آیا مالکان محمولات کشتی Ever Given باید خسارت بپردازند؟ / محمد جواد محمدیان امامی

صاحبان محمولات کشتی Ever Given درانتظارمواجهه با فرآیند پیچیده ای به نام پرداخت سهم الشرکه زیان همگانی هستند. زیان همگانی مقوله جدیدی نیست، بلکه از مسائل مورد انتظار در سفرهای دریائی است. آنطور که به نقل از لویدز لیست عنوان می کنتد، مالکان کشتی Ever Given روز اول اپریل2021 زیان همگانی اعلام کرده اند.

کشتی Ever Given یک کشتی کانتینر بر 224 هزارتنی با طول 400 متراست که در تاریخ 23مارچ 2021 یا سوم فروردین 1400 درکانال سوئز گیرکرده و 6 روز این کانال را مسدود کرد. کشتی در زمان حادثه در اجاره شرکت حمل ونقل Ever Green  بود که دفتر آن در تایوان مستقر است. متعاقب این حادثه حکومت مصر 6 روز از درآمد حاصل از عبور کشتی ها از کانال  محروم شد. کشتی های زیادی به علت مسدود شدن کانال گیر کرده و با تاخیر در رساندن محمولات خود مواجه شدند. بعضی ازآنهاحامل کالاهای فاسد شدنی بودند که محمولاتشان به علت معطل ماندن پشت کانال و کمبود سوخت با خساراتی مواجه شد. اجاره کنندگان کشتی Ever Given علیرغم پرداخت هزینه اجاره، سوخت، ذخایر و حقوق ودستمزد فرمانده، افسران و کارکنان نتوانستند از کشتی استفاده مطلوب را ببرند. خوشبختانه تا آنجا که می دانیم خسارات جانی و محیط زیست در کار نبود. حال ببینیم زیان همگانی چیست و چه تاثیری بر مالکان کالا می گذارد.

زیان همگانی چیست و چه تاثیری بر مالکان کالا می گذارد؟

اساس نظریه زیان همگانی به این ترتیب است: در سفردریائی، ممکن است کشتی با مخاطرات مختلفی مواجه شود. مثلاً به گل بنشیند، دچار طوفان سهمگین شده و در معرض غرق شدن باشد. بدیهی است به منظور نجات کشتی و محموله آن، فرمانده کشتی ممکن است مجبور شود قسمتی از کالا را به دریا بریزد تا آنکه کشتی سبک شده و بتواند خود و بقیه کالا را نجات دهد، یا اینکه با صرف هزینه های فوق العاده کشتی و محمولات را از مخاطرات دریائی برهاند.

طبق مقررات زیان همگانی، خسارات وارد به علت به دریا انداختن محمولات یا هزینه های فوق العاده ای که برای نجات کشتی و محمولات از خطر مشترک دریائی صرف می شود باید توسط همه ذینفعان سفر دریائی ( مالک کشتی، اجاره کنندگان یا اداره کنندگان کشتی و مالکان محمولات ) جبران شود . محاسبه آن تابع مقررات پیچیده ای است که در حوصله این مقاله نیست.

چگونگی اجرای زیان همگانی

دربارنامه های حمل ونقل دریائی شرطی مبنی برپذیرش زیان همگانی قراردارد. در این شرط علاوه برپذیرش زیان همگانی، مبنای محاسبه آن (مقررات یورک آنتورپ یا مقررات مشابه) و محل محاسبه آن تعیین می شود در پاره ای موارد ارز مورد قبول مالک کشتی برای محاسبه زیان همگانی نیز تعیین می شود. مالک کالا با پذیرش بارنامه حمل این شرط را قبول می کند.

درچنین مواردی مالک کشتی ضمن اعلام زیان همگانی، محاسب زیان همگانی مورد تائید خود را انتخاب می کند. محاسب زیان همگانی ضمن برآورد میزان زیان همگانی، درصد مشارکت هریک از افراد درگیر در سفر دریائی را اعلام کرده و درخواست تضمین های لازم را می کند.

این تضامین برای محمولاتی که بیمه حمل ونقل دارند شامل Average bond و Average guarantee   می باشد. که اولی توسط صاحب کالا و دیگری توسط بیمه گر کالا امضاء شده و برای محاسب زیان همگانی ارسال می شود. محاسب زیان همگانی با دریافت این اسناد محموله مربوطه را در ردیف کالاهای قابل ترخیص ثبت می کند.

لازم به ذکر است که مالک یا اداره کننده کشتی پس از وقوع زیان همگانی بابت مطالباتی که برایش ایجاد می شود، حق حبس کالا را دارد و در صورت فقدان تضامین لازم می تواند محموله را فروخته و مطالبات خود را از محل حاصل فروش  وصول کند.

نکته دیگراینکه سهم الشرکه محموله درگیردر زیان همگانی براساس ارزش آن محموله درمقصدتعیین می شود. (مقررات یورک آنتورپ) (قانون بیمه دریائی 1906 انگلیس).

