واکنش صنعت بیمه به اپیدمی کرونا ویروس در کشورهای مختلف / مهدی مهدوی

کشورهای مختلف حالا متوجه این واقعیت شده‌اند که راه فراری از بیماری کووید-19 و همه‌گیری کروناویروس ندارند. بر اساس گزارش‌های سازمان جهانی بهداشت WHO (تا لحظۀ تنظیم این گزارش) در 89 کشور در تمامی قاره‌ها موارد ابتلا به کووید-19 به ثبت رسیده است.

عدم امکان اجتناب از همه‌گیری این ویروس به دو دلیل است؛ دلیل اول اینکه علائم و نشانه‌های ابتلا به کووید-19 در بسیاری از موارد ملایم و شبیه به بیماری‌هایی نظیر سرماخوردگی‌های ساده و آنفلوآنزا هستند. دومین نکته‌ای که به گسترش این بیماری دامن می‌زند، تحرک بالای جمعیتی در زندگی مدرن و ارتباطات تو در توی جوامع است.

در چنین وضعیتی، چشم‌انداز پیش‌روی بیمه‌های دولتی و شرکت‌های بیمۀ غیر دولتی به دلیل همه‌گیری جهانی این بیماری تیره شده است؛ اگر در هفته‌های آینده گسترش این بیماری از همه‌گیری‌های بومی به یک همه‌گیری جهانی تبدیل شود ـ که به نظر می‌رسد چنین هم شده است ـ کادر درمان، شرکت‌های ارائه‌دهندۀ خدمات سلامت و بیمه‌ها در خط مقدم قرار خواهند گرفت: درمان بیمار، پرداخت هزینه‌های پزشکی، جست‌وجو برای راه درمان و اخلال در خدمات پزشکی غیر اورژانسی و روزمره.

این همه‌گیری بر بخش‌های مختلفی تأثیر خواهد گذاشت؛ این گزارش ابتدا نگاهی مختصر خواهد داشت به تأثیراتی که کووید-19 بر بخش‌های مختلف بهداشتی و درمانی خواهد گذاشت و سپس به بررسی واکنش‌های مختلف ارائه‌دهندگان بیمه به همه‌گیری کرونا خواهد پرداخت؛ چرا که درک تأثیرات این بیماری در بخش‌های مختلف، راهگشای درک رفتار ارائه‌دهندگان بیمه خواهد بود.

داروسازی

تأثیرات مخرب کرونا بر صنایع داروسازی تا امروز هم نگرانی بزرگی بوده است. داروسازان تا حد زیادی وابسته به ترکیبات وارداتی از کارخانه‌های چینی هستند و محدودیت‌های ایجادشده برای چین منجر به اختلال در زنجیرۀ عرضه خواهد شد و این اختلال خود باعث افزایش هزینۀ تولید یا کمبود دارو در جهان خواهد بود. این کاهش عرضه یا افزایش هزینه تنها یک معنی دارد؛ افزایش قیمت داروها و در نتیجه افزایش هزینۀ بیمه‌ها.

ارائه‌دهندگان بیمه

چه در کشوری مثل آمریکا و چه در کشورهایی که نظام درمانی، اتکای بیشتری به دولت دارد، تأثیر همه‌گیری کرونا بر صنعت بیمه به دو قسم خواهد بود؛ قسم اول، از نوع تأثیراتی است که بر بازار بیمه و سرمایه‌گذاران در این بازار خواهد گذاشت و قسم دوم، تأثیراتی است که بر بیمه‌گذاران و دریافت‌کنندگان خدمات درمانی خواهد داشت.

به گفتۀ مدیران و تحلیل‌گران بیمه که در بازارهای بزرگ آمریکا و اروپا مشغول هستند، فعلاً خطری بازار سرمایه‌گذاری در بیمه را تهدید نمی‌کند و خطر، تنها زمانی می‌تواند جدی شود که میزان همه‌گیری در این کشورها مانند چین و کره به طرز فاجعه‌باری بالا رود.

اما قسم دوم این تأثیرات، مسئلۀ اصلی این گزارش است که بعد‌تر به آن پرداخته خواهد شد.

