رویکرد سنهاب تغییر نکند ، به مشکل می خوریم // مسوول تعریف کدینگ واحد در صنعت بیمه کجاست؟ //احتمال موفقیت سند تحول دیجیتال وزارت اقتصاد نزدیک به صفر
در میزگردی با حضور فناوران خبره و شرکتهای بیمه مطرح شد(قسمت دوم)
حجتی:در حال حاضر اطلاعات در سنهاب بیمة مرکزی جمعآوری و اختلاف سه ماه زمان در اختیار شرکتها قرار میگیرد آن هم به صورت کلی که استفادة چندانی از آن آمار نمیتوان کرد.اگر رویکرد کنونی صنعت بیمه تغییر نکند صنعت بیمه حتماً در آیندهای نه چندان دور با مشکل مواجه خواهد شد.// خاکور: در سال 2020 باید برای تعریف کدینگ واحد در صنعت بیمه یک برنامهریزی جدی انجام شود یا حداقل مسئول مستقیم آن مشخص شود.//ملکی: دیگر وزارت اقتصاد هم نمیتواند تعیین کند که چطور تحول دیجیتال داشته باشیم. او میتواند نقشۀ راه کلان ارائه دهد؛ ولی احتمال اینکه با ارائة سند، منجر به تحول دیجیتال در شرکتها شود نزدیک به صفر است.//جاهد:توجه به اصل کیفیت در کاربردها و محصولات در سال 2020 باید مد نظر باشد؛ به تعبیر دیگر چشم و گوش بسته محصول تعریف نکنیم. تعریف محصول برای شوآف مدیر نباشد.
به گزارش ریسک نیوز روندهای فناوری بیمه در سال 2020 در جهان متفاوت از آن چیزی است که در ایران جریان دارد. شرکت های بیمه در کشور ما اغلب مشغول پیاده سازی بیمه گری الکترونیک هستند. در این میان البته هستند شرکت هایی که پشرو بوده و زیر ساخت بیمه گری خود را کاملا الکترونیک کرده و آماده ورود به فاز تحول دیجیتال هستند اما معدود شرکت هایی که گام های اولیه را در توسعه بیمه گری الکترونیک برداشته اند.
در گفت و گوی پیش روی نشریه بیمه داری نوین علیرضا حجتی عضو هیئت مدیره بیمه کارآفرین، مجید خاک ور مدیرعامل و عضو هیئت مدیره شرکت فناوران اطلاعات خبره، مهدی ملکی معاون برنامه ریزی و نوآوری بیمه رازی و حجت جاهد معاونت کسب و کار بیمه سامان وضعیت حال شرکت های بیمه را بررسی و راه های گذار به بیمه گری دیجیتال را تجزیه تحلیل کرده اند.
بخش اول این میزگرد با عنوان ریشه های نارضایتی ها کجاست؟ // رقبا هم بیایند // ژست کر اینشورنش داشتن و دیگر هیچ! دیروز منتشر شد بخش دوم را می خوانیم:
* آقای حجتی نگاه شما به تحول چیست؟
حجتی: تحول یعنی تغییر عملکرد یک سازمان با همکاری فناوری اطلاعات.
صنعت بانکداری در سال 1396 چهار هزار میلیارد تومان صرف فناوری آیتی کرد و صنعت بیمه در همان سال، حدود 200 میلیارد تومان صرف فناوری آیتی کرد که بخش قابل توجهی از آن مربوط به فناوران نیست. اینشورتکها در دنیا در سال 2017، 40 میلیارد دلار در استارتاپها سرمایهگذاری کردند؛ این آمارها نشاندهندة توجه صنعت بیمة دنیا به فناوری اطلاعات است؛ اگر صنعت بیمة کشور نیز با همین روند حرکت کند از سایر صنایع عقب خواهیم ماند.
* لطفاً تعریفتان را کمی مشخصتر بیان میکنید.
حجتی: «تحول دیجیتال» همان بحث تغییر شگرف در عملکرد یک سازمان طبق رویکرد فناوری اطلاعات است. حال چه اقداماتی باید انجام داد؟ در اینجا بحث اینشورتکها مطرح میشود که یک کاربرد نوآوری آیتی را در صنعت بیمه ارائه کرده است. در واقع میخواهیم از اینشورتک استفاده کنیم تا خدماتی را که میخواهیم به مردم ارائه دهیم بهروز کنیم.
