اولویت های شرکتداری در صنعت بیمه چیست؟/ چگونه ریسک های شرکت خود را مدیریت کنیم؟

به گزارش ریسک نیوز به نقل نشریه بیمه داری نوین باوجودی که موضوع فعالیت شرکت های بیمه ریسک و پوشش آن است اما آنها کمتر روی ریسک های بنگاه داری بیمه ای تمرکز کرده اند و شاید این موضوع همان پاشنه آشیل در صنعت بیمه باشد. اساسا شرکت داری در صنعت بیمه چه مختصه های مشترکی و در عین حال متفاوتی با شرکت داری در صنایع دیگر دارد و برای اینکه بتوانیم در صنعت بیمه یک شرکت را خوب اداره کنیم باید چه مواردی را در اولویت قرار دهیم. پنل پیشرو دقیقا قصد دارد به چنین سوالاتی پاسخ دهد. در عین حال بیشتر روی شرکت داری حوزه بیمه زندگی تاکید شده و علت آن است که حاضران در پنل از میان فعالان این حوزه دعوت شده اند.

اعضای پنل مهدي نوروزي، مديرعامل بيمه زندگي خاورميانه؛ عباس اسلامي، مديرعامل بيمه زندگي كاريزما؛ حبيب ميرزائي، معاون مدیرعامل بيمه پاسارگاد در بخش طرح، توسعه و فناوری اطلاعات و عليرضا حجتي، عضو هيئت مديره بيمه كارآفرين افرادی هستند که ما را در این پنل همراهی کرده اند. گفتنی است که پنل (شرکت داری در دوران پرریسک با موضوع ریسک، فرصت یا تهدید) در پانزدهمين نمایشگاه صنعت مالی برگزار شد.

بخش اول اين پنل را با عنوان ” ریسک ناشایسته سالاری و شوک به بازار بیمه / جابجائی نیروهای سازمان فروش شرکتهای بیمه عمر را تهدید می کند ” با هم خوانديم. در ادامه با ما همراه باشيد.

* آقای حجتی از زاویه‌ی دید شما سه ریسک‌ اصلی پیش روی‌تان در سال 1402 چه مواردی است؟ و در مورد نحوه‌ی مقابله‌تان با آن‌ها نیز توضیح دهید..

حجتی: سه ریسکی که در سال 1402 گریبان‌گیر بیمه‌ کارآفرین است مانند سایر شرکت‌ها مربوط به حوزه‌ی منابع انسانی می‌شود. چه در بخش همکاران و چه در بخش شبکه‌ی فروش. سازمان‌های فروش بیمه، در بعضی از مواقع به جهت دریافت منافع بیشتر و یا خدمات بهتر به شرکت‌های دیگری منتقل می‌شوند که در این انتقال بعضا موجبات ضرر و زیان مشتری و بیمه‌گذار را فراهم خواهد نمود.

یکی از مهم‌ترین ریسک‌ها بعد از ریسک منابع انسانی موضوع ریسک‌‌های اقتصادی است. در تحلیل‌ها گفته می‌شود اگر تحریم‌ها برداشته شود اتفاق خاصی روی می‌دهد و اگر تحریم‌ها ادامه پیدا کند ریسک‌ها به گونه‌ای دیگر تغییر پیدا می‌کند که حتی در صورت ادامه روند تحریم‌ها، مساله‌ی ریسک اجتماعی پیش می‌آید. در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های بیمه‌ای از پوشش SRCC یا پوشش شورش و بلوا دوری می‌نمایند. ولی این پوشش یکی از نیازهای بیمه‌گذاران است و باید شرکت‌ها به این نیاز توجه کنند در غیراینصورت بیمه‌گذار چندین ساله خود را ازدست خواهند داد.

* در مورد قطعیت یا عدم قطعیت تحلیل‌های اقتصادی نیز توضیح دهید.

حجتی: یکی از چالش‌هایی که ما در بیمه‌های اموال داریم به همین موضوع مربوط می‌شود. می‌گوییم اگر توافق انجام شود، ریسک اجتماعی به کمترین حد خود می‌رسد و می‌توانیم SRCC‌ را پوشش دهیم. اگر توافق انجام نپذیرد و تحریم‌ها ادامه داشته باشد، تورم افزایش پیدا خواهد کرد، قدرت خرید مردم پایین می‌آید و احتمال اعتراض مدنی پیش می‌آید. این یکی از ریسک‌هایی است که باید به آن توجه جدی شود.

* آقاي ميرزايي به نظر شما نرخ شکنی چقدر صنعت بیمه را تهدید می کند؟

میرزایی: در انواع ریسک‌هایی که عرض کردم فعالیت بیمه را متاثر می‌کند، اولین ریسک، ریسک بیمه‌ای یا ریسک معمول بیمه قرار دارد. وقتی وارد تحلیل این مساله می‌شوید، قیمت‌گذاری کافی و رقابتی از اجزاء این ریسک محسوب می‌شود. من با عبارت نرخ‌شکنی به‌طور کلی مشکل دارم و به‌نظرم اساساً چیزی به نام نرخ‌شکنی وجود ندارد. زمانی که تعرفه‌ای وجود داشته باشد و درواقع بیمه‌ی مرکزی کف فعالیت را مشخص کند، می‌توان گفت نرخی می‌شکند. چون نهاد ناظر نرخی داده و شما آن را شکسته‌اید. خیلی‌ها هنوز با ادبیات قبل از تعرفه صحبت می‌کنند.

