چهار عاملی که تصویر صنعت بیمه را برای بورسیان مبهم کرد/ نگاه فعالان بازار سرمایه به افزایش سرمایه شرکتهای بیمه

به گزارش ریسک نیوز،،در حال حاضر عدم اسقبال سهامداران چالش بزرگی را برای صنعت بیمه ایجاد کرده است که پایین بودن بازده سرمایه در صنعت یکی از دلایل اقبال اندک سهامداران است .

به زعم بسیاری از کارشناسان اگر صورتهای مالی برخی شرکت ها نشان از سود می دهد به این دلیل است که خسارات معوق به درستی اعلام نشده است بنابراین اگر با استانداردهای دقیق ، صورتهای مالی شرکتها را بررسی کنیم قطعا بازده سرمایه در صنعت بیمه بسیار پایین تر ازین خواهد بود.

آنچه که مسلم است ، صنعت بیمه در حال حاضر زیر قیمت تمام شده کار می کند و وقتی پوشش ریسک ها با نرخ اصلی صادر نمی شود  اینجاست که در بلند مدت  کف گیر به ته دیگ می خورد،  در حال حاضر نیز در صنعت بیمه مشاهده می شود که عملا برخی شرکتها وضعیت مالی مناسبی ندارند.

از سوی فعالان صنعت بیمه نرخ بازده سرمایه گذاری حدود 12 درصد اعلام شده است؛ بنابراین این سوال ایجاد می شود که وقتی نرخ بازده سرمایه گذاری دربانک و بورس بالای 20 درصد و فعالیت های بازار غیررسمی مانند سکه و ارز و مسکن و… ارقام قابل توجهی است چگونه می توان انتظار داشت سرمایه گدار در صنعت بیمه با نرخ 12 درصد سود سرمایه گذاری نماید؟علاوه براینکه پرداخت عوارض تحمیلی و مالیات بر ارزش افزوده نیز زیان بیمه گران را دو چندان کرده است.

بحث افزایش سرمایه شرکتهای بیمه نیز طی مدت اخیر چالش دیگری را برای این بازار مالی رقم زده چراکه ازیک سو بسیاری از شرکتهای بیمه نتوانسته اند سرمایه  مصوب هیات وزیران را محقق کنند و از سوی دیگر گزینه توجه به توانگری مالی شرکتهای بیمه به جای افزایش سرمایه مطرح شده است در ضمن اینکه در خصوص نحوه افزایش سرمایه شرکتهای بیمه تضارب آراء وجود ندارد چرا که ازیک سو برخی افزایش سرمایه را برای شرکتهای بیمه ضروری می دانند چرا که نگهداری ریسک را مستلزم سرمایه کافی قلمداد می کنند و حتی از سوی برخی بیمه گران ادغام شرکتهای کوچک بیمه پیشنهاد می شود.

رسول تاجدار ، مدیر عامل بیمه البرز پیش ازین در گفتگو با ریسک نیوز درخصوص راهکارهای اجرایی افزایش سرمایه عنوان کرد :برای خروج از این وضعیت سه راهکار وجود دارد ، اول اینکه برخی از شرکت های کوچک با هم ادغام و یک شرکت بزرگ با سرمایه و نیروی انسانی کافی ایجاد کنند. دوم اینکه شرکت های بیمه خارجی به بازار ایران وارد شوند و شرایط بهره مندی شرکت های بیمه داخلی از نیروی انسانی و سرمایه آنها فراهم شوند و سوم اینکه افزایش سرمایه صورت گیرد که با نرخ بازدهی بیمه گری درکشور امکان افزایش سرمایه تقریبا غیرممکن است.

وی با بیان اینکه دلیل اصلی سرمایه های قابل توجه شرکت های بیمه خارجی ، سهم بالای بیمه های عمر و سرمایه گذاری درپرتفوی بیمه های بازرگانی است ، متذکر شد: حجم بالای ذخایربیمه های عمر باعث شده تا شرکت های بیمه بانک های بزرگ تجاری تاسیس کنند اما درایران به خاطر سهم 10 درصدی بیمه های زندگی موجب شده ذخایرحق بیمه های عمر اندک وبرعکس تجربه دنیا در ایران، بانک ها شرکت بیمه تاسیس می کنند .

