تاثیر ریسک اقتصادی تورم بر فروش بیمه های زندگی در ایران//ابوالفضل دهقان زاده

در ایران معمولاً نرخ رشد حق بیمه های دریافتی از نرخ تورم بالاتر است که این امر نشانگر اینست که شرکت های بیمه برای پوشش تورم اقدام به افزایش سرمایه بیمه و حق بیمه ها کرده اند. همچنین در بیشتر سالهایی که نرخ تورم افزایش یافته است، همزمان با آن نرخ رشد حق بیمه های دریافتی نیز افزایش یافته است و در سالهایی که نرخ تورم با کاهش همراه بوده است رشد حق بیمه ها نیز با کاهش نسبی همراه بوده که این مساله اشاره به همبستگی میان نرخ تورم و نرخ رشد حق بیمه های دریافتی بیمه زندگی دارد.

امروزه بیمه به عنوان یکی از عوامل رشد اقتصادی کشورها محسوب گردیده و تاثیر بسزایی در زندگی افراد دارد. در جهان کنونی بیمه ­های زندگی(عمر) یکی از ابزارهای مهم اقتصادی بوده و استفاده ­های متعددی از آن به عمل می آید. بیمه عمر مهمترین نقش خود را در تعیین و تضمین آتیه خانواده­ه ا ایفا م ی­نماید که ملموس ­ترین جنبه آن می­ باشد.

بیمه های زندگی یکی از مهمترین انواع پوشش های بیمه ای بوده که متاسفانه نتوانسته تا کنون جایگاه واقعی خود را در ایران پیدا نماید و صنعت بیمه ایران علیرغم بیش از 8 دهه قدمت و علیرغم تلاشهای زیاد جهت توسعه آن و نیز ایجاد شرکت بیمه تخصصی در زمینه بیمه عمر نتوانسته رسالت خود را در جهت بسط و گسترش فروش بیمه نامه های عمر به انجام رساند به نحوی که طبق آمار منتشره از سوی بیمه مرکزی ج.ا.ایران، بیمه های زندگی علیرغم رشد 3/42 درصدی در بخش حق بیمه تولیدی در سال 1397 نسبت به سال ماقبل و افزایش سهم این رشته، جمعاً 14.5 درصد از حق بیمه تولیدی صنعت بیمه کشور در سال 1397 را به خود اختصاص داده است.

انواع بیمه­ های زنذگی بخصوص آنهایی که تعهد پرداخت سرمایه یا مستمری بیمه شده در صورت حیات بیمه شده را دارند، یکی از انواع پس اندازهای عمومی محسوب می­ گردند لذا بدیهی است که داشتن پس انداز بخصوص در حالتی که با مزایای بیمه ای توام شود باعث بالا رفتن و بهبود وضع مالی و اقتصادی افراد می­گردد لذا اگر به این مطلب از دید کلان نگریسته شود به این موضوع پی می­بریم که بیمه­ های زندگی بخصوص آنهایی که بلند مدت هستند در توسعه امکانات سرمایه گذاری و در نتیجه رشد و توسعه اقتصاد کشورها نقش بسیار مهمی دارند. از طرفی در کشور ما همزمان با افزایش تورم، رشد حق بیمه ­ها و سرمایه بیمه نیز شروع به افزایش کرده است لذا در کل، تورم بر حق بیمه­های دریافتی اثر منفی نداشته و در بیشتر سال­ها اثر مثبتی داشته است.

شرکت های بیمه با دردست داشتن منبع قابل توجهی از اندوخته مالی خود می توانند در بخش های مختلفی که به پویایی اقتصاد منجر می شود، سرمایه گذاری کنند. این بخش ها شامل پروژه های عمرانی و بازارهای مالی می باشند لذا باستناد به موارد مذکور می توان به نقش و اهمیت بالای بیمه های زندگی در توسعه اقتصادی کشورها از جمله ایران پی برد. اما بررسی اطلاعات آماری در ایران مبین آن است که کشورمان از جایگاه مناسبی در این زمینه برخوردار نیست که مهمترین دلایل آن عوامل ساختاری، عوامل فرهنگی و آموزشی و اجتماعی، عوامل مربوط به شرکت های بیمه، عوامل مربوط به دولت وسیاست گذاری ها وعوامل اقتصادی می باشد.

