مقایسه رشته های بیمه ای در ده سال گذشته / آیا عملکرد صنعت بیمه به تعادل رسیده است؟

به گزارش ریسک نیوز به نقل از نشریه بیمه داری نوین ، افزایش 15 برابری حق بیمه تولیدی صنعت بیمه در 10 سال گذشته منجر به ورود این صنعت به اقتصاد بزرگ‌مقیاس شده است و از طرف دیگر با کاهش چشمگیر ضریب خسارت کل صنعت از 81 درصد به 57 درصد منجر شده است .

طی دهه گذشته رشته‌های حوادث راننده، درمان و شخص ثالث روند نزولی را در ضریب خسارت تجربه کردند به طوری که ضریب خسارت حوادث راننده از بیش از 500 درصد در سال 1388 به کمتر از 90 درصد در سال 98 رسیده است. در همین زمان، سهم بیمه درمان و زندگی از پورتفوی شرکت‌ها به طور چشمگیر افزایش یافته است به گونه‌ای که بیمه زندگی رشد نزدیک به پنج برابر و درمان رشد بیش از 2 برابر را تجربه کرده است.

1398 در مقابل 88: صعود زندگی و درمان

بر اساس آخرین آمار منتشر شده توسط بیمه مرکزی  مقایسه کوتاهی بین ابتدا و انتهای دهه منتهی به سال 1398 نشان می‌دهد که پورتفوی شرکت‌های بیمه تنها طی 10 سال گذشته 15 برابر رشد کرده است.

این در حالی است که خسارت پرداختی، رشدی کمتر از 11 برابر داشته است. مجموع حق بیمه تولیدی کشور در سال 1388 بالغ بر 40 هزار میلیارد ریال بوده که در سال 98 به بیش از 600 هزار میلیارد ریال رسیده است.

در این بین، پورتفوی شرکت‌ها در رشتة شخص ثالث با رشد 11 برابری از 19 هزار میلیارد ریال به 205 هزار میلیارد ریال رسیده است؛ اما سهم این رشته در پورتفوی‌ها از 48 درصد به 34 درصد کاهش یافته است. این در حالی است که رشتة درمان افزایش قابل توجهی را تجربه کرده و حق بیمه تولیدی این رشته از 4 به 138 هزار میلیارد ریال رسیده است. بیمه زندگی نیز در پورتفوی شرکت‌ها از 2/1 به بیش از 86 هزار میلیارد ریال رسیده است. در همین حال، سهم رشته‌هایی چون بدنه اتومبیل و سایر رشته‌های کوچک در پورتفوی‌ها کاهش یافته است (شکل 1).

در بخش خسارت، همانند پورتفوی، میزان خسارت در رشته‌های درمان و زندگی تقریباً به همان نسبت افزایش یافته و سهم شخص ثالث کاهش 14 درصدی را نشان می‌دهد. میزان خسارت پرداختی در شخص ثالث طی یک دهه افزایش 7/7 برابری را تجربه کرده که نشان‌دهندة روند کاهشی در ضریب خسارت است (در مقابل رشد 11 برابری پورتفوی). در رشته درمان نیز خسارت پرداختی رشدی 21 برابری را تجربه کرده است که در مقایسه با رشد چشمگیر 34 برابری پورتفوی باز هم نشان‌دهندة کاهش ضریب خسارت این رشته است. در نهایت، رشته حوادث راننده در این بخش بسیار پر رنگ شده است که با افزایش 60 برابری پورتفوی تنها افزایش هشت برابری را در خسارت نشان داده است (شکل 2).

روند پورتفوی و خسارت در رشته‌های بزرگ و متوسط

آمارهای بیمه مرکزی نشان می‌دهد که در بین رشته‌های مختلف، پورتفوی شخص ثالث بیشترین میزان را دارد و طی سال‌های گذشته رشد بسیار چشمگیری را نشان داده است. بیشترین رشد در پورتفوی رشته‌های بزرگ در سال 97 مشاهده شده است که رشتة زندگی نیز در بین آنها تنها در یک سال رشد 427 درصدی را از آن خود کرده است. شخص ثالث در هر دو سال 97 و 98 افزایش قابل توجهی داشته است، در حالی که در سال 98 بسیاری از رشته‌ها با کاهش میزان رشد مواجه شده‌اند (شکل 3).

