کارگران ساختمانی قشری از این جامعه محسوب می‌شوند که در تابستان و زمستان روزی حلال خود را روی داربست‌های بلند و ساختمان‌های نیمه کاره به دست می‌آورند، اما آیا آینده این کارگران همچون ساختمان‌هایی که می‌سازند استوار است؟
به گزارش ریسک نیوز،از فارس عمری آجر بالا انداخته و کیسه‌های سیمانی 50 کیلویی را در طبقات ساختمان جابه جا کرده است. حالا نزدیک به پنجاه سال از عمرش می‌گذرد در حالی که نه بیمه‌ای دارد و نه پس اندازی؛ به گذشته که نگاه می‌کند لبخند تلخی می‌زند. حاصل همه عمرش شده ساختمان‌های سربه فلک کشیده‌ای که سودش برای بساز بفروش‌ها بوده و زحمتش برای امثال او، حتی بیمه‌ای ندارد که خاطرش از بابت تامین معاش سال‌های از کار افتادگی که به همین زودی از راه می‌رسد آسوده باشد.
اگر مسیرت میدان شهید مطهری باشد هر روز از کنارشان رد می‌شوی. این جماعت به اصطلاح «عمله» یا به بیان مودب‌تر «کارگر سرگذر» از صبح در انتظار کسی هستند که بگوید «چند کارگر می‌خواهم.»
پیرمردی بین کارگران نشسته است که درویش صدایش می‌کنند، دست‌های پینه بسته‌اش حکایت از زحمت و تلاش سال‌های جوانی دارد. به نظر در زندگی او مفهومی به اسم بازنشستگی وجود ندارد و با وجود 60 سال سن با هنوز به عنوان کارگر ساده ساختمانی ارتزاق می‌کند.
او هر روز صبح وسایل کار و ظرف غذایی که همسرش برایش گذاشته بر می‌دارد و کنار بقیه کارگران به انتظار می‌نشیند. اما می‌گوید: تا جوان‌ترها هستند کسی او را برای کار نمی‌برد.
درویش ادامه می‌دهد: در هر کاری بعد از بازنشستگی با حقوقی که پرداخت می‌شود نگرانی از بابت آینده کمتر است اما ما کارگران که توانایی مالی پرداخت حق بیمه مشاغل آزاد را نداشتیم با این سن و سال مجبور هستیم کارگری کنیم.
رضایی متولد روستای زواریون، بعد از پایان دوران ابتدایی درس و کتاب را برای همیشه کنار گذاشت و از روستای کوچکشان برای کار به شهر آمد. امروز نزدیک به 30 سال از آن روز می‌گذرد و حالا گرد پیری بر چهره این استاد کار نقاشی ساختمان نشسته است.
او می‌گوید بعد از 30 سال کار کردن هیچ آتیه‌ای ندارم نه حقوق بازنشستگی و نه بیمه‌ای.
مصطفی جوان‌تر از بقیه است و 18 ساله به نظر می‌رسد، رو به بقیه کارگران می‌گوید: «برای بیمه شدن باید کارت مهارت از فنی حرفه‌ای بگیری و در اتحادیه کارگران ساختمانی که دفترش سر همین میدان مطهری است ثبت نام کنی و منتظر باشی تا نوبتت بشود.»
از او می‌پرسم ثبت نام کرده‌ای؟ می‌گوید: «نزدیک به 6 ماه است که ثبت نام کرده‌ام اما بیمه به ما نمی‌رسد. سهمیه قم کفاف این همه کارگر را نمی‌دهد. حتی با این سهمیه کمی که به قم می‌دهند افرادی را می‌شناسم که کارگر ساختمانی نیستند اما چون مبلغ بیمه کارگری پایین است به عنوان کارگر ثبت نام کرده‌اند.»
سهمیه بیمه کارگران ساختمانی استان قم در حدود 4500 نفر بوده درحالی که تعداد کارگران که به صورت رسمی در اتحادیه کارگران ساختمانی ثبت نام کرده‌اند نزدیک به 15 هزار نفر است.
طبق قانون، کارگر ساختمانی به کسی گفته می‌شود که به نحوی با ایجاد، توسعه ساختمان، تجدید بنا و تعمیرات اساسی یا تخریب ساختمان به صورت مستقیم اشتغال داشته باشد. کارگر شخص حقوقی است که به درخواست کارفرما و زیر نظارت او کار می‌کند.
سه تشکل عالی کارگری درسطح کشور وجود دارد. قدیمی‌ترین این تشکل‌ها شورای عالی کار است دیگری مجمع نمایندگان کار بوده و سومین تشکل انجمن صنفی کارگران است.