بیمه های زندگی            

بیمه زندگی قراردادی است که به موجب آن بیمه گر در مقابل دریافت حق بیمه، متعهد می شود در صورت فوت بیمه شده یا در صورت زنده ماندن بیمه شده در موعد تعیین شده در قرارداد، سرمایه تعیین شده را به بیمه گزار، بیمه شده یا استفاده کننده ی معین از سوی وی بپردازد.

بیمه های زندگی به دلیل وجود ماهیت چندگانه هم در تامین مالی آینده بیمه گذاران و هم در تامین آرامش خاطر روانی آنها نقش چشمگیری دارند. دراین نوع بیمه نامه بیمه گذار/بیمه شده می تواند بر حسب شرایط دریافت مزایای بیمه نامه (حیات و فوت بیمه شده)، نحوه دریافت مزایا (یکجا یا به صورت مستمری)، زمان دریافت مزایا و نحوه پرداخت حق بیمه، هر نوع بیمه نامه­ ای را که پاسخگوی نیازهایش باشد، خریداری نماید. بیمه نامه­ های زندگی به دو صورت انفرادی و گروهی صادر گردیده و بیمه شدگان را تحت پوشش قرار می دهند. رایج­ترین نوع بیمه نامه انفرادی در این رشته، "بیمه نامه عمر و پس انداز" است که علاوه بر جنبه پس انداز و تشکیل سرمایه، خطر فوت را نیز تحت پوشش قرار می­دهد. مزایای بیمه نامه ­های انفرادی می­تواند به شرط فوت بیمه شده به بازماندگان او (یا ذی نفع بیمه نامه) تعلق یابد. از نمونه بیمه نامه عمر گروهی نیز می­توان به بیمه نامه عمر کارکنان دولت اشاره نمود که کارمندان یک سازمان دولتی را تحت پوشش قرار می­دهد.

تورم

تورم یکی از بارزترین پدیده های قرن حاضر است. دامنه تورم آنچنان وسیع و گسترده است که هیچ کشوری در جهان از آثار و نتایج آن برکنار نمانده است. بطوریکه این عقیده کم کم رواج یافته که دولت ها باید تورم را به عنوان یک پدیده نامطلوب ولی اجتناب ناپذیر قبول نمایند.

تورم از نظر علم اقتصاد اشاره به افزایش سطح عمومی تولید پول، درآمدهای پولی و یا قیمت است. تورم عموماً به معنی افزایش غیرمتناسب سطح عمومی قیمت ها در نطر گرفته شده و روند فزآینده و نامنظم افزایش قیمت ها در اقتصاد است. تورم دلالت بر وضعیتی دارد که در آن تقاضای پولی برای محصول نسبت به تولید رشد می کند. وضعیتی که در نبود کنترلی موثر به صورت افزایش بهای یک واحد تولید از کالای تولید شده آشکار می گردد. تورم معمولاً با افزایش واقعی یا بالقوه سطح عمومی قیمت ها یا به سخن دیگر با کاهش قوه خرید واحد پولی همراه است. در بعضی مواقع تورم زمانی به وجود می آید که سطح عمومی قیمت ها به میزانی که افزایش در بازدهی عوامل و فرآیندهای اقتصادی ایجاب می کنند تنزل نیابد. تورم آن طور که فهمیده می شود رابطه ای با افزایش نامعمول قیمت ها دارد. (گولد و موکب، 1384)

به طور کلی تورم عبارت است از افزایش مداوم، برگشت ناپذیر و خودافزای سطح عمومی قیمت ها. امروزه در اکثر کشورها موضوع تورم از مباحث مهم اقتصادی به شمار می رود. پدیده تورم به هر علتی که در هر کشوری بوجود می آید درصورتی که از حد قابل قبول پذیرفته شده در ادبیات اقتصادی بالاتر باشد، ممکن است روابط مالی بین افراد و شرکت ها را تحت تاثیر قرار دهد. بررسی نوسانات تورم در ایران در طی سالیان متمادی نشان دهنده این واقعیت است که تورم را نمی توان به طور دقیق پیش بینی نمود. بعضی از متغیرهایی که تورم را تحت تاثیر قرار می دهند مربوط به عوامل داخلی بوده و برخی دیگر خارج از کنترل بوده و به روابط سیاسی، اقتصادی و بین المللی جوامع بستگی دارد.

