آفت اثر هاله ای در ارزیابی عملکرد شرکت های بیمه / سرانجام قراردادهای خاص بیمه ای در سایه خطای ادراکی

به گزارش ریسک نیوز،اثر هاله ای بر ای اولین بار توسط ادوارد ثروندیک در سال 1920 شناسایی شد. اثر هاله ای که از جمله خطاهای ادراکی است توصیف کننده تمایل به استنباط ویژه بر اساس یک ادراک عمومی است. برای مثال تمایل به ادراک ویژگی هایی همچون نظم، خوش اخلاقی و قابل اعتماد در نگاه اول به یک شخص خوش پوش، نمونه ای از خطای ادراکی ناشی از اثر هاله است. در کسب و کار تعمیم یک شاخص (مثلا رشد فروش قابل توجه در یک دوره) به سایر شاخص ها و متغیر ها است؛ به شکلی که از دریچه یک ویژگی پدیده حال مثبت یا منفی، دیگر شاخص ها ی مرتبط با پدیده مورد قضاوت قرار می گیرد. یکی از مهمترین مضرات خطای ادراکی اثر هاله ای به خصوص در تحلیل عملکرد مدیران و شرکت های بیمه، ناتوانی در تشخیص صحیح سلسله روابط علی و معلولی منجر به عملکرد تحقق یافته و گرفتار شدن به آفت توهم اندیشی در تحلیل ها می شود.

یک شرکت را تصور کنید که در یک دوره زمانی در خصوص شاخص هایی چون رشد، سودآوری و افزایش قیمت سهام عملکرد خوبی دارد. به دلیل خطای اثر هاله، ممکن است رسانه های اقتصادی یا تحلیگرانی، چنین استباط کنند که این شرکت دارای استرتژی خوب، رهبر با بینش، کارمندان با انگیزه ، رویکرد مشتری محور عالی و فرهنگی پویا و …است حال اگر در سال بعد این شرکت در این شاخص ها افت داشته باشد باز تمایل به این است که تفسیرهایی چون استراتژی بد، ضعف تیم مدیریت، لختی سازمان و کارمندان بی توجه به این شرکت ها اسناد گردد این در حالی است که در کوتاه مدت مسلما این شاخص ها در سازمان نمی تواند تغییر قابل توجه ای داشته باشد.

در صنعت بیمه در ایران هم بعضا مشاهده می شود که به واسطه یک قرارداد خاص بیمه ای، پرتفوی یک شرکت (به خصوص در شرکت های کوچک تر) رشد قابل توجهی می نماید و خود شرکت و رسانه ها و …شروع به اسناد این رشد فروش به تغییرات و توانمندی های مدیریتی، اصلاح فرآیند ها و مشتری مداری و هدف گذاری درست مدیریت می نمایند که لزوما این رابطه علی به این شکل باعث رشد فروش نبوده است. بر عکس همین شرکت در سال بعد اگر به هر دلیل این قرارداد را از دست بدهد، یا به دلیل یک خسارت بزرگ به چالش بر خورد کند، مجددا به دلیل خطای ادراکی ناشی از اثر هاله ای باز سوء مدیریت، عدم مشتری مداری، ضعف توانمندی کارشناسی و اشتباه در رویکرد و راهبردها به عنوان علل این عملکرد تلقی می گردد که لزوما درست نمی باشد.. این در حالی است که مسائل خارج از کنترل سازمان مانند تغییرات در قوانین و مقررات، وضعیت کلان اقتصادی و سیاسی، روند های تغییرات اجتماعی فرهنگی و از همه مهمتر عملکرد دیگر رقبا در این معادله مورد توجه قرار نمی گیرد.

از آثار سوء خطای اثر هاله در ارزیابی عملکرد مدیران و شرکت های بیمه ای، اسناد و فرموله کردن متغیرهای نامرتبط با موفقیت ها یا عدم موفقیت ها، تجویزهای ناصحیح برای بهبود عملکرد برای فعالان صنعت، نادیده انگاشتن عوامل کلان و زمینه ای صنعت بیمه، توهم موفقیت یا شکست و روی آوردن مدیران به حرکات نمایشی و توجه به موفقیت های کوتاه مدت به قیمت هزینه های سنگین بلند مدت است.

نتیجه اینکه در ارزیابی عملکرد مدیران و شرکت های بیمه، لازم است روابط علی و معلولی در بستر متغیرهای زمینه ای و مداخله گر در در روند های بلند مدت (و نه تغییرات کوتاه مدت) مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد./ سامانه مقالات و تازه های بیمه