آیا بیمه ایران در راهبری صنعت بیمه موفق بوده است؟/ محمود فراهانی
شاید اگر بیمه ایران را در دهۀ 30 و 40 مورد بحث قرار میدادیم سهم بالای ثالث یک اتفاق مثبت ارزیابی میشد؛ اما در پایان قرن، علاوه بر اینکه چندان زیبنده نیست که معتبرترین برند بیمهای ایران وابسته به یک رشتۀ بیمهای باشد در عین حال نشان میدهد که راهبر بیمهای در ایران چندان موفق نشده تا صنعت را با دوری از یک رشتۀ پر ریسک رهبری کند.
صورتهای مالی سال 99 بیمه ایران در روزهای پایانی نیمه نخست امسال منتشر شد. افشای اطلاعات تنها شرکت دولتی بیمه نکات مهمی را در درون خود داشت که از همه مهمتر میزان چسبندگی 59 درصدی پرتفوی این شرکت به ثالث و خودرو شامل ثالث، بدنه و حوادث رانندگی است.
همچنین در حوزۀ خسارت نیز 74 درصد خسارتهایی که بیمه ایران پرداخت میکند به سوانح و حوادث ناشی از خودرو مربوط میشود.
اختصاصاً در حوزۀ ثالث نیز 44 درصد از حق بیمۀ تولیدی به این رشتۀ بیمهای اختصاص دارد این در حالی است که میانگین صنعت، 34 درصد است؛ همچنین 58 درصد از خسارت پرداختی به حوادث رشتۀ ثالث اختصاص یافته است.
چنین شاکلهای طبعاً ریسک بنگاهداری را افزایش میدهد و شاید یکی از دلایل مهم سودآوری پایین و زیان انباشته ناشی از همین رویه باشد.
شاید اگر بیمه ایران را در دهۀ 30 و 40 مورد بحث قرار میدادیم سهم بالای ثالث یک اتفاق مثبت ارزیابی میشد؛ اما در پایان قرن، علاوه بر اینکه چندان زیبنده نیست که معتبرترین برند بیمهای ایران وابسته به یک رشتۀ بیمهای باشد در عین حال نشان میدهد که راهبر بیمهای در ایران چندان موفق نشده تا صنعت را با دوری از یک رشتۀ پر ریسک رهبری کند.
روندهای فناوری
یکی از مقولههایی که نشانگر ریسک بالای چسبندگی به ثالث است روندهای آتی متأثر از مقولۀ فناوری اطلاعات و نوآوری است. تردیدی نیست که بیمهنامههای خرد مانند ثالث طی چند سال آینده علاوه بر تحول، از طریق سوپراپها و اپلیکیشن به فروش خواهند رفت به گونهای که پیشبینی میشود دست کم 80 درصد بیمهنامههای خرد از جمله ثالث و خودرو از طریق اپلیکیشن، فروش بروند به این معنی است که پرتفوی ایران باید شاهد کاهش نزدیک 50 درصدی باشد. در شرکتی که 7.6 هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارد کاهش پرتفوی از 30 به 15 همت خود میتواند به یک فاجعه تبدیل شود.
راهبری
وابستگی به بیمهنامههای مربوط به خودرو به معنای آن است که بیمه ایران طی سالهای اخیر چندان موفق نشده تا نقش راهبری خود را به درستی ایفا کند. فراموش نکنیم که یکی از مهمترین مأموریتهای بیمه ایران در اکوسیستم اقتصادی تجاری صنعت بیمه راهبری است به گونهای که شرکتهای دیگر بتوانند با مشاهدۀ تجربیات بیمه ایران ریسکهای کمتری را تحمل کنند. یکی از نقاط مهم در اینکه شرکتی بتواند راهبر باشد ضریب بالای تابآوری در برابر ریسکهای مختلف است این در حالی است که وقتی اعداد کلیدی در صورتهای مالی بیمه ایران را مشاهده میکنیم نشانگر تابآوری پایین و بعضاً قرار گرفتن در منطقه قرمز است.
مدیران مجرب با نتایج ضعیف
وقتی به مدیران ارشد شرکتهای بیمه نگاه میکنیم بیش از 50 تا 60 درصد مدیران موفق بیمهای از بیمه ایران هستند. این رقم به معنای آن است که چالش بیمه ایران فقدان مدیران کارآمد نیست؛ بلکه در سطح تدوین استراتژی و برنامهریزی با مشکل مواجه هستند به گونهای که بتوانند در لایحههای مختلف مدیریتی شاهد تحقق عملکرد مطلوب باشند.
راهکار چیست؟
راهی جز تحول در نگرشها و متعاقباً راهبردها نیست شرکت بیمه ایران باید برای خود جایگاه بلندمرتبهتر از وابستگی به ثالث و خودرو در نظر بگیرد و به گونهای عمل کند که خالق ظرفیتهای جدید بیمهای باشد؛ اگرچه تحول در نگرش، کلیدیترین عنصر در تغییر است؛ اما از منظر عملیاتی، بیمه ایران ناگزیر است مرزهای اصول حرفهایگری خود را ارتقاء دهد و ساختار خود را متحول کند. از ظرفیتهای فناوری اطلاعات بیشتر بهره ببرد. شکلگیری پلتفرم بیمهگری باز، توسعۀ بیگ دیتا و رفتن از مرزهای سنتی بیمهگری به سمت تحول دیجیتال بخشی از الزاماتی است که بیمه ایران باید در دستور کار قرار دهد. برای این کار ایجاد درک صحیح از اکوسیستم صنعت بیمه و اقتصاد، ضروری است به گونهای که روابط بین ذینفعان از تعاملپذیری بالا برخوردار باشد.
نقش دیگران
ایجاد تغییرات در سه سطح ستاد، شعبه و شبکه فروش (ستاد و صف) ضروری است؛ اما تنفس هر یک از این سه سطح در اکوسیستم بیمه پیششرطهایی را از سوی دیگر بازیگران فعال در درون و بیرون صنعت بیمه طلب میکند؛ مثلاً نهادهای حاکمیتی و نظارتی مانند وزارت اقتصاد و بیمه مرکزی با درک واقعیتری به این شرکت و جایگاه آن توجه کنند. در اینجا لازم است مثالی آورده شود؛ وزارت اقتصاد چقدر خود را متعهد به ثبات مدیریت میداند؟ شرکتهای بیمهای چقدر تلاش میکنند تا در یک فضای رقابتی حرکت کنند. به نظر میرسد صنعت بیمه ایران در سال جاری نیازمند تحقق یک نگرش مدرن دربارۀ صنعت بیمه است./ منبع: بیمه داری نوین