نسبت‌های نامتوازن / نسبت خسارت به تفکیک هر رشته در پنج سال گذشته

به گزارش ریسک نیوز به نقل از بیمه داری نوین طی سال‌های گذشته حق بیمه تولیدی صنعت بیمه و خسارت پا به پای هم رشد کرده‌اند. با این حال، سیاست‌های صنعت در کنار افزایش سطح فرهنگ منجر شده است تا نسبت خسارت کاهش یافته و صنعت بیمه بیش از پیش بازدهی خود را حفظ کند. در این بین، رشته شخص ثالث در زمره رشته‌هایی با بیشترین کاهش نسبت خسارت در سه سال گذشته محسوب می‌شود.

بر اساس آمارهای منتشرشده توسط بیمه مرکزی ایران، حق بیمه تولیدی صنعت در سال 99 بالغ بر 800 هزار میلیارد ریال برآورد شده است و پیش‌بینی می‌شود با افزایش حدود 25 درصدی در پایان سال 1400 به بیش از یک بیلیارد ریال برسد. این در حالی است که خسارت پرداختی صنعت در سال 99، 435 هزار میلیارد ریال برآورد شده است و پیش‌بینی می‌شود تا سال 1400 به حدود 500 هزار میلیارد ریال برسد. این ارقام حاکی از آن است که صنعت بیمه احتمال کاهش نسبت خسارت از 3/53 درصد در سال 99 به 7/48 درصد در سال 1400 را تجربه خواهد کرد.

آمارهای بیمه مرکزی حاکی از آن است که در سال 1399 سهم شخص ثالث از حق بیمه تولیدی با تولید 274 هزار میلیارد ریال حق بیمه، 34 درصد بوده است که پیش‌بینی می‌شود در سال 1400 به 36 درصد خواهد رسید. این در حالی است که سهم خسارت پرداختی با پرداخت 175 هزار میلیارد ریال خسارت در سال 99 به 40 درصد رسید در حالی که پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد این سهم در سال 1400 به 30 درصد خواهد رسید (151 هزار میلیارد ریال).

رشته درمان نیز هم در حوزه حق بیمه تولیدی و هم خسارت پرداختی در رتبه دوم قرار دارد. از نظر حق بیمه تولیدی، این رشته با ایجاد 156 هزار میلیارد ریال حق بیمه در سال 99، 19 درصد از حق بیمه صنعت را به خود اختصاص داده است و پیش‌بینی می‌شود این میزان به 189 هزار میلیارد ریال در سال 1400 رسد (18 درصد). از نظر خسارت پرداختی، پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که سال 1400 سهم خسارت بسیار بالا خواهد بود. گرچه بهش قابل توجه این عدد مربوط به پرداخت خسارات بیمه دی به بنیاد شهید است که در نیمه دوم سال سرشکن خواهد شد (شکل 1).

بیمه‌نامه و حق بیمه تولیدی

بررسی سهم رشته‌ها از تعداد بیمه‌نامه صادره حاکی از آن است که بیشترین سهم بیمه‌نامه صادره در هر دو سال مربوط به شخص ثالث بوده است که بیش از یک‌سوم کل بیمه‌نامه‌های صادره را به خود اختصاص داده است. حوادث راننده نیز با سهم حدود 35 درصدی در هر دو سال 1399 و 1400 بیش از یک سوم تعداد بیمه‌نامه صادره را به خود اختصاص داده است. سهم بیمه عمر نیز در سال 1399، 10 درصد برآورد شده که پیش‌بینی می‌شود در سال 1400 به 11 درصد برسد (شکل 2).

آمارهای تعداد بیمه‌نامه صادره در 5 سال منتهی به 1400 نشان می‌دهد که در سال 99 رشت چشمگیری در تعداد بیمه‌نامه صادره در رشته عمر نسبت به سال‌های گذشته مشاهده شده است و در 7 ماهه نخست 1400 نیز فروش چشمگیری را نشان می‌دهد. در سال 99 بیمه درمان نسبت به سال‌های گذشته بیمه‌نامه‌های بسیار کمتری را صادر کرده است. با این حال کل بیمه‌نامه صادره در سال 99  با حدود 68 میلیون فقره به طور قابل توجهی بیش از سال‌های گذشته است. در هفت ماهه سال جاری نیز در حدود 40 میلیون فقره بیمه‌نامه صادر شده است (شکل 3).

بررسی سهم حق بیمه تولیدی نشان می‌دهد که باز هم بیش از یک‌سوم از حق بیمه تولیدی صنعت مربوط به رشته شخص ثالث است که 34 درصد از حق بیمه تولیدی را در سال 99 به خود اختصاص داده و پیش‌بینی می‌شود تا در سال 1400 نیز 35 درصد از حق بیمه را به خود اختصاص دهد. رشته درمان با سهم 19 درصدی در رتبه دوم از نظر سهم حق بیمه تولیدی در سال 99 قرار دارد و در 7 ماهه 1400 نیز ان سهم به 18 درصد رسید. بیمه عمر نیز با سهم 16 درصدی در سال 99 و سهم 15 درصدی در هفت ماهه نخست سال 1400 در رتبه سوم قرار دارد. در سال 1400 سهم بیمه بدنه کاهش چشمگیری داشته و از 9 درصد به 7 درصد کاهش یافته است (شکل 4).