مطالعات انجام شده در حوزه تورم همواره متاثر از مکاتب مختلف در حیطه علم اقتصاد بوده که این تفاوت در اندیشه، ایجاد کننده نگرش های مختلفی در تحلیل ماهیت تورم و علل بروز آن است. از یک دیدگاه، تورم به دلیل وجود عوامل حاصل از فشار تقاضا و بالا بودن تقاضای کل جامعه در مقایسه با عرضه کل اقتصاد ایجاد می گردد و در نگرشی دیگر، عدم کشش پذیری عرضه اقتصاد به دلیل وجود مشکلات ساختاری و نهادی موجبات افزایش قیمت ها را فراهم می کند. دیدگاه دیگری نیز منشاء تورم را حاصل از فشار هزینه ها می داند. در اقتصاد ایران یکی از عوامل مهم در افزایش میزان تورم طی سالهای اخیر افزایش حجم پول بوده ولی متغیرهای دیگری مانند نرخ ارز، افزایش جمعیت و افزایش هزینه عوامل تولید بر میزان تورم نیز اثر داشته است.

 

 

 

عوامل موثر بر صنعت بیمه و بیمه های عمر

عوامل متعددی بر صنعت بیمه و رشد و گسترش آن تاثیر گذار است که مطالعه و شناخت فراگیر درباره آن ها و اقدام در زمینه رفع و یا کنترل اثرات منفی هریک می تواند به نوبه خود در پیشرفت این بازار بالقوه به ویژه در بخش بیمه های عمر تاثیر بسزایی داشته باشد. از مهم ترین این عوامل حضور برخی متغیرهای اقتصادی مانند تورم و یا رکود طولانی مدت در اقتصاد یک کشور می باشد. وجود رکود و تورم شدید در دنیا و کسری شدید بودجه ها و نرخ های بهره بالا کارشناسان و بیمه گذاران را با این پرسش روبرو می کند که آیا تنوع بیمه ها در زمان های مختلف حساسیت و انعطاف لازم را دارد یا خیر؟ هنگام تورم برای بیمه گران و بیمه گذاران مشکل کمبود نقدینگی بوجود می آید به همین دلیل هزینه های عملیاتی شرکت ها افزایش می یابد به دلیل نوسان های شدید اقتصادی و عدم اطمینان، افراد به جای سرمایه گذاری بلند مدت که اساس و پایه بیمه های عمر را تشکیل می دهد به سرمایه گذاری های کوتاه مدت و جاری روی می آورند. وجود این نوع عوامل اقتصادی بیمه گران را مجبور می کند که برای نیازهای جدید، پوشش های لازم را در قالب عرضه محصولات تازه به وجود آورند. همچنین عوامل دیگر اقتصادی مانند چگونگی عرضه و تقاضای این محصول بر بازار بیمه موثر است.

درباره عامل تقاضای خرید می توان گفت بیمه عمر کالایی است که باید تقاضای بالفعل خرید درباره آن وجود داشته باشد. برخی عوامل امکان خرید و تقاضای بالفعل را فراهم کرده و برخی برخی دیگر مانع از آن می شوند برای مثال افزایش درآمد، کاهش تورم و ابعاد خانوار تقاضای بیمه عمر را افزایش می دهد. البته در بیشتر کشورهای درحال توسعه مانند ایران با اینکه ابعاد خانوار زیاد است ولی به سبب اثرگذاری عوامل متعدد دیگری تقاضا برای بیمه عمر چشمگیر نیست حتی ابعاد خانوار اثر معکوس بر تقاضای بیمه عمر دارد. همچنین درنتیجه تقاضای کافی می­توان خدمات مناسب عرضه کرد. عرضه بیمه عمر شامل سه رکن اساسی شرکت های بیمه، نظام فروش و بازاریابی و بیمه­های صادره است که وجود همه آنها ضروری است تشکیل و فعالیت یک شرکت بیمه نیازمند سرمایه­ی کافی و نیروی انسانی آموزش دیده ومتخصص است تا بتواند تولیدات خود را با نیازهای جامعه هماهنگ کند.