صنعت بیمه در سال 2030 باید از اطلاعات جمعآوریشده در سنهاب و همة مکانهایی که اطلاعات صنعت بیمه را گردآوری میکنند استفادة بهینة کنند اولین قدم در این مورد تحلیل دادهها و استفادة بهینه از اطلاعات موجود است.
با تحلیل و دادهکاوی اطلاعات میتوانیم ریسکهای بیمهای را به درستی شناسایی کنیم، تصمیمگیری در ارائة نرخ و شرایط دقیقتر انجام و بسیاری از تخلفها و تقلبها را شناسایی و راهکارهای لازم ارائه شود.
بنابراین جمعآوری اطلاعات صرفاً کمکی به صنعت بیمه نخواهد کرد؛ بلکه تحلیل این اطلاعات مطابق نیازهای شرکتهای بیمهای میتواند به رشد و تعالی صنعت بیمه کمک کند.
با این روش میتوانیم به تحلیل فروش و بازاریابی، گسترش محصول و خدمات بیمه، بیمههای اتکایی، تحلیل مالی، محاسبة ذخایر مالی و کشف تقلب به درستی دست پیدا کنیم.
دومین نکتهای که مطرح میشود این است که آیا شرکتهای بیمه با رشد تکنولوژی، خود را منطبق خواهند کرد و حاضرند روی خودروهای بدون راننده کار کنند و بیمهنامه ارائه دهند؟
آیا صنعت بیمه این امکان را فراهم خواهد آورد که همانند ساعتهای هوشمند به صورت کاملاً صحیح و آگاهانه نیازهای هر شخص را اعلام کنند و آیا میتوان از این نوع محصولات جدید برای صنعت بیمه استفاده کرد؟
آیا تا سال 2030 با وجود اطلاعات دادة باز و دسترسی به همة اطلاعات توسط شرکتهای بیمهای البته با محدودیتهای امنیتی، برگزاری مناقصههای بیمهای به همین سبک موجود انجام خواهد شد. قطعاً اینگونه نخواهد بود و باید صنعت بیمه خود را با رشد تکنولوژی تطبیق و روی آن سرمایهگذاری صحیحی انجام دهد.
نکتة دیگر اینکه صنعت بیمه با جمعآوری همة اطلاعات قصد دارد چه اقدامی انجام دهد؟
اگر رویکرد کنونی صنعت بیمه تغییر نکند صنعت بیمه حتماً در آیندهای نه چندان دور با مشکل مواجه خواهد شد. در حال حاضر اطلاعات در سنهاب بیمة مرکزی جمعآوری و اختلاف سه ماه زمان در اختیار شرکتها قرار میگیرد آن هم به صورت کلی که استفادة چندانی از آن آمار نمیتوان کرد. باید همانند سایر شرکتهای توسعهیافته همة اطلاعات اعم از نرخ و شرایط، بیمهگذاران بدحساب، ریسک واقعی هر رشته، نرخ واقعی هر رشته و قیمت تمامشدة هر خدمت به درستی در اختیار مدیران قرار گیرد و به جای آمارهای کلی به تحلیل آمارها پرداخته شود؛ البته در این مسیر دشواریهایی وجود دارد؛ ولی باید شروع و حرکت کرد باید این دیدگاه تغییر کند که اطلاعات محرمانه است.
* در دنیای اطلاعات و حداکثر تا سال 2030 اصلاً محرمانگی معنا ندارد و خدمات، حرف اول را میزند؛ اگر بتوانیم خدمات صدور و خسارت را بهینه کنیم، میتوانیم رشد صنعت را بهتر از قبل ببینیم.
حجتی: نکتة مهمی که نمیتوان از آن غافل شد استفاده از توان و اطلاعات سایر سازمانها و نهادهایی است که به نحوی با صنعت بیمه ارتباط تنگاتنگی دارند، نیروی انتظامی، وزارت بهداشت، شهرداریها و ادارة ثبت اسناد از آن جمله هستند که ارتباط با ایشان به پیشبرد اهداف صنعت بیمه کمک خواهد کرد.