این روزها، شرکت‌ها و افرادی که از بیمه‌های متنوعی نظیر بیمه‌های درمانی، سفر، عمر یا بیمه‌های ویژۀ حوادث و اپیدمی‌ها استفاده می‌کنند با فشار روانی زیادی روبه‌رو شده‌اند؛ اطلاعات دقیقی در مورد بیمه‌ها و واکنش‌شان در چنین وضعی در دسترس نیست و مردم نمی‌دانند آیا بیمه‌نامه‌شان هزینه‌های درمانی و تست کرونا را پوشش می‌دهد یا خیر.

متخصصان صنعت بیمه اعلام کرده‌اند که بسیاری از طرح‌های بیمه می‌توانند این هزینه‌ها را پرداخت کنند؛ اما در بسیاری از موارد، همه‌گیری‌ها به عمد از پوشش این طرح‌ها مستثنی شده‌اند.

تا لحظۀ تنظیم این گزارش، ابتلای بیش از صد هزار نفر در 89 کشور به کووید-19 و مرگ 3460 نفر تأیید شده است. در چین، کرۀ جنوبی، ایران و ایتالیا (چهار کشوری که تا کنون به ترتیب بیشترین میزان ابتلا را داشته‌اند) محدودیت‌ها و اقدامات زیادی برای کنترل بیماری صورت گرفته است. سایر کشورها نیز به‌رغم اینکه وضعیت‌شان به وخامت این چهار کشور نیست، محدودیت‌هایی اعمال کرده‌اند. این تغییرات ایجادشده در زندگی روزمرۀ افراد، آنها را به این واداشته تا در مورد وضعیت سلامت و بیمه‌های خود پرسش‌هایی داشته باشند.

یکی از کارگزاری‌های بین‌المللی فروش بیمه (مارش) اعلام کرده است که مشتریان‌شان تماس‌های زیادی با شرکت گرفته‌اند تا میزان پوشش بیمه‌نامۀ خود را بدانند و به گفتۀ این کارگزاری آن دسته از مشتریان‌شان که از طرح‌هایی استفاده می‌کنند که کارفرما برای‌شان تهیه کرده است و در بخش‌های صنعتی چین زندگی می‌کنند، بیشترین تأثیر را خواهند پذیرفت.

بیمه‌شدگان در چهار بخش، بیشترین تأثیرپذیری را خواهند داشت: بیمۀ سفر، بیمه‌های تجاری کسب و کار، بیمۀ عمر و مهم‌تر از همه بیمۀ درمانی.

در زمینۀ بیمه‌های سفر شاهد این بوده‌ایم که بیشتر خطوط هوایی جهان مانند خطوط هوایی بریتانیا و خطوط هوایی آمریکا یا کاتای پاسیفیک (هنگ‌کنگ) بخشی یا تمام پروازهای‌شان به چین و کشورهای درگیر را متوقف کرده‌اند. در این موارد آیا بیمه‌نامه‌ها هزینۀ سفرهایی که به دلیل همه‌گیری کرونا لغو شده‌اند تحت پوشش دارد یا خیر؟

روز پنجم مارس، دو شرکت بیمۀ کانادایی اعلام کردند که دیگر هزینۀ سفرهایی که به دلیل کرونا لغو شده‌اند پوشش نخواهند داد. این دو شرکت کانادایی، منیولایف و توگو با این استدلال که همه‌گیری کرونا دیگر یک پیش‌آمد تصادفی و جدید نیست و تمام دنیا از بحران باخبر است اعلام کرد که استرداد وجه و سایر بخش‌های بیمه‌های سفری را لغو کرده است؛ اما به‌رغم همۀ اینها و با اینکه بیشتر بیمه‌ها لغو سفر به دلیل کرونا را تحت پوشش ندارند، تقاضای بیمۀ سفری در ماه گذشته ـ به ویژه در بریتانیا و آمریکا ـ به طرز قابل توجهی افزایش داشته است.

