منطقه سبز سرمایه گذاری / سرمایه گذاری بیمه گران چقدر رشد کرد؟+نمودار

به گزارش ریسک نیوز به نقل از بیمه داری نوین  در شماره‌های پیشین عملکرد شرکت‌های بیمه در سال 99 به تفصیل مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد عملکرد شرکت‌های بیمه در حوزه بیمه‌گری زیان‌ده بوده اما در نقطه مقابل سود این شرکت‌ها در حوزه سرمایه‌گذاری به صورت قابل توجهی نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشته است به گونه‌ای که نه تنها ضعف شرکت‌ها در حوزة بیمه‌گری را به صورت کامل پوشش داده بلکه موجبات رشد سود شرکت‌ها نسبت به مدت مشابه سال قبل را نیز فراهم آورده است. بر اساس اطلاعات منعکس‌شده در نمودار شماره 1 از بین شرکت‌های بیمه خصوصی و خوصلتی پذیرفته‌شده در بورس و فرابورس تنها در دو شرکت بیمه ملت و پارسیان سود عملکرد بیمه‌ای از عملکرد سرمایه‌گذاری بیشتر بوده است.

در این گزارش برآنیم تا به صورت مفصل‌تر عملکرد شرکت‌های بیمه در حوزة سرمایه‌گذاری را مورد کند و کاو قرار دهیم.

در میان شرکت‌های مورد بررسی بیمه کوثر با شناسایی سود 13 میلیارد ریالی از محل سود سرمایه‌گذاری‌های در میان شرکت‌های گروه بیمه پیشتاز بوده است. شرکت‌های خصولتی بیمه آسیا و پاسارگاد نیز از این نظر در رده‌های دوم و سوم قرار دارند. نکتة قابل توجه دیگر در این زمینه جهش گستردة این قلم درآمدی نسبت به مدت مشابه سال قبل است. بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ رشد درآمد سرمایه‌گذاری‌ها در بین شرکت‌های مورد بررسی بیش از 860 درصد بوده که معنای آن، رشد حدود 9  برابری درآمد سرمایه‌گذاری‌هاست. در این میان بیمة حافظ با رشد حدود 100 برابری از محل سرمایه‌گذاری‌ها بیشترین نرخ رشد را به خود اختصاص داده و در نقطة مقابل دو شرکت بیمه ما و تعاون با کاهش درآمدهای سرمایه‌گذاری نسبت به مدت مشابه سال مواجه شده‌اند.

به لحاظ بازده سرمایه‌گذاری‌ها نیز بیمه حافظ با کسب بازدهی حدود 145 درصدی از محل سرمایه‌گذاری رتبة نخست را به خود اختصاص داده است. در این بین شرکت بیمه پارسیان با حدود 7 درصد و شرکت‌های بیمه ملت و حکمت با حدود 10 درصد پایین‌ترین بازدهی را در بین شرکت‌های بیمه‌ای داشته‌اند. (بازدهی سرمایه‌گذاری‌ها از محل درآمدهای سرمایه‌گذاری تقسیم بر مانده سرمایه‌گذاری‌های شرکت طی دوره محاسبه شده است.)

اما نگاه به عملکرد سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌ها از طریق مقایسة بازدهی سرمایه‌گذاری‌های آنها یا مقایسة مبلغ ریالی آن با مدت مشابه سال قبل اطلاعات گمراه‌کننده‌ای به دست خواهد داد. آنچه مسلم است. هر چند مبلغ ریالی عاملی بسیار مهم در زمینة سرمایه‌گذاری‌هاست؛ اما برای قضاوت بهتر و دقیق‌تر باید پایداری و تکرارشوندگی سود را ملاک عمل قرار داد که این موضوع عمدتاً از طریق منبع درآمد سرمایه‌گذاری مشخص می‌شود.

سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه هر چند تابع قوانین اعلام‌شده از سوی شورای عالی بیمه است؛ اما همچون سرمایه‌گذاری دیگر شرکت‌ها و نهادها با توجه به عواملی همچون ریسک و بازده، نقدشوندگی، سبد بیمه‌ای شرکت و دوره سررسید تعهدات شرکت در حوزه‌های مختلفی انجام می‌پذیرد. سپرده‌گذاری‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت بانکی، خرید اوراق مشارکت و سایر اوراق تأمین مالی، خرید سهام شرکت‌های بورسی و غیر بورسی از مهم‌ترین حوزه‌های سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه‌ای به شمار می‌روند. با توجه به حوزة سرمایه‌گذاری انجام‌شده، سود سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده عموماً به سه طریق شناسایی می‌شود.

