی آن شرکت در ارتباط مستقیم است

بر اساس بررسی‌های صورت‌گرفته بر تأثیر حضور زنان در پست‌های مدیریتی بر سودآوری شرکت‌های بیمه، نسبت مثبت و مستقیمی میان این دو مقوله به دست آمده است در واقع میان نقش زنان در هیئت مدیره و مقامات مدیریتی شرکت‌های بیمه با نرخ سودآوری آنها که با شاخص ROE نشان داده می‌شود، ارتباط مسقیم چشمگیری وجود دارد و هر چه تعداد زنان در سمت‌های بالاردۀ مدیریتی این شرکت‌ها بالاتر باشد سودآوری شرکت‌ها بالا می‌رود (شکل 3) که البته این روند در سایر صنایع خدماتی نیز به چشم می‌خورد.

آن دسته از شرکت‌هایی بیمه و اتکایی که از لحاظ حضور زنان در هیئت مدیره و پست‌های مدیریتی در یک‌چهارم بالایی قرار می‌گیرند، عدد ROE‌ آن 3 تا 4 درصد بالاتر از شرکت‌های حاضر در یک‌چهارم پایینی هستند. این یافته‌ها تاییدکنندۀ تئوری «تودۀ حساس» را در تنوع جنسیتی هستند و نشان می‌دهد برای تغییر داینامیک جلسات هیئت مدیره و بهبود وضعیت مالی این شرکت‌ها، میزان مشارکت زنان باید دست‌خوش تغییر شود. بیشتر تحقیقاتی که در این حوزه صورت گرفته روی عدد 30 تا 35 درصد یعنی حداقل سه زن در اعضای هیئت مدیره به اتفاق‌نظر رسیده‌اند.

حال سؤال اینجاست که شرکت‌های بیمه چه اقداماتی برای تنوع‌بخشی به جنسیت مدیران خود می‌توانند انجام دهند؟

استراتژی راهبری شرکت باید به گونه‌ای باشد که تنوع جنسیتی در اولویت قرارگیرد و انتظارات طرح‌های جانشینی برای احراز پست‌ها به نحوی باشد که زنان را نیز در بر بگیرد. باید یک رویکرد سیستماتیک برای شناسایی و توسعۀ زنان شایسته و ذی‌صلاح وجود داشته باشد؛ مثلاً زنان باید به نقش‌هایی راه یابند که به فرصت‌های تجاری گسترده‌ای دست پیدا کرده و مسئولیت‌های مهمی از لحاظ سود و زیان شرکت را بر عهده گیرند.

نشان دادن اهمیت تنوع جنسیتی از سمت مدیران ارشد

شواهد نشان می‌دهد افزایش تنوع جنسیتی نیازمند حمایت مداوم و شفاف مدیریت عامل و به طور کلی مدیران مرد است. استراتژی راهبری شرکت باید به ‌گونه‌ای باشد که تنوع جنسیتی در اولویت قرار گیرد و انتظارات طرح‌های جانشینی برای احراز پست‌ها به نحوی باشد که زنان را نیز در بر بگیرد. باید یک رویکرد سیستماتیک برای شناسایی و توسعۀ زنان شایسته و ذی‌صلاح وجود داشته باشد؛ مثلاً زنان باید به نقش‌هایی راه یابند که به فرصت‌های تجاری گسترده‌ای دست پیدا کرده و مسئولیت‌های مهمی از لحاظ سود و زیان شرکت را بر عهده گیرند.

شناسایی، معرفی و پاداش دادن به مدیرانی که از زنان حمایت می‌کنند

برنامه‌های آموزشی، تشکیل گروه‌های مختلف و اقداماتی از این دست می‌تواند در افزایش تنوع جنسیتی در شرکت‌های بیمه بسیار مؤثر باشند. اهمیت حامی در پیشرفت شغلی زنان قابل کتمان نیست و حرکت زنان در مسیر شغل‌های مدیریت بدون وجود یک رویۀ اداری برای شناسایی زودهنگام زنان با استعداد و در نظر گرفتن برنامه‌های رشد و توسعه امکان‌پذیر نیست. قطعاً افزایش فرصت‌های شغلی برای زنان نیازمند مشارکت فعال مدیران مرد است.

گاه برای افزایش شمار زنان در سمت‌های مدیریتی، لازم است طرح‌های جانشینی نگاهی وسیع‌تر و دوراندیشانه داشته باشد (نه دو یا سه سال، بلکه پنج تا شش سال) و برای شناسایی زنان شایسته و با استعداد با سطوح پایین سازمان نیز در ارتباط باشد.

فراهم آوردن محیطی که پذیرای تنوع جنسیتی باشد

به رسمیت شناختن گرایشات فردی و تشویق مدیران به تفکر در مورد ترویج رویکردهای تنوع جنسیتی در گروه کاری زیردست خود می‌تواند نقطۀ شروع خوبی باشد؛ همچنین مهم است مدیرانی که در نهایت تیم‌های متوازن جنسیتی در محیط کاری خود به وجود می‌آورند به نحوی مورد تشویق قرار گیرند.

زمانی‌که دیدگاه‌های تنوع جنسیتی به محیط کار افزوده می‌شود باید محیط امنی فراهم آورد تا افراد مختلف بتوانند نقطه نظرات خود را به راحتی ابراز کنند. چرا که رشد و تعالی واقعی از دل بیان نظرات مختلف و متنوع به وجود می‌آید.