وقتی شما نرخ‌گذاری و قیمت گذاری را به بیمه‌گر واگذار می‌کنید، بیمه‌گر باید بر اساس یک‌سری داده‌ها، محاسبات اکچوئری، در نظر گرفتن وضع مالی خود و بازار، نرخ متناسب با ریسک را طراحی کرده و محصولاتش را عرضه کند. پس اصولاً‌ نرخ‌شکنی دیگر موضوعیت ندارد. اما این‌که قیمت‌های بازار نوسان زیادی دارد، این به سیاست‌های شرکت‌های بیمه و گاه دخالت‌ها و سیاست‌های مدیران عالی شرکت برمی‌گردد. مثلاً من قرار است پورتفویی را از وزارت نیرو بگیرم، وقتی به منابع مالی‌ نگاه می‌کنم می‌بینم امروز به‌شدت دچار کمبود نقدینگی هستم و بنابراین برای گرفتن این پورتفو هر کاری می‌کنم و نرخم را پایین می‌دهم. وضعیت امروز منِ بیمه‌گر ایجاب می‌کند فعلاً مشکلم را دو سال عقب بیندازم. مثلا بخش فنی به من می‌گوید نرخ این بیمه‌نامه به ازای هر نفر بیمه‌شده در رشته‌ی درمان ماهانه 700 هزار تومان است، اما منِ مدیر چون وضعیت شرکتم را ارزیابی می‌کنم، می‌گویم آن را 400 هزار تومان هم می‌دهم.

اینجا اگر من نرخ صحیح و فنی را بر اساس ملاحظات مدیریتی‌ام کاهش دهم، درواقع نرخ خودم را شکسته‌ام. حالا کاری ندارم که این موضوع نوسانی در بازار ایجاد می‌کند. من قیمت‌گذاری متناسب یعنی کافی و مبتنی بر داده و تحلیل اطلاعات را یکی از عارضه‌های اصلی می‌دانم که البته به‌نظر می‌آید روند شش هفت سال گذشته این مقوله را بهبود بخشیده است. من به‌عنوان یک کارشناس با این سیاست که مجددا برای بیمه‌ی درمان نرخ بگذاریم مخالفم و آن را برگشت به عقب می‌دانم. بازار آن را تجربه کرد، حالا دارد معقول می‌شود و ما باید اجازه دهیم این بلوغ اتفاق بیفتد. برگشت به نرخ‌گذاری با این‌که طرفداران زیادی در صنعت بیمه دارد، ‌اما از نظر من یک سیاست غلط است. بیمه‌ی پاسارگاد وقتی به‌صورت فنی به قیمتی می‌رسد، آن نرخ را هرگز به قیمت به‌دست آوردن پورتفو نمی‌شکند. اصلا بیمه‌ی پاسارگاد در شرکت‌های بیمه و جامعه‌ی بیمه‌گذاران به این معروف است که پای نرخی که بر اساس مبانی ارائه می‌دهد، می‌ایستد و ولعی برای جذب پورتفوی درمان به هر قیمت ندارد. این یعنی من نرخ خودم را نمی‌شکنم. اما ممکن است خیلی از شرکت‌های بیمه این‌گونه به موضوع نگاه نکنند.

* آقاي نوروزي در مورد ریسک‌هایی که خودتان اشاره کردید، ‌بفرمایید در پایان سال 1402 چطور می‌خواهید این ریسک‌ها را مدیریت کنید.

نوروزی: طبیعتآً ما در پایان سال گذشته پیش‌بینی‌هایی برای امسال به هیات‌مدیره ارائه کردیم، مجوز گرفتیم و مصوب شد. رویه‌ی ما در بیمه‌ی خاورمیانه این است که ما وضعیت اتفاق افتاده در هر ماه را در جلسات هیات‌مدیره، به هیات‌مدیره گزارش می‌دهیم و تمام شاخص‌های‌مان در فروش، خسارت، هزینه‌ها و سود، به‌طور مفصل به هیات‌مدیره گزارش می‌شود و انحراف از آن پیش‌بینی و اتفاقی که واقع شده را چه مثبت و چه منفی به جلسه‌ی هیات‌مدیره ارائه می‌دهیم. این باعث می‌شود خط‌کشی داشته باشیم که طبق آن حرکت کنیم و از بالا و پایین شدن زیاد ما جلوگیری می‌کند.