تأثیری که این همه‌گیری بر بیمه‌های تجاری کسب و کارها خواهد داشت از این هم شدیدتر خواهد بود. بر اساس مدل‌سازی‌های شرکت متابایوتا که به تأثیر ویروس‌ها بر رفتار فردی نظیر «تمایل به سفر» می‌پردازد، تأثیر همه‌گیری کرونا در جهان بسیار شبیه به همه‌گیری ویروس سارس در سال 2003 خواهد بود که برخی هتل‌ها از کاهش 40 درصدی درآمد رنج بردند. با توجه به چشم‌انداز پیش‌روی کسب و کارها، ارائه‌دهندگان بیمه در سراسر جهان، به ویژه در چین، ایران، ایتالیا و آمریکا آمادۀ دریافت شکایت‌های بسیاری هستند. این مسئله در شهرهایی از چین، ایران و ایتالیا شدت خواهد یافت که برخی کسب و کارها به طور مستقیم درگیر قرنطینه یا همه‌گیری ویروس شده‌اند و ارائه‌دهندۀ بیمه‌شان با پرداخت مبالغ هنگفت روبه‌رو خواهد بود. بر اساس گزارش روزنامه‌های محلی در شمال ایتالیا که وضعیت انتشار ویروس شدت بیشتری دارد، بسیاری از کسب و کارهای محلی به ارائه‌دهندۀ بیمۀ خود مراجعه کرده‌اند و آماده خواهند بود تا بعد از فروکش وضعیت همه‌گیری، ضرر و زیان محاسبه‌شدۀ خود را دریافت کنند؛ اما سقف پوشش بیمه‌ها در ایتالیا و سایر کشورها متفاوت است. متأسفانه چنین اطلاعاتی برای کشور چین در دسترس نیست.

ارائه‌دهندگان و دریافت‌کنندگان بیمۀ عمر نیز تأثیرات زیادی خواهند پذیرفت؛ چراکه با بالا رفتن آمار مرگ و میر، پرداختی ارائه‌دهندگان افزایش خواهد داشت و به دلیل افزایش احتمال و خطر مرگ، تقاضای بیمۀ عمر بالا خواهد رفت.

اما نگران‌کننده‌ترین جنبۀ این همه‌گیری، دسترسی افراد به خدمات درمانی است؛ البته از آنجایی که این همه‌گیری بحرانی نو و در حال بلوغ است، اطلاعاتی که در مورد بیمه‌های درمانی در دسترس است، بسیار محدود است. به منظور خلاصه‌سازی و ساده‌سازی، وضعیت بیمه‌های درمانی را در کشورهای مختلف به تفکیک بررسی می‌کنیم.

بریتانیا

ارائه‌کنندۀ خدمات سلامت در بریتانیا سرویس سلامت همگانی NHS است که طیف بسیار وسیعی از خدمات را تحت پوشش قرار می‌دهد؛ اما در این موردِ ویژه اطلاعات دقیقی توسط سرویس سلامت همگانی ارائه نشده است؛ بنابراین تنها با استناد به طرح اقدام دولت برای جلوگیری از همه‌گیری کرونا می‌توان گفت که خدمات درمانی مربوط به کرونا برای مبتلایان تحت پوشش است و تست کرونا نیز در صورت تجویز پزشکِ متخصص رایگان خواهد بود.

ایالات متحدۀ آمریکا

در آمریکا وضعیت، کمی پیچیده‌تر است. تقریباً هیچ کشوری در جهان وجود ندارد که وضعیت بیمه و نظام سلامت‌اش به پیچیدگی آمریکا باشد؛ همچنین هیچ کشور توسعه‌یافته‌ای نیز وجود ندارد که به اندازۀ ایالات متحده با مشکلات نظام سلامت روبه‌رو باشد.

نگرانی افراد در آمریکا از آنجایی است که اگر خدمات درمانی مربوط به کرونا و تست آن تحت پوشش بیمه‌شان نباشد یا به مرکز درمانی‌ای که در شبکۀ بیمه‌شان باشد دسترسی نداشته باشند با مبالغ هنگفتی مواجه خواهند بود؛ مثلاً به تازگی یک شهروند آمریکا اهل میامی که به چین سفر کرده بود، به دلیل احساس مریضی به بیمارستان مراجعه کرد و مشخص شد که وی مبتلا به آنفلوآنزا است و بیماری کووید-19 را ندارد و برای استراحت به خانه فرستاده شد. با این حال هزینۀ خدماتی که دریافت کرد، برابر شده است با 3270 دلار آمریکا. این مبالغ برای کسانی که به کووید-19 مبتلا هستند بیشتر نیز خواهد شد و هزینۀ درمان و قرنطینه ـ که هر دو برای جلوگیری از شیوع بیشتر بیماری لازم و ضروری است ـ نجومی خواهد بود. از این گذشته، 27 میلیون نفر از شهروندان آمریکا هیچ نوع بیمه‌ای ندارند و بسیاری از کسانی که بیمه هستند، پوشش کافی دریافت نمی‌کنند.