از سوی دیگر بسیاری نیز توجه به توانگری مالی و توانمندی مدیریتی را ترجیح می دهند چرا که معتقدند سرمایه بالا ملاک عملکرد بهینه یک شرکت بیمه ای نیست به طوریکه طی سالهای اخیر بسیاری که متخصص در امر بیمه گری نبوده اند به دلیل بنیه مالی و داشتن سرمایه کافی مبادرت به تاسیس شرکت بیمه کرده ا ند.

تصویر صنعت بیمه از نگاه بورسیان

اما آنچه که مسلم است ، تحلیل تصویری که فعالان بازار سرمایه و سهامداران از صنعت بیمه دارند در شناسایی چالش های موجود موثرتر خواهد بود، در این راستا  واکاوی و تحلیل صنعت بیمه از نگاه بورسیان و سهامداران ضروری به نظر می رسد. 

علیرضا باغانی کارشناس و تحلیل گر بورس در این خصوص معتقد است ، بدون شک صنعت بیمه به دلیل ظرفیت هایی که دارد می تواند در پسابرجام تحولات مثبتی را تجربه کند اما در مقطع فعلی کل بازار 30 درصد در ماه گذشته رشد کرده ؛ اما صنعت بیمه در خوش بینانه ترین حالت حدود 15 درصد رشد را تجربه کرده است.

 این تحلیل گر بازار سرمایه  مهمترین معضل صنعت بیمه ایران را عدم شفافیت دانست و اذعان داشت:علاوه بر چالش فقدان شفافیت،  یکسری مشکلات دیگر مانند سرمایه پایین این شرکتها نیز در میان است به طوریکه این سوال را برای سهامداران ایجاد می کند که شرکتی که 40 میلیارد تومان سرمایه دارد چگونه می تواندریسک های بزرگ را متحمل شود .

به گفته وی یکی از شروط تاثیر پذیرفتن صنعت بیمه از رخداد های پسابرجام این است که یکسری اتفاقاتی مثل افزایش سرمایه های سنگین روی آنها اتفاق بیفتد و این نگاهی است که فعالان بازار سرمایه به صنعت بیمه دارند.

باغانی با بیان اینکه شرکتهای بیمه صورتهای مالی خاصی دارند ، اظهار داشت: مثلا در بازار سرمایه شرکتهای مالی ،تولیدی ،خدماتی و … فروش خالص و ناخالص دارند به طوریکه  اعداد کاملا مشخص است حتی بانک ها هم اگر چه صورتهای مالی خاص خود را دارند اما باز هم شفاف تر از صنعت بیمه است اما بیمه به دلیل ماهیتی که دارد و عددی را بابت بیمه نامه دریافت می کند و خسارت می پردازد این شیوه حساب و کتاب صنعت بیمه در قالب صورتهای مالی نتوانسته تصویر روشنی از صنعت بیمه در بین فعالین بازار سرمایه به نمایش بگذارد و به نظر من هیچ کاری هم نمی توان کرد چون ساختار بازار بیمه بدین گونه است ، مگر اینکه صنعت بیمه برای فعالان بازار کلاس های آنالیز دهی برگزار کند .

 به گفته این تحلیل گر بورس این صنعت بسیار چراغ خاموش حرکت می کند  و بدین دلیل در میان فعالان بازار سرمایه بسیار کم معرفی شده و شاید برگزاری این نوع کلاس ها از راهکارهای اولیه ای است که به ذهن می رسد.

وی تاکید کرد : بزرگترین چالشی که از نگاه یک بورسی به صنعت بیمه دارم عدم شفافیت صورتهای مالی شرکتهای بیمه است البته شرکتهای بیمه   به لحاظ قوانین و مقررات بورسی از یک شفافیت نسبی برخوردار هستندو قوانین بازار سرمایه را رعایت می کنند مثلا گزارشان سه ماهه ،شش ماهه و 12 ماهه می دهند ولی از  شفافیت مضاعف برخوردار نیستند .

باغانی تصریح کرد : علاوه بر عدم شفافیت در صورتهای مالی نحوه عملکرد بیمه ها در بازار سرمایه نیز دارای ابهام است به طوریکه در بازار سرمایه کسی نمی داند که دقیقا شرکتهای بیمه چه قدم هایی در اقتصاد برداشته اند به طور مثال خودروهایی طی چند ماه اخیر که از نهایی شدن برجام می گذرد فعالیت های زیادی در انعقاد قرار داد با خارجی ها انجام دادند و این قرار داد ها را به صورت شفاف رسانه ای کردند اما در صنعت بیمه ایران طی مدت اخیر به غیر از رفت و آمد های معمول هیچ اتفاق چشمگیری را شاهد نبوده ایم.