از دیگر عوامل مؤثر بر صنعت بیمه تغییرات اجتماعی و فرهنگی می باشد. هرچه سطح تحصیلات افراد جامعه بالاتر برود اطلاعات آنها درباره بیمه و انواع آن افزایش یافته درآمد خود را بهینه تر و با دقت بیشتری خرج می­کنند و می­کوشند بر پس انداز خود بیافزایند. وجود عوامل زیربنایی مانند وسایل ارتباطی، حمل ونقل، خدمات درمانی، سیستمهای حقوقی و آموزشی، بازارهای مالی گسترش یافته و مجهز به ابزارها برای گسترش بیمه­ های عمر و امکان ترویج آن لازم است. بازارهای مالی گسترش یافته و مطمئن نیز بیمه گذاران را به سرمایه گذاری در بازار خرید بیمه­ های عمر و مبادرت به امر پس انداز تشویق می­ کند. عامل مؤثر دیگر، پیشرفت فناوری درارتباطات و اطلاعات است که امکان مقایسه راحت را برای بیمه شدگان به منظور انتخاب مناسب­ترین و ارزانترین پوشش بیمه فراهم می آورد که پیآمد این امر، افزایش رقابت بین شرکت های بیمه برای جذب مشتریان می باشد.(کلیشمی و ماجد، 1390)

 

تورم و تقاضای بیمه عمر

بیمه های عمر اساساً بردو گونه اند: یکی بیمه عمر به شرط فوت که با بیمه­های اموال از جمله بیمه اتومبیل وآتش سوزی تفاوت چندانی ندارد و مثل آنها از تورم متاثرمی شود. دیگری بیمه عمر به شرط حیات که در واقع نوعی پس انذاز آمیخته به بیمه است. حق بیمه های دریافتی بابت این نوع بیمه نامه ها در تمام مدت بیمه در اختیار بیمه گر است. در انقضای مدت بیمه، اگر بیمه شده درقید حیات باشد مبلغ بیمه از محل اصل و درآمد این حق بیمه ها به او پرداخت می شود. این نوع بیمه دریک دوره تورم نه تنها پس انداز مفید و عاقلانه ای نیست بلکه موجب ضرر و نارضایتی بیمه گذار و انصراف او از بیمه می شود. در معاملات اعتباری کوتاه مدت می­توان با بالابردن نرخ سود یا بهره اثر تورم را تا حدود زیادی برطرف کرد. لذا با این توضیح به نظر می رسد که دریک دوره تورمی باید از فعالیت دربیمه عمر صرف نظر کرد ولی جالب است که دربرخی کشورها با اینکه تورم شدیدی دارند، بیمه عمر توسعه کافی و گاه بسیار مطلوب داشته است حتی دربعضی از کشورهای صنعتی ازقبیل ژاپن و بعضی کشورهای اروپایی استقبال مردم از بیمه عمر بیش از توجه آنها به حسابهای پس انداز بانکی است.

سؤالی که در اینجا مطرح است اینست که به چه علت باید از بروز تورم جلوگیری کرد یا تورم موجود در جامعه را مهار نمود؟ درجواب به این سؤال باید گفت تورم باعث درهم گسیختگی بافت ­های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه شده از کارکرد مؤثر نهادهای قانونگذاری، سیاستگذاری و مدیریت جامعه جلوگیری کرده و باعث بی­ عدالتی­ های اجتماعی و اقتصادی ناخواسته می­ گردد و نهایتاً ثبات سیاسی و اقتصادی کشور را به مخاطره می­ اندازد. تورم پدیده ایست که روابط مالی بین افراد را مختل می­کند و تعادل بین ارزش واقعی حقوق و تعهدات طرفین معاملات رابرهم میزند، بخصوص اگر درانجام تعهدات طرفین فاصله زمانی طولانی ایجاد شده باشد.