هم‌زمانی این همه‌گیری جهانی با ابتدای سال میلادی از این جهت برای شهروندان آمریکا گران‌تر تمام شده که ابتدای سال و ماه ژانویه زمان پرداخت مبلغ سالیانۀ خدمات خودپرداخت بیمه‌هاست که تحت پوشش قرار نگرفته است. متوسط هزینه‌های خودپرداخت بیمه در دهۀ گذشته 162 درصد افزایش داشته است.

مجموع این مسائل باعث شده بسیاری از افراد حتی با داشتن علائم کووید-19 به پزشک مراجعه نکنند و این به شیوع ویروس دامن خواهد زد. دستۀ اول کسانی هستند که بیمه ندارند. دستۀ دوم کسانی‌اند که توسط کارفرما بیمه شده‌اند یا خود تحت پوشش بیمه‌ای خصوصی قرار گرفته‌اند که یا خدمات درمانی مربوط به کرونا را تحت پوشش ندارد یا به دلیل عدم شفافیت اطلاعات، بیمه‌شونده به خاطر هراس از هزینه‌های نجومی به پزشک مراجعه نمی‌کند.

روز پنجم مارس، مایک پنس، معاون اول رئیس‌جمهور آمریکا در یک نشست خبری اعلام کرد که همۀ ارائه‌دهندگان بیمه اعم از خصوصی و دولتی تمام خدمات درمانی مروبوط به کرونا و تست کرونا را تحت پوشش قرار خواهند داد؛ اما همان روز مشخص شد که این اعلامیه درست نیست. به طور خلاصه کسانی که تحت پوشش بیمه‌های دولتی مدیکر، مدیکید یا اوباماکر قرار دارند یا تحت پوشش شرکت‌های بسیار بزرگ بیمه هستند، خدمات مربوط به تست و درمان توسط بیمه‌شان تحت پوشش خواهد بود؛ اما کسانی که توسط کارفرما بیمه شده‌اند یا از شرکت‌های خصوصی کوچک‌تر خدمات دریافت می‌کنند، باید مورد به مورد از بیمه‌کننده سؤال کنند؛ چون درصد زیادی از این ارائه‌دهندگان، خدمات درمانی مربوط به کرونا را تحت پوشش قرار نمی‌دهند.

آلمان

طبق اعلامیۀ دولت فدرال آلمان اگر تست کرونا توسط پزشک متخصص تجویز شود رایگان خواهد بود در غیر این صورت تست‌های اختیاری توسط بیمه‌ها و دولت پوشش داده نخواهد شد و افراد باید با هزینۀ شخصی و با مراجعه به آزمایشگاه‌های خصوصی این تست را بدهند.

ایران و ایتالیا

دولت‌های ایران و ایتالیا هر دو اعلام کرده‌اند که تمامی خدمات درمانی مربوط به کرونا و همچنین تست کرونا در صورت تجویز توسط پزشک، رایگان خواهد بود. با این تفاوت که در ایتالیا سرویس سلامت همگانی وظیفۀ پرداخت هزینه‌ها را بر عهده خواهد داشت؛ اما در ایران، شرکت‌های بیمۀ خصوصی نیز در راستای انجام وظایف و رسالت ذاتی خود مبنی بر برقراری آرامش در میان هموطنان، همراه با دولت نسبت به ارائۀ خدمات و پوشش‌های بیمه‌ای به مشتریان اقدام کرده‌اند.

مهدی مهدوی / مدیر عامل بیمه سرمد
منبع: بیمه داری نوین

منابع:

1. https://www.cdc.gov/

2. پرتال جمع‌آوری داده‌های ابتلا، بهبود و مرگ و میر ناشی از کرونا، دانشگاه جان هاپکینز به آدرس:

https://www.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6

3. Jennifer Tolbert, Kendal Orgera, Natalie Singer, and Anthony Damico, Key Facts about the Uninsured Population, Kaiser Family Foundation, Dec 13, 2019

4. Sara R. Collins, Herman K. Bhupal, and Michelle M. Doty, Health Insurance Coverage Eight Years after the ACA: Fewer Uninsured Americans and Shorter Coverage Gaps, but More Underinsured, the Commonwealth Fund, February 7, 2019