شرکت نرمافزاری لیموناد در آمریکا نرمافزاری ارائه کرده است که مشتریان آن را روی موبایل خود نصب میکنند و اگر بخواهند خانة خود را بیمة آتشسوزی کنند کدپستی خود را وارد آن نرمافزار میکنند و به این ترتیب مشخصات کل ساختمان از جمله طبقه و قیمت ساختمان و موارد دیگر برایشان ظاهر میشود و مشتری صرفاً با موبایل خود فیلمبرداری و عکسبرداری میکند و بیمهنامة خود را با ایمیل دریافت میکند مشاهده میکنیم بروکراسی و هزینههای اداری به حداقل خود رسیده و رضایت مشتری هم فراهم شده است؛ البته همان مشتری برای دریافت خسارت میتواند با فیلمبرداری مجدد و درخواست، هزینة خسارت خود را دریافت کند و خسارت به حساب مشتری واریز شود.
این همان خدمات آنلاینی است که میتواند رضایت مشتریان را فراهم کند. مشابه چنین کاری در بیمة کارآفرین در حال راهاندازی است و امیدوارم این اقدام در ارائة خدمات بهینه و مناسب به مشتریان مؤثر باشد.
* آقای خاکور، وضعیت سال 2020 را چطور میبینید و به ادبیات تحول دیجیتال نیز بپردازید.
خاکور: معتقدم هر کجا که ارائة خدمت به مشتری توسط ابزارهای تکنولوژی و با ارزش افزودهای که اجزای اکوسیستم میتوانند فراهم کنند، بتواند شکل بگیرد یا تسهیل شود به سمت تحول دیجیتال حرکت کردهایم؛ یعنی اگر ظرفیتی وجود دارد که دیتاهایی را از استارتاپ یا اینشورتک یا از یک خودروی دیجیتال بگیریم و این دیتا میتواند به من برای شناسایی و مدیریت درست ریسک کمک کند به سمت تحول دیجیتال حرکت کردهایم. هر چقدر اجزای این اکوسیستم بیشتر بتوانند تبادل دیتا داشته باشند در مسیر تحول دیجیتال بیشتر وارد شدهایم.
برای اینکه دیجیتالیزیشن به مفهوم واقعی در صنعت بیمه اتفاق بیفتد بازیگرهایی درون و بیرون صنعت بیمه باید نقش خود را ایفا کنند. به نظر من اگر حتی بهترین تعاملات و همافزاییها را فقط در درون صنعت بیمه داشته باشیم و نگاه به بیرون صنعت بیمه نداشته باشیم حداکثر 50 درصد تحول دیجیتال محقق خواهد شد. برای شکلگیری تحول دیجیتال نیاز به ارتباط با سایر اجزا داریم، مگر میشود در مورد دیجیتالیزیشن صحبت کنیم و ارتباطی با بانکها نداشته باشیم یا با راهداری، باربری یا گمرکات کاری نداشته باشم.
برای اینکه تحول دیجیتال شکل بگیرد به الزاماتی نیاز داریم، یکی از بازیگران ارائهدهندگان راهحلهای نرمافزاری هستند که باید معماریهای خود را با نیازمندیهای جدید سازگار کنند. ارائهکنندگان سامانههای بیمهگری باید به سمت «اوپن اینشورنس» بروند و ساختارهای خود را بهبود بدهند؛ چون صنعت بیمه برای تحول دیجیتال نیاز به تعامل گسترده با کل اکوسیستم دارد.
زیرساخت نرمافزاری مبتنی بر «اپن اینشورنس» باید سه ویژگی مهم را داشته باشد دارا بودن ساختار اوپن API و «اوپن دیتا» و نیز زیرساخت مناسب برای تعریف محصولات مبتنی بر نیازمندی مشتری در کوتاهترین زمان از مهمترین ویژگیهای ساختار «اپن اینشورنس» است. ما در شرکت فناوران از سه سال پیش سرمایهگذاری جدی در این حوزه انجام دادهایم و اتفاقات بسیار خوبی افتاده است و تصور میکنم تا پایان سال 1399 «کراینشورنس» جدید را آمادة ارائه خواهیم داشت و API را با یک تنوع بیشتر در اختیار شرکتهای بیمه قرار خواهیم داد.
نکتة دیگر اینکه برای تحول دیجیتال نمیتوان نقش بیمة مرکزی و سندیکای بیمهگران برای پر کردن خلأهایی از جمله خلأ کدینگ واحد را نادیده گرفت یا بیمة مرکزی در مورد ریسکهای جدید از جمله «سایبر اینشورنس» باید به رفع ابهامات قانونی به عنوان رگولاتور، نقش خود را ایفا کند؛ مثلاً باید نقش و جایگاه «اگریگیتور»ها به صورت شفاف در صنعت بیمه تعریف شود؛ بنابراین نمیتوان نقش رگولاتور را در تحول دیجیتال نادیده گرفت.