دستة نخست: به سود تعلق گرفته به سپردة بانکی، اوراق با درآمد ثابت یا سهام تحت تملک شرکت را شامل می‌شود. این طبقه از سود‌های شناسایی‌شده با کیفیت‌ترین نوع از شناسایی سود است؛ زیرا اصل دارایی در اختیار شرکت باقیمانده و به سطح اطمینان از تکرار این شناسایی آن در سال‌های بعد بسیار بالاست. با وجود اطمینان از تداوم این سود در سال‌های بعد باید مدیریت شرکت توازنی بین ریسک و بازدهی سرمایه‌گذاری‌ها ایجاد کند تا کاهش ریسک منجر به کاهش سنگین بازدهی سرمایه‌گذاری‌ها نشود.

دستة دوم: به سود سود ناشی از فروش اوراق یا سهام مربوط است که از مابه‌التفاوت میان قیمت خرید و قیمت فروش آن ناشی می‌شود. بدیهی است هر سرمایه‌گذاری یک بار فروخته می‌شود؛ بنابراین این سود تکرارپذیر نیست. این موضوع در کنار ریسک سرمایه‌گذاری مجدد باعث شده تا این دسته سود شناسایی‌شده از سطح کیفیت و پایداری بسیار پایین‌تری نسبت به دسته نخست برخودار باشد.

دستة سوم: این طبقه از سود سرمایه‌گذاری‌ها نیز به اختلاف میان قمیت خرید و قیمت بازار دارایی‌های تحت تملک بازمی‌گردد. تفاوت فاحش این دسته و دستة پیشین در آن است که در این بخش فروش اتفاق نیفتاده و صرفاً ارزش بازار آن دارایی در تاریخ گزارش‌دهی مالی، مبنای شناسایی سود قرار گرفته است. با توجه به آن به احتمال کاهش قیمت دارایی‌ها (به ویژه سهام) این روش پایین‌ترین درجه کیفی را در میان طبقات سود ناشی از سرمایه‌گذاری‌ها دارد.

بررسی‌ها منابع درآمد سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه‌ای در شش ماهة اخیر نشان از آن دارد که حدود 55 درصد از این درآمدها از محل سود و زیان معاملات سهام به دست آمده است. این موضوع نشان‌گر آن است که درآمد شناسایی‌شده درآمدی ناپایدار است و امکان شناسایی آن در دوره‌های بعد نزدیک به صفر است. به این موضوع باید ریسک سرمایه‌گذاری مجدد را نیز اضافه کرد. بر اساس اطلاعات به دست آمده در میان شرکت‌های مورد بررسی، شرکت‌های بیمه کوثر، معلم، تجارت نو، رازی، سرمد، باران و سینا بیش از 90 درصد از درآمدهای سرمایه‌گذاری خود در شش ماهة نخست سال 99 را از این محل کسب کرده‌اند. نکتة قابل ذکر در این زمینه آنکه حاصل عملکرد شرکت بیمه حکمت در این زمینه زیان است و درصد مربوط به قلم درآمدی این شرکت به زیان گزارش‌شده مربوط است.

سود دریافتی (تقسیمی) ناشی از سرمایه‌گذاری سهام بورسي و فرابورسي با میانگین حدود 11 درصدی دومین منبع درآمدی شرکت‌های بیمه در شش ماهة نخست سال 99 بوده است. در این بین شرکت‌های بیمة دانا و ملت با حدود 90 درصدی و 80 درصدی بیشترین اتکا را بر این قلم از درآمدها دارند. سود سپرده‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت نیز ماهیتی مشابه سود تقسیمی دارد که وزن آن در بیمه‌های پارسیان و پاسارگاد نسبت به دیگر شرکت‌ها بیشتر است. حدود 10 درصد از کل درآمد سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه از محل سود سپرده به دست می‌آید.

وزن سود ناشی از تغییر قیمت سهام بورسی و فرابورسی از کل درآمد سرمایه‌گذاری‌ها در میان شرکت‌های بیمه حدود هشت درصد است که بخش عمدة آن به دو شرکت بیمة آرمان و حافظ اختصاص دارد. وزن بالای سایر سرمایه‌گذاری‌ها در شرکت‌های بیمه پارسیان و سامان نیز عمدتاً به سود دریافتی ناشی از سرمایه‌گذاری در شرکت‌های غیر بورسی مربوط می‌شود.

وزن بسیار بالای درآمد ناشی از معاملات سهام در میان شرکت‌های بیمه‌ای در شش ماهة نخست سال جاری و قرار دادن آن در کنار توضیحات داده شده در مورد ماهیت این طبقه از درآمدها، نشان از آن دارد که هر چند درآمد سرمایه‌گذاری شناسایی‌شده از سوی شرکت‌ها در شش ماهة نخست سال جاری جهش داشته و عملکرد ضعیف آنها در حوزة بیمه‌گری را جبران کرده است؛ اما این درآمدها پایدار نیست و تکرار آن در دوره‌های بعدی بسیار بعید است. با این حال دلخوش کردن به شرکت‌هایی که عمده سود خود را از این طریق به دست آورده‌اند به مثابه تکیه بر دیوار سستی است که هر چند بلندای آن بیشتر باشد می‌تواند فروریختن آن موجبات زیان‌دهی و خسارات بیشتری برای سرمایه‌گذاران باشد.