گرچه در سه رشتة بزرگ درمان، زندگی و شخص ثالث روند رشد پورتفوی تصاعدی بوده است؛ اما خسارت این رشته‌ها رشدی تقریباً خطی داشته است؛ بنابراین، با در نظر گرفتن این دو روند به نظر می‌رسد در سال‌های آتی ضریب خسارت در رشته‌های درمان و شخص ثالث به کمتر از 20 درصد نیز برسد. نکتة قابل توجه رشد تصاعدی خسارت در رشتة درمان و شخص ثالث در سال‌های 88 تا 92 بوده است که از سال 92 به بعد این تصاعد متوقف شده و به روند خطی تبدیل شده است و حتی در رشتة درمان با وجود افزایش پورتفوی، میزان خسارت در سال 93 کاهش یافته است (شکل 4).

در رشته‌های با پورتفوی متوسط، حوادث راننده از جمله رشته‌هایی بوده است که در سال‌های 97 و 98 رشد بسیار چشمگیری را نشان داده است به گونه‌ای که تنها در طی این دو سال میزان پورتفوی رشدی بیش از 150 درصد را تجربه کرده است. این در حالی است که خسارت در این رشته در سال 97 تقریباً برابر با سال 96 بوده و در سال 98 رشد داشته است. میزان پورتفوی آتش‌سوزی و مسئولیت نیز هم پای هم رشدی تصاعدی را تجربه کرده و از حدود سه هزار میلیارد ریال در سال 88 به بیش از 25 هزار میلیارد ریال در سال 98 رسیده است، در حالی که خسارت در این دو رشته درسال 98 به ترتیب به هشت هزار و 8/12 هزار میلیارد ریال رسیده است (شکل 6).

روند پورتفوی و خسارت در رشته‌های کوچک و خرد

در رشته‌هایی که سهم کمی از پورتفوی صنعت دارند، مانند باربری، حوادث، هواپیما و … میزان رشد پورتفو در دو سال گذشته به طور چشمگیری بالا بوده است (شکل 7).

این در حالی است که خسارت پرداختی در این رشته‌ها رشد قابل توجهی نداشته و عمدتاً در نوسان بوده است؛ حتی در رشته نفت و انرژی که از نظر حق بیمه تولیدی در زمرة رشته‌های متوسط قرار گرفته است، میزان خسارت پرداختی در دو سال گذشته به شدت کاهش یافته است که می‌تواند ناشی از کاهش صادرات نفت باشد. میزان خسارت در رشته‌های نفت و انرژی و هواپیما در سه سال گذشته به شدت کاهش یافته است (شکل 9).

در رشته‌های خرد همچون پول و اعتبار و سایر رشته‌ها میزان حق بیمه تولیدی طی دهة گذشته ثابت نبوده و با نوسانات قابل توجهی مواجه بوده است. به طوری که خسارت پرداختی اعتبار و سایر رشته‌ها در سال 94 منفی بوده است که ناشی از بازیافت خسارت سال‌های گذشته است (شکل 10).

ضریب خسارت: از قله به قعر

 آمارهای بیمه مرکزی نشان می‌دهد که در بین رشته‌ها، بیشترین کاهش ضریب خسارت در حوادث راننده مشاهده شده است که از 513 درصد در سال 88 به 73 درصد در سال 98 رسیده است.

رشتة درمان نیز که سال‌ها با ضریب خسارت بالای 100 درصد بیمه‌ها را اشغال کرده بود در سال 98 کاهش قطعی خود را به کمتر از 80 درصد نشان داد. در رشتة کشتی نیز ضریب خسارت با نوسانات قابل پیش‌بینی سالانه به مدت دو سال متوالی کمتر از 50 درصد گزارش شده است. در رشته‌های شخص ثالث، بدنه و مسئولیت نیز روند کاهشی ضریب خسارت از سال‌های 92 تا 95 آغاز شده است (شکل 11).

در رشتة زندگی ضریب خسارت صنعت از سال 89 تا 93 روند صعودی قابل توجهی داشته است، اما با افزایش استقبال مردم از این رشته، به ویژه در سال 97، میزان ضریب خسارت این رشته به صورت چشمگیر کاهش یافته و تنها طی یک سال (1397) از 65 درصد به 37 درصد کاهش یافته است. سال‌های 96 تا 98 سال‌های پرسودی در بسیاری از رشته‌ها بوده است، به ویژه که ضریب خسارت در عمده رشته‌ها کاهشی حتی تا 50 درصد را تجربه کرده است. رشته هواپیما به تنهایی کاهش 70 درصدی را تنها در سال 96 تجربه کرده است (شکل 12).