جهش ایجادشده در حق بیمه تولیدی صنعت در سال 98 نسبت به 97 که منجر به شکسته شدن مرز 600 هزار میلیارد ریال شده است عمدتاً ناشی از استقبال چشمگیر بیمه‌گذاران از بیمه عمر بوده است. علاوه بر این، حق بیمه تولیدی در رشته درمان و ثالث نیز در این سال افزایش چشمگیری را نشان داده است. در سال 1399 نیز عمده افزایش حق بیمه تولیدی صنعت ناشی از افزایش حق بیمه رشته شخص ثالث بوده است که منجر شده کل حق بیمه تولیدی این سال با رشد بیش از 30 درصدی نسبت به سال 98 به بیش از 800 هزار میلیارد ریال برسد. در هفت ماهه نخست سال 1400 نیز 600 هزار میلیارد ریال حق بیمه تولید شده است  که طبق پیش‌بینی‌ها تا پایان سال مرز یک بیلیارد ریال را رد خواهد کرد (شکل 5).

خسارات پرداختی صنعت

در حوزه تعداد خسارات، بیمه درمان از نمودار حذف‌شده تا سهم تعداد خسارت معقول‌تر بیان شود. با این حال در رشته درمان در سال 99 بیش از 31 میلیون فقره خسارت ثبت شده است و در 7 ماه ابتدایی سال 1400 این رقم به 26 میلیون فقره رسیده است که طبق پیش‌بینی تا پایان 1400 احتمال عبور از مرز 40 میلیون خسارت وجود دارد.

اعداد و ارقام سایر رشته‌ها نیز نشان می‌دهد که نزدیک به 40 درصد از تعداد خسارات ثبت‌شده مربوط به رشته شخص ثالث است. رشته عمر نیز با سهم 37 درصدی از تعداد خسارات در سال 99 و سهم 33 درصدی در هفت ماه نخست سال 1400 در رتبه دوم قرار دارد. بیمه بدنه نیز با سهم 14 درصدی در سال 99 و 16 درصدی در سال 1400 در رتبه سوم قرار دارد (شکل 6).

روند تعداد خسارات واقع‌شده در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که تعداد خسارات واقع‌شده در رشته درمان از سال 96  تا 98 از حدود 57 میلیون فقره به 51 میلیون فقره کاهش یافته است که با کاهش تعداد خسارات واقع شده به 311 میلیون فقره در سال 99 حاکی از روند کاهشی چشمگیر تعداد خسارات در این رشته است. رشته‌های غیر درمان نیز در سال 98، بویژه شخص ثالث جهش چشمگیری را تجربه کرده است؛ اما در سال‌های99 و 1400 رشته کشتی نیز افزایش قابل توجهی در تعداد خسارات واقع‌شده را نشان می‌دهد (شکل 7).

ارزیابی سهم رشته‌ها از خسارت واقع شده نشان می‌دهد که رشته سهم رشته درمان از 27 درصد در سال 99 به 36 درصد در 7 ماهه نخست سال جاری رسیده است که بخش عمده آن ناشی از پرداخت خسارت‌های بنیاد شهید توسط بیمه دی است که این آمار تا پایان سال 1400 آنچنان که باید، قابل استناد نیست. با این حال سهم رشته شخص ثالث نیز کاهش چشمگیری را نشان داده و از 40 درصد در سال 99 به 30 درصد در 7 ماهه نخست 1400 رسیده است. این در حالی است که سهم رشته عمر همان 10 درصد سابق باقی مانده است (شکل 8).

بررسی مبلغ خسارات پرداختی در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که از سال 96 تا 99 روند افزایشی ثابتی در میزان خسارات مشاهده شده است. گرچه در سال 99 خسارات پرداختی شخص ثالث نسبت به سال 98 افزایش بسیار قابل توجهی را نشان می‌دهد. در هفت ماهه سال 1400 نیز نزدیک به 300 هزار میلیارد ریال خسارت توسط صنعت بیمه پوشش داده شده است (شکل 9).

نسبت خسارت صنعت

مقایسه نسبت خسارت رشته‌ها در سال گذشته و نیمه اول سال جاری نشان می‌دهد که در بین رشته‌های اصلی، نسبت خسارت بیمه شخص ثالث به طور قابل توجهی کاهش یافته و از حدود 68 درصد در سال 99 به کمتر از 50 درصد در هفت ماهه نخست سال جاری رسیده است. این در حالی است که نسبت خسارت رشته درمان از 75 درصد در سال 99 به 95 درصد در نیمه اول سال جاری افزایش یافته است. رشته کشتی از جمله رشته‌هایی است که با نسبت خسارت بیش از 200 درصد در سال 1400 بالاترین نسبت را به خود اختصاص داده است (شکل 10).

ارزیابی روند 5 ساله نسبت خسارت نشان می‌دهد که در رشته‌های هواپیما، مسئولیت، عمر، شخص ثالث و آتش سوزی روند کاهشی مشهودی را در 5 سال گذشته داشته‌اند. در حالی که رشته اعتبار نوسانات چشمگیری در نسبت خسارت داشته و نسبت خسارت رشته درمان در هفت ماه نخست سال جاری به مرز 100 درصد رسیده است که در سال‌های 96 و 97 مشاهده شده است (شکل 11).

پایان 1400

گرچه آمارها حاکی از سالی خوش در رشته‌های بزرگ بیمه‌ای است و کاهش قابل توجه نسبت خسارت را در رشته‌هایی چون شخص ثالث، حوادث راننده و عمر نشان می‌دهد. سایر رشته‌های کوچک روندی نامشخص را در پیش گرفته‌اند که منجر به عدم استقبال شرکت‌های بیمه‌ای در آینده‌ای نزدیک خواهد شد. گرچه رشته درمان در سال‌های اخیر روند خوبی را نشان داده است، اما فشار وارد آمده به صنعت به واسطه شیوع کرونا، این رشته را بیش از پیش تحت فشار قرار داده و باید دید پس از پایان این همه‌گیری، رفتار این رشته چگونه خواهد بود.