انجمن صنفی کارگری استان قم با 20 سال قدمت از قدیمی‌ترین انجمن‌های کارگری کشور است.
* از بیمه کارگران طرق و شوارع تا بیمه کارگران ساختمانی
سابقه بیمه کارگران ساختمانی به شکل رایج عمری چهار ساله در کشور ما دارد. سال 86 قانون بیمه کارگران ساختمانی در مجلس شورای اسلامی تصویب شد و پس از رفع ایرادات وارده از سوی شورای نگهبان یک سال بعد به تصویب نهایی رسید.
دستورالعمل اجرایی این قانون در 19 اردیبهشت سال 1389 ابلاغ و کار اجرایی آن از این تاریخ شروع شد. در این قانون دریافت حق بیمه به این روال بود که 20 درصد حق بیمه توسط کارفرما، هفت درصد کارگر و سه درصد توسط دولت پرداخت شود.
رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی استان قم می‌گوید: بر اساس قانون به دلیل ثابت نبودن کارفرمای کارگران ساختمانی طبق قانون 20 درصد سهم کارفرما از محل عوارض کسب پروانه ساختمانی دریافت می‌شود.
اکبر شوکت این روش دریافت حق بیمه را یکی از پیشرفته‌ترین روش‌ها می‌داند که در کشورهای اروپایی و امریکایی استفاده می‌شود.
وی می‌گوید: بساز بفروش‌ها با سودهای میلیاردی حاضر به پرداخت حق بیمه کارگران نبودند و در این مدت بارها جلوی قانون بیمه کارگران سنگ انداختند.
قرار بر این بود که 20 درصد سهم کارفرما از طریق پرداخت یک تا چهار درصد حداقل حقوق قانون کار، با توجه به مبلغ و متراژ زمین و بنایی که ساخته می‌شود به تامین اجتماعی پرداخت شود.
به گفته شوکت در سال 89 که ابتدای این طرح بود از مبلغ یک تا چهار درصدی که قرار بود از کارفرمایان گرفته شود یک درصد اخذ و تصمیم گرفته‌شد که هر سال این درصد را بالا ببرند تا اینکه بعد از چهار سال مبلغ چهار درصد حداقل حقوق قانون کار به طور کامل دریافت شده و سهمیه بندی بیمه کارگران ساختمانی به پایان برسد.
*ادامه سهمیه‌بندی بیمه کارگران ساختمانی
به گفته رئیس اتحادیه صنف کارگران قرار بود در سال 92 برنامه سهمیه‌بندی بیمه کارگران تمام شود که با ارائه طرحی از سوی یکی از نمایندگان مجلس به بودجه 92 قرار شد پولی از کارفرما بابت بیمه کارگری دریافت نشود.
با تصویب این طرح برای تامین مالی سهم کارفرمایان در بیمه کارگران ساختمانی قرار شد 900 میلیارد تومان از محل مالیات بر ارزش افزوده نزد سازمان دهیاری‌ها و شهرداری کشور به تامین اجتماعی پرداخت شود.
شوکت می‌گوید: تامین اجتماعی عنوان کرد با این مبلغ بیمه 800 هزار کارگر ساختمانی امکان پذیر است. در نتیجه سهمیه‌بندی بیمه کارگران ساختمانی همچنان ادامه یافت.
به عقیده شوکت این طرح ضررهایی برای کشور دارد، از جمله باقی ماندن نیمی از کارگران ساختمانی پشت خط بیمه و تحمیل 900 میلیارد تومان بار مالی بیهوده برای حمایت از بساز بفروش‌ها بر دوش دولت که می‌توانست صرف امور عمرانی کشور شود. علاوه بر اینکه تامین اجتماعی هنوز این مبلغ را دریافت نکرده است.
طبق این قانون نزدیک به 800 هزار خانوار در کشور مورد ظلم واقع شدند. تنها در استان قم با وجود بیمه شدن 10 هزار خانوار تا انتهای سال‌جاری نزدیک به همین تعداد خانوار در صف انتظار باقی مانده‌اند.
یکی از ضرورت‌های قانون اساسی بهره‌مندی همه اقشار جامعه از بیمه است. کارگران ساختمانی نیز قشری از این جامعه محسوب می‌شوند که در تابستان و زمستان روزی حلال خود را روی داربست‌های بلند و ساختمان‌های نیمه کاره بدست بیاورند. اما آیا آینده این کارگران همچون ساختمان‌هایی که می‌سازند استوار است؟
دیدگاه شما چیست؟