در این میان تأثیر تورم بر صنعت بیمه مورد بحث است .گروهی با تأکید بر ادبیات اقتصادی تورم را عامل کارساز در ایجاد پس انداز و تأثیر مثبت برصنعت بیمه میدانند وگروهی دیگر با تأکید بر پیامدهای جانبی تورم در بلند مدت وتحقیقات تجربی انجام گرفته آن را مانعی در راه سرمایه گذاری مولد می­دانند . از آنجا که تورم و تأثیرات آن نمیتواند دریک محیط آزمایشگاهی تجزیه وتحلیل شود، تأثیرات آن ممکن است در زمان­ها و مکان­های مختلف متفاوت باشد بنابر این نمیتوانیم نتایج تورم­های گذشته را بطور کلی به آینده عمومیت دهیم. نتایج می­تواند تحت شرایطa بگونه­ای متفاوت ازشرایط b باشد بنابراین بایستی با احتیاط عمل نمود. بدیهی است در یک دوره تورمی بخصوص اگر مدت بیمه طولانی باشد، ارزش واقعی تعهدی که بیمه گر انجام می­دهد خیلی کمتر از مقداری است که در آغاز معامله در نظر بوده و حتی بر مبنای آن محاسبه شده است. اگر پیش بینی نرح تورم برای مدت بیمه امکان پذیر بود، می­شد به تناسب اهمیت تورم شناخته شده در حق بیمه­ ای که بیمه گذار نقداً می­ پردازد تخفیف قائل شد تا به این ترتیب تعادل لازم بین ارزش واقعی دو تعهد بوجود آید اما متاسفانه پیش بینی نرخ تورم حتی برای مدتی کوتاه هم میسر نیست. آنچه می­دانیم این است که تورم پیوسته وجود خواهد داشت و هر چه وضع اقتصادی جامعه­ای نامطلوبتر باشد تورم شدیدتر خواهد بود.(جباری -1371) همچنین تورم برای تقاضای بیمه عمر وضعیت نامساعدی ایجاد کرده و رشد میل متوسط به بیمه را محدود می کند.(لطفی-1380)

در وضعیت تورمی عامل اصلی وجود سیستم تعدیل شاخص و میزان کارایی است. ازدید تئوری اگر تعدیل شاخص کارایی داشته باشد، مساله­ای بوجود نخواهدآمد یعنی وجود چنین سیستمی با کارایی کافی همه بخش­های اقتصادی را بدون تأخیر زمانی تحت پوشش خود قرار می دهد اما در عمل کارساده ای نیست چون برای تشخیص مقدار اثر تورم برروی بخش­های مشخص وسپس انجام تعدیل­های لازم تاخیرزمانی تاحدودی اجتناب ناپذیراست.به علاوه تغییر نرخ­های تورم برآوردها راغیردقیق می­کند و نیز نرخ­های تورم بین بخش­های مختلف اقتصادی یکسان نیست وهمچنین بی­ رغبتی­ ای که از جانب مقامات بیمه­­ ای برای اختصاص ذخیره­ای جهت تعدیل نرخ تورم وخنثی­ سازی اثرتورم بر ذخایر و سرمایه پایه وجوددارد غالباً بامحدودیت درطرح­های سرمایه­ گذاری همراه می­شود و وضع را وخیم ­ترمی­ کند. مشکلات مربوط به تعدیل­ های­ نرخ تورم، نرخ ارز و انتقال پول مانع بزرگی بر سرراه بیمه اتکایی درخارج ازکشوراست بنابراین تورم برای تقاضای بیمه وضعیت نامساعدی ایجادکرده و رشد میل متوسط به بیمه رامحدود می­کند.

مشکلات حاصل ازتورم در بیمه عمر ممکن است موجودیت آنرا در معرض خطر قرار دهد. برخلاف بیمه­ های اموال ومسئولیت که کوتاه مدت و معمولاٌیکساله­ اند، بیمه­ های عمر به لحاظ ماهیت خود بلندمدت هستند بدیهی است که درمدت درازی مثلا20سال قدرت خرید پول حتی اگر تورم شدید هم نباشد به شکل محسوسی کاهش خواهد یافت اگر نرخ تورم فقط10 درصد درسال باشد قدرت خرید پول درظرف 20سال قیمت هرکالایی10برابرمی­شود با این وصف خرید بیمه عمر به صرفه و صلاح هیچکس نیست جز بیمه ­گر که وجوه دریافتی راسرمایه گذاری و ازدرآمد آن استفاده می­کند.