لویدز لیست گزارش داده مقامات مصری درنظر دارند خسارتی بالغ بریک میلیارد دلار بابت حادثه ای که ماه گذشته کانال سوئز را برای شش روز بسته بود اعلام کنند. این ادعا مربوط به درآمد ازدست رفته برای عبور کشتی ها از کانال در مدت انسداد کانال و آسیب وارد به کانال و تجهیزات، درخلال عملیات لایروبی و نجات ، وهزینه های کارگری مربوطه است. اگر اعلام زیان همگانی که مالکان کشتی Ever given  اعلام کرده اند واجد شرایط مندرج در مقررات یورک آنتورپ بوده و توسط کارشناسان و حقوقدانان پذیرفته شود، هزینه های مورد ادعای مسئولان مصری بخشی از هزینه های زیان همگانی کشتی کانتینر بر Ever given است. به این هزینه می توان خسارات وارد به کشتی و محموله در جریان به گل نشستن در کانال سوئز، ادعاهای احتمالی مالکان کشتی های دیگر یا محمولات آنها بابت خسارات وارد بعلت مسدود شدن کانال و سایر ادعاهای قابل تصور را اضافه کرد.

Lloyd’s List گزارش کرده است: به گل نشستن کشتی ever given می تواند پیچیده ترین ادعای "زیان همگانی" را رقم زند. زیان همگانی کشتی ever given ممکن است دربرگیرنده دعاوی حقوقی پیچیده ای برای 20،000 کانتینر 20 فوت و انتظار وجود  20 صاحب بار برای هرکانتینرباشد.

سرنوشت محمولات و مالکان آن در حادثه Ever given

بنا براین مالکان کالائی که بیمه حمل ونقل دارند و بیمه گر آنها تضامین لازم را ارائه داده اند، با رسیدن کالا به مقصد ضمن ارائه بیمه نامه خود، ترخیصیه محموله را دریافت می کنند. اما صاحبان محمولاتی که بیمه حمل ونقل ندارند باید راه پر پیچ وخمی طی کنند و اول از همه باید معادل درصدی که توسط محاسب زیان همگانی تعیین و اعلام شده، ضمانت نقدی یا ضمانت بانکی مورد تائید مالک کشتی سپرده باشند. لازم است توجه داشته باشیم که محاسب زیان همگانی برای ایجاد حاشیه امن اقتصادی برای مالکان کشتی همواره مبلغ تضمین لازم را درصدی بیشتر از هزینه های قابل تصور در جریان زیان همگانی تعیین می کند.

 

 

مثال Maersk Honam در قضیه گیر کردن کشتی Ever given در کانال سوئز

کارشناسان معتقدند حادثه به گل نشستن کشتی Ever given  شبیه قضیه مرسک هونام است. در قضیه مرسک هونام،  محاسب زیان همگانی، تضمین زیان همگانی را  42.5٪  ارزش محموله و سپرده زیان همگانی را 11.5٪  برآورد کرد. این بدین معنا است که چنانچه در قضیه یاد شده، محموله ای  100.000 دلار ارزش داشت ، برای ترخیص آن باید سپرده ای معادل  54.000 دلار ارائه می کرد.

سایر مقررات اثرگذار بر حادثه Ever given  

در پاسخ به عدم اطمینان ناشی از اعلام زیان همگانی توسط مالکان و مدیران  Ever Given ، انجمن بین المللی حمل و نقل انگلیس  British International Freight Association (BIFA)  به اعضای خود نسبت به پیروی ازمقررات GA هشدار داد ، "حتی اگر هیچ قطعیتی وجود نداشته باشد که محموله ای واقعاً تلف شده یا آسیب دیده ، و احتمالاً اقدامات قانونی بیشتری در مورد تشخیص عامل تقصیر و نجات لازم باشد. "

BIFA به اعضایی که تحت تأثیر خبر اعلام زیان همگانی توسط مالک کشتی ever given قرار گرفته اند ، گفت: "اگر آنها شرایط استاندارد تجارت BIFA را در قرارداد خود با مشتری گنجانده باشند، شرط شماره 20 وضعیت جبران هزینه های زیان همگانی را روشن می کند."

شرط 22 از شرایط استاندارد تجارت BIFA عنوان می کند: " درصورت تحقق مسئولیت درمورد زیان همگانی، در رابطه با کالا، مشتری باید بلافاصله تضمین مورد نیاز را به شرکت حمل ونقل یا هرشخصی که ازطرف شرکت تعیین شده است، به ترتیبی که مورد تائید شرکت باشد، ارائه دهد. "

Robert Keen مدیرکل BIFA ، گفت: "هنگامی که اعضای ما متوجه می شوند، زیان همگانی درمورد یک کشتی اعلام شده. درهرموقعیتی که هستند، اولین اقدام آنها باید اطلاع رسانی سریع به گیرنده محموله باشد. محاسبان زیان همگانی تعیین شده باید قبل ازترخیص بار، Average guarantee  و average bond  تکمیل شده یا سپرده نقدی را دراختیار داشته باشند، بنابراین ضروری است گیرنده محموله اقدامات فوری را انجام دهد.

" ما به اعضای BIFA  یادآوری می کنیم که، هرگونه بیمه نامه استاندارد دریایی، زیان همگانی را پوشش می دهد. بنابراین درصورت اعلام زیان همگانی اگرکالا بیمه شده است، وارد کننده محموله از بیمه گرخود بخواهد  Average guarantee  مورد نیاز را ارسال کند. "

"اگرهیچ گونه بیمه ای سازماندهی نشده باشد ، باید سپرده نقدی یا ضمانت بانکی ارائه شود.

محمد جواد محمدیان امامی، کارشناس ریسک و بیمه های دریایی

لینک کوتاهلینک کپی شد!
اخبار مرتبط
ارسال نظر

83  −  81  =