* چند شرکت بیمه درخواست اوپن API دادهاند؟
خاکور: در دو الی سه ماه گذشته رویکرد و استقبال شرکتهای بیمه افزایش یافته و شرکتهای بیمه این نیاز را بیشتر لمس کرده و به سمت استفاده از API حرکت کردهاند؛ ولی در حال حاضر حدود پنج الی شش شرکت متقاضی استفاده از APIها هستند.
* نظرتان دربارة به اشتراک گذاشتن بدهکاران بزرگ بیمهای و لیست سیاه چیست که امروز فقط در مورد آن شعاری صحبت میشود.
پرداختن به این موضوع یک الزام است؛ ولی اینکه متولی این موضوع بیمة مرکزی باید باشد یا خیر باید بیشتر این موضوع بررسی شود. بیمة مرکزی در سالهای اخیر حرکتهای خوبی در راستای توسعة سنهاب انجام داده است؛ ولی فکر میکنم این سامانه بیشتر برای پشتیبانی موضوعات نظارتی طراحی شده است.
فکر میکنم شرکتهای بیمه در کنار سامانة سنهاب به سامانة دیگری که هدف آن کمک به شرکتهای بیمه برای مدیریت و شناسایی بهتر ریسکهاست نیاز دارند.
خاکور: بیمة مرکزی دنبال بحث حاکمیتی و نظارتی خود است تا اینکه ارائهدهندة سرویس و خدمات برای تحول دیجیتال باشد. شاید به بازیگر دیگری نیاز داریم تا در این میان نقش بازی کند.
* البته بیمة مرکزی درست عمل میکند؛ چون ناظر است و مجری نیست.
خاکور: معتقدم؛ در کنار شرکتهای سرویس پروایدر به یک شرکتی نیاز هست تا به این نیازهای صنعت بیمه بپردازد.
بازیگر سومی که داخل صنعت بیمه وجود دارد و نقش به سزایی در تحول دیجیتال دارند شرکتهای بیمه هستند. صنعت بیمه لازم است به ریسکها و نیازمندیهای جدید سریعتر واکنش نشان دهد؛ به طور کلی به نظرم صنعت بیمه در تولید محصولات جدید ضعف دارد.
تعریف محصولات مالتی لاین، «میکرو اینشورنس»ها و بیمههای مبتنی بر حجم مصرف متناسب با نیاز روز جامعه باید طراحی شود.
اگر شرکتهای بیمه به دنبال طبقهبندی مشتریان و نرخدهی هوشمند هستند. متخصصان داده در شرکتهای بیمه باید روی تحلیل دادهها کار جدی انجام دهند. مگر تحول دیجیتال بدون طبقهبندی مشتریان یا بدون نرخدهی هوشمند امکانپذیر است؟ فناوران هم باید بتواند دیتای فرآوریشده را در اختیار شرکتهای بیمه قرار دهد تا متخصصان داده در شرکتهای بیمه بتوانند در این حوزه کار کنند. رسالت فناوران فراهم کردن این بستر است.
* آقای ملکی لطفاً به تحولات در سال 2020 اشاره کنید.
ملکی: معتقدم؛ باید برای آینده استراتژیهایمان را مشخص کنیم و در چارچوب آن استراتژی، تحول دیجیتال انجام دهیم. طبیعتاً در یک سال تحول دیجیتال اتفاق نمیافتد. معتقدم؛ در سال 2020 باید شناخت دقیق زنجیرة ارزش اتفاق بیفتد، استراتژیها تدوین شوند و تمرکز موضوعی روی استراتژی داشته باشیم و نیروی انسانی متخصص جذب کنیم و سرمایهگذاری انجام دهیم.
* به نظر شما وزارت اقتصاد صلاحیت دارد که سندی با نام سند تحول دیجیتال طراحی و شرکتها را ملزم به اجرای آن کند.
ملکی: قبل از اینکه به سؤال شما پاسخ دهم باید بگویم؛ اینکه میگوییم سازمانها باید استراتژیشان را مشخص کنند این است که وقتی نقشة راه من این نیست که در حوزة سایبراینشورنس کار کنم؛ در نتیجه منابعام را سوق میدهم به جایی که استراتژی من است. در نتیجه استراتژی و تمرکز شما روی موضوعی که قرار است روی آن کار کنید اهمیت بسیاری دارد.