 

ارتباط بین تورم و بیمه عمر

در خصوص ارتباط میان تورم با فروش بیمه عمر باید اشاره داشت که تورم بالا سبب از دست رفتن جذابیت خرید بیمه عمر به لحاظ بالا رفتن هزینه زندگی می گردد. مطالعات انجام شده دراین حوزه به دو بخش تقسیم می گردد:

گروه اول) معتقدند اگر تورم تا حدی بالا برود که نتواند حساسیت تقاضا کنندگان را برانگیزد، لذا تاثیری برکاهش فروش بیمه عمر نخواهد داشت.(مطالعات کوترویل2010، روبایه 2009، هاو 2006)

گروه دوم) معتقدند اگر تورم به حدی بالا برودکه بتواند حساسیت تقاضاکنندگان را برانگیزد، لذا تاثیر چشمگیری بر کاهش فروش بیمه عمرخواهد داشت.(مطالعات براون2003، کارگیل2005، تروت2007)

همچنین ممکن است وجود تورم پایدار در عرصه اقتصاد، منجر به کاهش ارزش سرمایه بیمه گردیده و قراردادهای بلند مدت بیمه عمر را متزلزل و نااستوار سازد لذا اگر رشد تقاضای بیمه بالاتر از رشد تورم باشد، ممکن است تورم تاثیر مثبتی بر تقاضای بیمه عمر بگذارد.

تاثیر تورم بر وضعیت مالی موسسات بیمه :

  1. – درآمد حق بیمه: با افزایش تورم، درآمد حق بیمه ها افزایش می یابد و بیمه گر خسارت ها را کمتر از آنچه پیش بینی کرده می پردازد.
  2. 2- سرمایه گذاری در ذخایر: بیمه گر ذخایری را که از حق بیمه مشتریان تشکیل شده سرمایه گذاری می کند و با بالارفتن تورم، درآمد بیمه گر افزایش می یابد.
  3. 3-ارزش دارایی ها: با بالا رفتن تورم، ارزش بازاری دارایی ها افزایش می یابد و به چند برابر ارزش دفتری می رسد.

به طور کلی موانع رشد بیمه های عمر عبارتند از :

  • عدم توجه بیمه گران بخش خصوصی: بیمه عمر یک تخصص جداگانه است و از هربیمه گری نمی توان انتظار داشت که در این رشته فعالیت کند.
  • عوامل فرهنگی: به اعتقاد برخی مانع اصلی عدم توسعه بیمه عمر در کشورهای جهان سوم عامل فرهنگی است.
  • عوامل اجتماعی و اقتصادی
  • عدم توجه دولت
  • رقابت قوی نهادهای مالی دیگر: بانکها و بعضی موسسات اعتباری با فعالیت متنوعی که دارند رقیب سرسختی برای بیمه گران عمر می باشند.
  •  

 در کشورهای توسعه یافته بیمه عمر سهم زیادی از درآمد جامعه را به خود اختصاص داده و با استفاده از منابع مالی عظیمی که حاصل می شود، خدمات متعددی را به افراد جامعه ارائه می دهند. همچنین بیمه های عمر به عنوان یکی از منابع سرمایه های عظیم بوده و شرکت های بیمه عمر به عنوان قطب های سرمایه گذاری در جهان عمل می نمایند. در کشورهای پیشرفته این شرکت ها منابع عظیم مالی را در قسمت های سودده اقتصادی سرمایه گذاری کرده و در مواردی حتی از سود آن نیز به بیمه گذاران اعطاء می نمایند. حال این صنعت در ایران با گذشت سال ها از آغاز فعالیت نتوانسته پیشرفت شایانی داشته باشد و به رغم اینکه گسترش بیمه های عمر، ارتباطی نزدیک با رفاه و قدرت اقتصادی کشورها داشته است ولی رشد آن در کشور ما در مقایسه با کشورهای در حال توسعه از پویایی و پیشرفت ناچیزی برخوردار بوده است.      

از آنجا که در بیمه های عمر معمولاً فاصله زمانی قابل توجهی بین زمان دریافت حق بیمه توسط شرکت های بیمه و زمان پرداخت خسارت وجود دارد ذخایر مالی قابل توجهی در رابطه با هر قرارداد و بیمه نامه تشکیل می گردد به نحوی که شرکت بیمه با استفاده بهینه از آنها می تواند بازار سرمایه را فعال نموده و نقش جدی تری در فعالیت های سرمایه گذاری داشته باشد که این موضوع به نوبه خود باعث افزایش اشتغال و رشد اقتصادی خواهد شد.

