” چارچوب نظارت بر کفایت سرمایه و مدیریت ریسک در نظام بانکی ایالات متحده ” / پرویز خسروشاهی
در ایالات متحده نظام نظارت بر بخش مالی و بطور خاص نظام بانکی، بطور کلی در 10 شاخه قابل دستهبندی است: شبکه حفاظتی دولت(بیمه سپردهها و …)، محدودیت بر روی نگهداری دارائیها، الزامات مربوط به تأمین سرمایه، اقدام اصلاحی سریع، صدور مجوز فعالیت و بازرسی، ارزیابی مدیریت ریسک، الزامات مربوط به افشای اطلاعات، حمایت از مصرفکننده، محدود کردن رقابت و نظارت احتیاطی انفرادی و سیستمی.
پرویز خسروشاهی ، قائم مقام بیمه مرکزی ، در کانال تلگرامی اش در مطلبی تحت عنوان " چارچوب نظارت بر کفایت سرمایه و مدیریت ریسک در نظام بانکی ایالات متحده " می نویسد :
کانون مقرراتگذاری و مباحث نظارتی در بازارهای مالی، اطلاعات نامتقارن و به تبع آن دو مشکل کژگزینی(یا انتخاب نامساعد) و کژمنشی(یا مخاطرات اخلاقی) است. در ایالات متحده نظام نظارت بر بخش مالی و بطور خاص نظام بانکی، بطور کلی در 10 شاخه قابل دستهبندی است: شبکه حفاظتی دولت(بیمه سپردهها و …)، محدودیت بر روی نگهداری دارائیها، الزامات مربوط به تأمین سرمایه، اقدام اصلاحی سریع، صدور مجوز فعالیت و بازرسی، ارزیابی مدیریت ریسک، الزامات مربوط به افشای اطلاعات، حمایت از مصرفکننده، محدود کردن رقابت و نظارت احتیاطی انفرادی و سیستمی.
در این میان الزامات سرمایهای وضعشده از سوی دولت یکی از راههای حداقل کردن کژمنشی در میان بانکهاست. نهادهای نظارتی بخش مالی ایالات متحده طبق مقررات، بانکها را بر اساس سرمایه به 5 گروه طبقهبندی میکنند:
گروه 1 یا گروه مطلوب، بانکهایی هستند که سرمایه الزامی آنها بطور معنیداری از سطح مینیمم بالاتر است. به این بانکها امتیازات ویژهای از قبیل امکان پذیرش ریسک اوراق بهادار داده میشود.
گروه 2 یا بانکهای با سرمایه کافی، بانکهایی هستند که حداقل سرمایه الزامی را تأمین کردهاند و مشمول اقدامات اصلاحی سریع نیستند اما امتیاز ویژه مربوط به بانکهای گروه 1 به آنها داده نمیشود.
گروه 3 یا بانکهای زیر سرمایه کافی، بانکهایی هستند که سرمایه الزامی مینیمم را تأمین نکردهاند.
گروه 4 و 5، بانکهایی هستند که سرمایه الزامی آنها بطور معنیدار و بحرانی کمتر از مینیمم است. این دسته از بانکها، اجازه ندارند به سپردهها، نرخ بهرهای بالاتر از متوسط نرخهای بهره بپردازند. همچنین مشمول اقدامات اصلاحی سریع موسسه بیمه سپرده فدرال از قبیل الزام به تسلیم برنامه احیای سرمایه، محدود کردن رشد دارائیها(اعطاي وام و …) و اخذ مجوز نهاد نظارتی جهت ایجاد شعب جدید یا توسعه خطوط جدید کسب و کار؛ هستند. موسسه بیمه سپرده فدرال وظیفه دارد آن دسته از بانکهای گروه 5 را که سرمایه سهامی آنها کمتر از 2 درصد دارائیهایشان است تعطیل کند.
بازرسیهای حضوری منظم که به نهاد ناظر امکان میدهد تا انطباق الزمات سرمایهای و ضوابط مربوط به نگهداری دارائیها در نهادهای مالی را بررسی کند برای محدود کردن کژمنشی مورد استفاده قرار میگیرد. بر اساس دستورالعمل فدرال رزرو(بانک مرکزی امریکا)، بازرسان بانکی رتبهای با عنوان کملس به بانکها میدهند. این رتبه، متکی بر شش حوزه مورد ارزیابی بازرسان شامل کفایت سرمایه، کیفیت دارائی، مدیریت، عایدیها، نقدینگی و حساسیت نسبت به ریسک بازار است. بازرسان به مدیریت ریسک بانک رتبه جداگانهای از1 تا 5 میدهند که بخشی از رتبه کلی مدیریت در سیستم کملس میباشد. برای ارزیابی صحت مدیریت ریسک چهار عنصر در رتبه مدیریت ریسک وارد میشود: 1)کیفیت هدایت و نظارت از سوی هیأت مدیره و مدیریت ارشد. 2)کفایت سیاستها و محدودیتهای مربوط به فعالیتهایی که در معرض ریسکهای معنیدار قرار دارند. 3)کیفیت اندازهگیری ریسک و پایش سیستمها. 4)کفایت کنترلهای داخلی برای جلوگیری از تقلب و فعالیتهای خارج از کنترل مقامات در بخشهای زیرمجموعه(ریسک عملیاتی).