من با لفظها مشکل دارم؛ مثلاً میگویند که باید به سمت هوش مصنوعی رفت؛ اما سؤال این است که هوش مصنوعی چیست و کجای کار به درد ما میخورد؟ شما هوش مصنوعی را در بخشی از کار خود اجرا میکنید که تمرکز استراتژیکتان آنجا نیست و صرفاً میخواهید یک لذت تکنولوژیک ببرید و نشان دهید که از هوش مصنوعی استفاده کردهاید آیا این رویکرد درستی است؟
برای این سایبراینشورنس را مثال زدم؛ چون روی آن کار R&D مفصل انجام دادهایم؛ اما استراتژی ما نبود و از اولویت خارج کردیم.
من روی بحث استراتژی تأکید بسیاری دارم. از طرفی معتقدم؛ سند تحول دیجیتال باید همراستا با استراتژیهای سازمان باشد؛ یعنی فقط این نباشد که سندی را تدوین کنیم و ترندهای روز دنیا مثل هوش مصنوعی و … را وارد شرکت کنیم و به این ترتیب نشان دهیم که تحول دیجیتال ایجاد کردهایم؛ وقتی به اینجا برسیم دیگر وزارت اقتصاد هم نمیتواند تعیین کند که چطور تحول دیجیتال داشته باشیم. او میتواند نقشۀ راه کلان ارائه دهد؛ ولی احتمال اینکه با ارائة سند، منجر به تحول دیجیتال در شرکتها شود نزدیک به صفر است.
جاهد: باید در سال 2020 میلادی یا 99 شمسی به اصل کیفیت توجه کنیم. در بحثهایی همچون هوش مصنوعی موافق هستم که استفادة چشم و گوش بسته از آنها به درد نمیخورد؛ باید یک استراتژی بلندمدت ولی برنامههای کوتاه، درست و با کیفیت داشته باشیم. کیفیت هم در تدوین استراتژی، هم در ارائة API و هم سایر موارد معنا دارد. باید بدانیم برای چهار الی پنج سال هدف یک شرکت کجاست او قصد دارد از دیجیتالی شدن به کجا برسد با توجه به بضاعت خود نه با توجه به حرف و حدیثهایی که در بازار وجود دارد برنامههایی بر مبنای استراتژی و چشمانداز اصلی باید کوتاه و خوانا مطرح شود.
نکتة دیگر کیفیت منابع انسانی است. در این قضیه در فناوری اطلاعات فاصلة بسیاری داریم؛ بنابراین توجه به اصل کیفیت در منابع انسانی اهمیت بسیاری دارد.
موضوع دیگر توجه به اصل کیفیت در کاربردها و محصولات است؛ به تعبیر دیگر چشم و گوش بسته محصول تعریف نکنیم. تعریف محصول برای شوآف مدیر نباشد.
کیفیت در تعریف پروداکتها نیز اهمیت دارد، یک سری پروداکتِ با کیفیت که به درد شرکت بیمه میخورد تعریف کنیم و آن را ملاک قرار دهیم و همة استراتژیهایمان را بچینیم که آن را به سرانجام برسانیم.
به نظرم اگر در سال 2020 تمرکزمان را به سمت کیفیت برای اجزای مختلف اکوسیستم ببریم گام بعدی خود را به راحتی نشان میدهد.
حجتی: معتقدم؛ استراتژیِ هر شرکت بیمه با شرکت بیمة دیگر متفاوت است؛ اگر بخواهیم به آن سند ترسیمشدة وزارت اقتصاد و دارایی برسیم باید اقدامات زیادی انجام پذیرد.
همانگونه که همگان میدانیم در سالهای قبل، بیمة مرکزی در این زمینه ورود و کد یکتا را پیادهسازی کرد؛ اما مشکلات بسیاری ایجاد شد؛ اما چون فشار بیمة مرکزی وجود داشت پیادهسازی شد؛ اگر بخواهیم همة شرکتها به آن بپردازند باید یک سند به غیر از سند وزارتخانه ایجاد شود و سندیکا و بیمة مرکزی ورود و یک استراتژی به صورت کلان در صنعت بیمه ارائه کنند.
مقولة دوم گفتمان است؛ امروز به هر جایی ورود میکنیم، میگویند که سیستم فناوران این امکانات را ندارد؛ بنابراین باید از ارائة محصول جدید صرفنظر کنیم. به نظر من مقصر اصلی شرکتهای بیمه هستند؛ چون نباید خود را درگیر سیستم فناوران کنند؛ حال چطور خود را درگیر نکنند؟ با همان نکاتی که آقای خاکور بیان کردند؛ مثل API گرفتن یا با ابزاری که میشود با کمترین تغییرات سیستمی محصولات جدید ارائه کرد.