به گفته این تحلیل گر بورس وقتی جزییات قراداد فیات با ایران خودرو منتشر می شود این نحوه عملکرد در بازار سرمایه بر روی سهامداران و ترغیب آنها تاثیر گذار است اما صنعت بیمه خاموش است و یک شفافیت مضاعفی را می طلبد  تا بتواند شرایط متفاوتی از خودش برای سهامداران به نمایش بگذارد.

وی همچنین عنوان کرد : اینکه اخیرا بحث توانگری مالی  به جای سرمایه مطرح شده اگر چه که به سبب فنی و بیمه گری بحث قابل قبولی است اما اگر بخواهیم از زاویه بازار سرمایه و نگاه بورسی به این مساله بنگریم اگر بورس بخواهد در مورد یک شرکت تصمیم بگیرد متغیرهایی چون سرمایه ، نسبت کفایت سرمایه و .. را مد نظر قرار می دهد بنابراین  متغیرهای سرمایه برای بورسی ها بسیار مهم است .

به گفته وی صنعت بیمه باید از تصمیم گیری های  بیمه گری صرف خارج شود به عبارتی باید از زاویه اقتصاد کلان و از بالا به آن نگاه شودچرا که  با توجه به انجام خصوصی سازی در صنعت بیمه باید تصمیم گیری ها بر نحوه عملکردش در بازار سرمایه  نیز لحاظ شود .

وی افزود : به طور مثال شرکت بیمه البرز در بازار سرمایه معاونت سرمایه گذاری ایجاد کرده و در بازار خریدو فروش سهام می کنند و یا حتی  فرصت های سرمایه گذاری  غیر از بیمه را بررسی می کنند که حرکت مثبتی محسوب می شود در این راستا انتظاری که بازار سرمایه از یک شرکت بیمه دارد یک شرکت اقتصادی و بازرگانی است که اگر چه بخش عمده ای از درآمدش از محل فعالیت های عملیاتی تامین می شود  اما به عنوان یک نهاد اقتصادی باید بتوانند سایر فرصت های سرمایه گذاری در اقتصاد کشور را هم کشف  کند .

به گفته این تحلیل گر بورس یکی دیگر  از مشکلات شرکتهای بیمه پایین بودن سهام شناور آنهاست سهم شناور یا همان سهمی که دردست مردم است در صنعت بیمه پایین است و این سبب می شود که گردش سهم نیز پایین باشد من خودم مدتها سهام یکی از شرکتهای بیمه را داشتم اما می دیدم که سهم ان مانند مرده متحرک در بورس است نه بالا می رود نه پایین می اید در حالیکه سهمی در بازار سرمایه خوب است که از اقتصاد و مسایل مختلف اثر بپذیرد، پویا باشد، قدرت نقد شوندگی خوبی داشته باشدو اتفاقات در ان اثر  گذارد و این نشان دهنده پویایی و زنده بودن ان سهم است.

وی چالش دیگر سهام بیمه ای را ، ترکیب سهامداران آنها دانست و متذکر شد:  همچنان دولتی ها وشبه دولتی ها بر آنها حکومت می کنند با نگاهی به سهام شرکتهای  بیمه البرز ، دانا و آسیا حضور حقوقی هایی مانند صندوق عشایر، تامین اجتماعی ، بانکهای دولتی ، سهام عدالت و شبه دولتی ها کاملا مشهود است که نشان دهنده نفوذ دولتی ها و شبه دولتی ها روی سهام آنهاست و کمتر سهامدار حقیقی و خرد به خرید سهام بیمه ای ها اقبال نشان می دهد.

وی با بیان اینکه صنعت بیمه باید در دوران پسابرجام از محصولات تک بعدی و زیان ده مثل شخص ثالث و درمان خارج شود ، تصریح کرد: صنعت بیمه نیز جزو صنایعی است که به دلیل ماهیت فعالیت اش ریسک بالایی متحمل می شود در شرایط فعلی که دوران تحول در ارتباطات بین الملل است این بازار مالی می تواند از طرق مختلف و از جمله ارتباط با  بیمه های اتکایی خارجی تحولی را در ارایه خدماتش ایجاد کند.

به گفته وی مهمترین تاثیر صنعت بیمه مشارکت با شرکای خارجی است که سبب کاهش ریسک داخلی می شود.