از طرف دیگر وجود تخفیف های مالیاتی در سرمایه بیمه عمر در مقابل مالیات های نسبتاً بالا برارث و میراث می تواند مشوق خوبی برای خانوارها باشد تا با تخصیص بخشی از درآمد خود به تقاضای بیمه عمر، سرمایه قابل توجهی برای خانواده خود باقی بگذارند. همچنین ذخایرمالی تجمیع شده در شرکت های بیمه ارائه دهنده بیمه عمر نیز می تواند باعث فعالیت های اقتصادی سودآور گردند.

 

نتیجه­ گیری و پیشنهادات

 

بیمه اساساً یک مفهوم اقتصادی است و صنعت بیمه جزئی مهم از اقتصاد ملی است. مردم از بیمه عمر بعنوان ابزاری برای سرمایه گذاری و همچنین به منظور غلبه بر مشکلات ناشی از مرگ و میر سرپرست خانواده، کهولت و پیری سود می برند لذا سهمی قابل توجه از درآمد خود را به آن اختصاص می دهند. تاثیر رشد بیمه های عمر در اقتصاد به حدی است که بسیاری از تحقیقات کاربردی به رابطه یک به یک بین آن و توسعه و رشد اقتصادی با ضرایب بالای معنادار بالایی دست یافته است.   

نتایج نشان می دهد که درآمد سرانه تاثیر مثبت و معناداری بر تقاضای بیمه عمر دارد بدین معنی که برای مردم، بیمه عمر با افزایش درآمد امکان پذیر است.

تورم از علل اقتصادی موثر بر کاهش مقبولیت قراردادهای بیمه عمر است زیرا قدرت خرید سرمایه آن را به شدت کاهش می دهد. تورم به عنوان یکی از سخت ترین موانع توسعه بیمه های عمر در کشورهای درحال توسعه می باشد. تورم بالا سبب می شود که خرید بیمه عمر جذاب بودن خود را به لحاظ بالا رفتن هزینه زندگی از دست بدهد. تورم اگر از حدی که مورد رضایت اقتصاددانان است بگذرد از تعادل و کنترل خارج شده و لذا اینگونه تورم است که می تواند مشکل اساسی در راه بیمه عمر نیز باشد. با توجه به رابطه مثبت میان تورم و حق بیمه های دریافتی بیمه عمر می توان گفت که در ایران معمولاً نرخ رشد حق بیمه های دریافتی از نرخ تورم بالاتر است که این امر نشانگر اینست که شرکت های بیمه برای پوشش تورم اقدام به افزایش سرمایه بیمه و حق بیمه ها کرده اند. همچنین در بیشتر سالهایی که نرخ تورم افزایش یافته است، همزمان با آن نرخ رشد حق بیمه های دریافتی نیز افزایش یافته است و در سالهایی که نرخ تورم با کاهش همراه بوده است رشد حق بیمه ها نیز با کاهش نسبی همراه بوده که این مساله اشاره به همبستگی میان نرخ تورم و نرخ رشد حق بیمه های دریافتی بیمه زندگی دارد.

در پایان با توجه به ساختار بیمه کشور پیشنهاد می گردد بیمه مرکزی ج.ا.ا بعنوان متولی امر بیمه در کشور به فرآیند تشکیل شرکت های تخصصی بیمه عمر بیشتری که صرفاً به فعالیت در این رشته می پردازند سرعت دهد. ضمن اینکه اجازه ورود شرکت های بیمه خارجی به بازار بیمه عمر برای افزایش رقابت و تسهیل ورود علم و فن آوری آن به کشور و همچنین تشویق فعالیت شرکت های بیمه ای داخلی در خارج از کشور با هدف انتقال علم و فناوری صنعت بیمه عمر به داخل کشور از جمله این اقدامات می باشد.

 

Qutreville

Rubayah

Hau

Browne

Cargill

Truett

 

ابوالفضل دهقان زاده / کارشناس ارشد بیمه (بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران)

لینک کوتاهلینک کپی شد!
اخبار مرتبط
بدون نظر
  1. خانم محمدی می گوید

    مقاله آموزنده و جالبی بود.

ارسال نظر

3  ×    =  30