مساله‌ی نرخ‌شکنی هم در مورد بیمه‌های زندگی چندان موضوعیت ندارد و ما زیاد با این بحث مواجه نیستیم ولی آن‌طور که آقای حجتی اشاره کردند، بحث جابجایی شبکه‌ی فروش از چالش‌هایی است که بیمه‌های زندگی با آن مواجه هستند و رقابت بیشتر در این حوزه اتفاق می‌افتد. ولی تجربه‌ی من می‌گوید به‌خصوص در شرکت‌های جدید، ترکیب هیات‌مدیره و سهاداران بسیار کمک می‌کند تا بدانید در ادامه باید چه استراتژی‌ای داشته باشید. آیا سیاست شما جذب پورتفو به هر قیمت است یا مدیریت درست ریسک؟ اگر نگاه هیات‌مدیره و سهامدار این باشد که برای جذب پورتفو باید نگاهی کاملاً فنی و دقیق داشت و صرفاً به‌دنبال جذب پورتفو و سود نباشند، اتفاقات خیلی خوبی در صنعت رخ می‌دهد.

* آقاي اسلامي فرض کنید پایان سال 1402 است، فکر می‌کنید ریسک‌های‌تان را چطور مدیریت کردید؟

اسلامی: دوستان به چالش نرخ شکنی اشاره کردند، استحضار دارند که در بیمه‌های زندگی چون بازار عمدتاً بخش خرده‌فروشی (Retail‌) را مخاطب قرار می‌دهد و شما در بازار خرده‌فروشی هستید، نرخ‌شکنی به آن معنا موضوعیت ندارد مگر در بیمه‌های عمروحادثه‌ی گروهی که B2B باشد، ممکن است بحث رقابت از این جنس اتفاق بیفتد.

اطلاع دارید که در بازار خرده فروشی بیمه‌های زندگی، ریسک تک‌تک مشتریان جداگانه تعیین نرخ و قیمت‌گذاری می‌شوند و مفهومی بنام غربال‌گری ریسک به ازای هر مشتری پیاده‌سازی می‌شود. این پارامتر مهمی است. ممکن است در جدول نرخ‌های‌مان در مبانی محاسبات، نرخی را به‌عنوان نرخ پایه تعیین کنيم ولی عملاً در بیمه‌های عمر برای دو فرد 50 ساله با قد و وزن متفاوت که یکی سیگار می‌کشد و دیگري نمی‌کشد، نرخ‌های متفاوتی مطالبه ‌شود.

بنابراین بحثی که در مورد ریسک بیمه‌ای فرمودند، اینجا در بیمه‌های زندگی در حوزه‌ی Underwriter تعدیلی جدی می‌خورد و به نرخ اختصاصی هرفرد تبدیل می‌شود.

ما نرخ‌ها را به‌صورت پایه طراحی می‌کنیم و به سیستم می‌دهیم، مجوزها را از بیمه‌ی مرکزی می‌گیریم اما در بخش ارزیابی ریسک، این‌که یک فرد از چه شرایط جسمانی برخوردار است، سوابق پزشکی خانوادگی و ارثی بهرمند است، در سبک زندگی‌اش چه نوع فعالیت‌های شغلی و ورزشی دارد، مبانی قیمت‌گذاری ما را تعریف می‌کند و گاهاً می‌بینیم نرخ‌های اضافه اعمال می‌شود و این طبیعی است، اعمال نرخ‌های منصفانه شرط ورود این فرد به جامعه‌ی بیمه‌گذاران بیمه زندگی در آن شرکت است.

حجتی: شرکت در سال 1402 علاوه بر شناسائی ریسک‌های مهم و آنالیز ریسک‌ها، برنامه‌هایی برای منابع انسانی و شبکه فروش دارد. از آنجائی‌که اولین ریسک بعد از ریسک‌های فنی شرکت، ریسک‌های منابع انسانی می‌باشد با همکاری کارشناسان و صاحب‌نظران بررسی‌های مقدماتی در این خصوص انجام شده است تا بعد از شناسايی ریسک‌های کوچ شبکه فروش و منابع انسانی بتوانیم در این اوضاع تورمی، تا جایی که در امکانات شرکت اجازه می‌دهد، نیاز شبکه فروش و همکاران را مرتفع نموده و برای حفظ آنها تلاش کنیم. البته تا حدی که هزینه‌فایده‌شان برای ما معقول باشد. دومین اقدام‌ در زمینه‌ی ریسک‌ها این است که با توجه به ریسک‌های اجتماعی و تحریمی که وجود دارد، باید دید در چه بخش های از بازار وارد شده و برای شبکه فروش بازارسازی جدیدی را رقم بزنیم  در حقیقت با یک اقدام به موقع و مناسب، مطابق نیاز مشتریان و شبکه فروش برای بقای شرکت و حفظ همکاران تلاش نمائیم در این خصوص بیمه کارآفرین در سال جدید بر روی محصولی متمرکز شده که نیاز مشتریان بوده و با توجه به بررسی‌هایی که داشتیم می‌تواند سهم خوبی از بازار را تصاحب نماید. در این خصوص شرکت مجوزهای لازم را از بیمه مرکزی اخذ نموده و بعد از تهیه نرم‌افزار مناسب در اولین فرصت محصول امید بازنشستگی بیمه کارآفرین به بازار عرضه خواهد شد.