توصیه به زنان فعال در صنعت بیمه

در مورد علائق و آمال‌تان حرف بزنید

حتی اگر در بالاترین ردۀ مدیریت سازمان هم قرار داشته باشید در صورتی که خواسته‌های‌تان را بیان نکنید، دیگران شروع می‌کنند به پیش‌داوری و بیان انواع فرضیات مختلف در مورد علایق و آرزوهای‌ شما. بنابراین هیچ زنی نباید گمان کند سایر مقامات شرکت حتی مدیرش باید حتماً از مسیر مورد نظر بعدی او و خواسته‌هایش برای آیندۀ بلندمدت شغل خود مطلع باشد. ارزش‌هایی که با وجود شما برای شرکت به وجود می‌آید را به اطلاع دیگران برسانید و سعی کنید در نقش وکیل‌مدافع خود باشید و خواسته‌های‌تان را بیان کنید.

نیازی به آمادگی کامل ندارید

طبق گزارشات، مصاحبه‌ها و گفت‌وگوهایی که انجام شده زنان اغلب گمان می‌کنند برای درخواست یک سمت یا شغل خاص باید به طور کامل تمام شرایط و الزامات آن را احراز کرده‌ باشند. در صورتی که مشاهدۀ رفتار زنان موفق در این عرصه نشان می‌دهد بیشتر آنها در ابتدا با جهشی ناگهانی وارد پست بالاتر شده‌اند و خودشان به مرور دریافته‌اند چه باید بکنند و در نهایت به موفقیت رسیده‌اند.

پیوسته اطلاعات‌تان را بالا ببرید

قطعاً باید در مورد مسیر آیندۀ حرفۀ خود به اندازه‌ای از شفافیت رسیده باشید، نسبت به آنچه از دست می‌دهید و آنچه به دست می‌آورید درک درستی داشته باشید و همین‌طور که در مسیرتان پیش می‌روید خود را با شرایط جدید وفق و تطبیق دهید.

روابط‌تان را با دیگران مستحکم کنید

برقراری ارتباط مهارتی است که باید مثل هر مهارت دیگری آن را آموخت. شاید برقراری و توسعۀ روابط آن‌طور که در میان مردان رایج است و به راحتی انجام می‌شود، برای زنان امکان‌پذیر نباشد، چرا که زن‌ها به حکم زن بودن‌شان در برخی محیط‌های خارج از کار حضور پیدا نمی‌کنند؛ اما به هر حال کمک کردن به دیگران و کشف راه‌های مناسب برای ایجاد رابطه با کل افراد یک سازمان، نکتۀ بسیار اساسی و مهمی است.

زنان در نقش‌های مدیریت صنعت بیمه

ما تیم‌های مدیریتی 29 شرکت بیمه (16 شرکت بیمۀ تصادفات و خسارات و 13 شرکت بیمۀ عمر) را مورد بررسی قرار دادیم. به طور کلی 18 درصد از 499 مدیر اجرایی ارشد این شرکت‌ها زن هستند، یعنی تقریباً در ازای هر شرکت، تنها سه زن. درصد مدیران زن در شرکت‌های بیمۀ عمر (20 درصد) بالاتر از بیمه‌های تصادفات و خسارات است (16 درصد).

در سه نمونه از این 29 شرکت (که البته هر سه شرکت بیمۀ عمر بودند) زنان بیش از 25 درصد از جمعیت مدیران شرکت را تشکیل می‌دادند.

نتیجه‌‌گیری

شرکت‌های بیمه چگونه می‌توانند شمار زنان را در نقش‌های ارشد مدیریت افزایش دهند؟ مشاهدۀ عملکرد حرفه‌ای مدیران ارشد زن در صنعت بیمه نشان می‌دهد که شرکت‌ها باید متعهد باشند زنان را در مسیرهای دارای قابلیت پیشرفت قرار داده تا در آنها بتوانند دانش خود را نسبت به تجارت افزایش دهند، فرصت‌های کاری در زمینه‌های مختلف برای‌شان فراهم شود و به راحتی به مدیریت ارشد شرکت دسترسی داشته باشند. موفقیت در این سمت‌ها غالباً راه را برای رسیدن سمت‌های جدیدتر و مهم‌تری که با سود و زبان شرکت در ارتباط است، باز می‌کند و آنها نیز موقعیت تجربی و آموزندۀ خوبی برای پست‌های مدیریت کلی فراهم می‌آورند.

بدون وجود یک رویکرد سیستماتیک و حساب‌شده برای شناسایی و توسعۀ زنان مستعد و دارای پتانسیل، ‌شرکت‌ها معمولاً پیشرفت‌‌های قابل‌توجهی در زمینۀ افزایش زنان در پست‌های کلیدی یا افزایش تنوع جنسیتی در سمت‌های مدیریت به دست نخواهند آورد. بیشتر سازمان‌های موفق به اهمیت دادن تنوع جنسیتی از سمت رده‌های بالای سازمان، تشویق مدیران حامی رشد و توسعۀ زنان اشاره و همچنین ایجاد محیطی با تنوع بالای جنسیتی توجه دارند.