البته این امر برای کوتاهمدت جوابگو خواهد بود و باید با همة توان در مورد یک سرمایهگذاری اساسی در بخش آیتی صنعت بیمه اقدام کرد.
* دقیقاً زبان، مشترک است؛ مثلاً بیمۀ رازی میتوانست روش دیگری را انتخاب کند؛ ولی در نهایت به این نتیجه رسید که به آن شکلی که خود میخواهد با فناوران تعامل کند.
خاکور: به نکاتی اشاره کنم و آن اینکه APIهایی که هفت الی هشت ماه است به بیمة کارآفرین اعلام کردهایم که میتوانند از آنها بهرهبرداری کنند؛ ولی آیا از نظر تجهیز منابع انسانی در خود شرکتهای بیمه سرمایهگذاری شده است که بتوانند از APIها محصولات خود را طراحی کنند؟ چند نفر شرکت بیمه تحلیلگر دیتا در اختیار دارید که از دادههای انبار داده استفاده کنند؟ بنابراین این مباحث درهم تنیده هستند تا همین امروز بیمة کارآفرین انبار داده را که شرکت فناوران تهیه کرده خریداری نکرده است.
نگاه این است که من به عنوان «پرووایدر» باید دیتا در اختیار شما قرار دهم؛ اما تحلیل دیتا، نمایش آن و ساخت داشبورد وظیفة فناوران نیست. من پلتفرم را به شما دادهام و شما تصور کردهاید که به درد نمیخورد؛ بنابراین وقتی تعاریف یکسان نباشند برداشتهای متفاوت از BI میکنیم و میگوییم؛ فناوران محصول ارائه نکرد.
به نظرم اگر در سال 2020 برای تعریف کدینگ واحد در صنعت بیمه یک برنامهریزی جدی انجام شود یا حداقل مسئول مستقیم آن مشخص شود خیلی خوب است.
ملکی: بیمة مرکزی خود را مسئول میداند.
خاکور: کدینگ بیمة مرکزی جای کار دارد و در حال حاضر دقت و جامعیت کافی ندارد.
ملکی: او خود را مسئول میداند و رویکرد هم دارد؛ اما تصور میکنم محدودیتهایی دارند.
خاکور: اگر این چالش رفع نشود ما مشکل جدی در تعامل به ویژه با استارتاپها و TPAها و سایر ذینفعان اکوسیستم خواهیم داشت.
موضوع دوم اینکه شرکتهای بیمه در سال 2020 یک نقشه راه پنج ساله ترسیم کنند که لزوماً نام آن سند تحول دیجیتال نیست؛ بلکه در این نقشة راه انتظارات شرکت بیمه از فناوری اطلاعات و همچنین نقش بازیگران مختلف از جمله ارائهکنندة «کراینشورنس» به آن شرکت بیمه مشخص شده باشد.
موضوع سوم ایجاد معاونت فناوری اطلاعات در همة شرکتهای بیمه است تا کسانی که در این حوزه صاحبنظر و دارای دیدگاه هستند حضور داشته باشند و در جهتدهی به تصمیمات کلان شرکت بیمه مرتبط با حوزة فناوری اطلاعات نقش داشته باشند.
از طرفی جایگاه و شیوة فعالیت استارتاپها و اگریگیتورها دقیق تعریف شود و زیرساختهای لازم برای سرویسها در شرکتهای بیمه ایجاد شود.
* نظرتان را در مورد سند وزارت اقتصاد هم بگویید.
خاکور: به نظر من وزارت اقتصاد باید حداقل در بخشهایی الزاماتی ایجاد کند تا اعضای این اکوسیستم بتوانند با یکدیگر صحبت کنند. به نظرم وزارت اقتصاد باید این مورد را در سند تحول دیجیتال الزام کند تا دیتای لازم در اختیار شرکتهای بیمه قرار دهد.
* ولی وزارت اقتصاد در بخشهایی که باید الزام میکرد ورود نکرده ولی نقشة راه ارائه کرده است.
ملکی: جالب است که آقای نعمتی هم به عنوان نفر اول بیمة مرکزی در این حوزه در کارگروه تدوین این سند حضور ندارند.