مدیر عامل و هیات مدیره شرکت بیمه مسوول اصلی صحت محاسبه ذخایر

به گزارش ریسک نیوز،کسری ذخایر شرکتهای بیمه  همیشه به عنوان چالشی بزرگ در میان بیمه گران مطرح بوده چرا که عدم کفایت ذخایر عاملی است که توازن گردش وجوه نقد را بر هم می زند و شرکتهای بیمه را به سمت نرخ شکنی های غیر فنی سوق می دهد و اینجاست که کنترل نسبی ذخایر از سوی نهاد نظارتی اهمیت می یابد.

سال گذشته صورتهای مالی چند شرکت بیمه ای به دلیل کسری ذخایر از سوی بیمه مرکزی تایید نشد و حال باید دید شرکتهای بیمه در سال جاری چقدر می توانند، کفایت نسبی ذخایر خود را تحقق بخشند چرا که آنطور که قایم مقام بیمه مرکزی تصریح کرده ، سال 95 ، سال نگاه بدون اغماض نهاد نظارتی به کسری ذخایر بیمه گران است اگر چه که کسری ذخایر شرکتهای بیمه در یک دوره چندین ساله شکل گرفته و بی تردید یکباره کنترل نخواهد شد.

اما آنچه که میزان کفایت ذخایر را با چالش مواجه می کند عدم ذخیره گیری کافی برای خسارات معوق است که به باور بسیاری از بیمه گران محل دستکاری و آرایش صورتهای مالی است.

در این راستا باید گفت کنترل صورتهای مالی شرکتهای بیمه در خصوص ذخیره گیری مکفی از سوی نهاد ناظر چگونه انجام می شود؟ آیا سامانه سنهاب امکان راست‌آزمایی ارقام اعلامی از سوی شرکتهای بیمه بخصوص در ارتباط با ذخیره خسارتهای پرداخت نشده را فراهم می کند؟

گفتنی است ، در اینجا مساله اساسی داده هایی است که با تاخیر ثبت می شود و در واقع تعهدات شرکت را به سال های آتی منتقل می کند به عبارتی چالشی که سنهاب با آن روبرو است عدم ثبت اطلاعات مربوط به خسارات معوق در یکسال و انتقال آن به سال بعد و تاخیر در ثبت داده هاست .

پیش ازین نعمتی ، مدیر کل فناوری اطلاعات بیمه مرکزی در پاسخ به سوال ریسک نیوز تصریح کرد:از نیمه دوم سال 95 کسب و کار شرکتهای بیمه به کد یکتا وابسته می شود و تنها پس از تایید بیمه مرکزی ، بیمه نامه صادر می شودکه پیش بینی می شود از بسیاری از اتفاقات مانند عدم ذخیره گیری برای خسارات معوق کاسته می شود چرا که د رلحظه نظارت صورت می پذیرد.

حال باید دید سامانه نظارتی بیمه گری چگونه خواهد توانست به راستی آزمایی ارقام اعلامی شرکتهای بیمه بپردازد ؟ راستی آزمایی ارقامی که امکان دستکاری و حساب آرایی را برای شرکتهای بیمه فراهم آورده است.

مجید بنویدی ، عضو انجمن حرفه ای صنعت بیمه در این خصوص معتقد است ،  مسئولیت صحت  محاسبات گزارشات مربوط به کنترل ذخایر به عهده هیات مدیره شرکت است و قطعا کیفیت و دقت محاسبه این ذخائر به مهارت مسئولین مالی شرکتها و نوع نظارت هیات مدیره و مدیر عامل بر آنها  بستگی دارد.

به گفته وی مهمترین ذخیره ای که محل اختلاف حسابرسان و  شرکتهای بیمه است و  بیمه مرکزی به واسطه آن صورتهای مالی شرکتهای بیمه را قبول نکرده است نحوه و مستندات ذخائر خسارت معوق است .

مشروح گفتگوی ریسک نیوز با مجید بنویدی ، عضو انجمن حرفه ای صنعت بیمه از پی می آید:

•در  سال گذشته یعنی 94 صورتهای  مالی چند شرکت بیمه ای به دلیل عدم کنترل ذخایر تایید نشد.  کنترل ذخایر در حال حاضر از سوی شرکتهای بیمه را چطور ارزیابی می کنید ؟

در صورتی که منظور از شرکت بیمه  مدیران  آن  است ، باید عرض کنم کیفیت و کنترل بر نحوه محاسبه ذخائر  در زمره  مسئولیت های اصلی اعضاء هیات مدیره و مدیران عامل شرکتهای بیمه است که در نهایت  صورتهای مالی شرکتهای بیمه را تائید  و ارائه  می نمایند . 

در حال حاضر مسئولین مالی شرکتهای بیمه پس از نهایی شدن حسابهای مالی و اعمال کلیه عملیات بیمه ای مستقیم و اتکائی ، ذخایر شرکت را شامل ذخیره حق بیمه عاید نشده ،  ریسک منقضی نشده ، حق بیمه برگشتی ، فنی تکمیلی و حوادث طبیعی را بر اساس حسابهای مالی محاسبه و  مطابق با اعلام واحدهای فنی ذخائر خسارت معوق را نیز  برآورد و  به همراه ذخایره محاسبه شده توسط اکچوئر شرکت برای بیمه های عمر و سرمایه گذاری از جمله ذخیره ریاضی و مشارکت در منافع بیمه گذاران را در حسابهای شرکت منظور می نمایند و گزارش مالی  شرکت را برای تائید به هیات مدیره ارسال می نمایند . مسئولیت صحت  محاسبات گزارشات به عهده هیات مدیره شرکت است و قطعا کیفیت و دقت محاسبه این ذخائر به مهارت مسئولین مالی شرکتها و نوع نظارت هیات مدیره و مدیر عامل بر آنها بستگی دارد . بدیهی است اگر هیات مدیره از ابزار های کنترل داخلی مانند حسابرسی داخلی و کمیته حسابرسی بهره برداری نماید می تواند قبل از تائید و ارائه گزارشات مالی از دقت و صحت این محاسبات مطمئن شود .

در هر حال حسابرسان مستقل با توجه به استاندارد های حسابرسی و مهارتی که در حسابرسی شرکتهای بیمه دارند، می توانند اشکالات محاسباتی را  نمایان سازند و معمولا  شرکتهای بیمه در راستای تامین نظر حسابرس مستقل ذخائر را اصلاح می نمایند و در غیر این صورت حسابرس مستقل اشکالات و کمبود ذخائر را در گزارش حسابرسی خود افشاء خواهند نمود . 

تصور میکنم مهمترین ذخیره ای که محل اختلاف حسابرسان و  شرکتهای بیمه است و  بیمه مرکزی به واسطه آن صورتهای مالی شرکتهای بیمه را قبول نکرده است نحوه و مستندات ذخائر خسارت معوق است . البته حسابرسان مستقل  محاسبه دو گروه از ذخائر شرکتهای بیمه را که خاصیت جمع شوندگی دارند ( بقیه ذخائر فنی اول سال آزاد و دوباره محاسبه میشوند )  را به استناد استاندارد 28 حسابداری شرکتهای بیمه ضروری نمی دانند که هر دو بر افزایش ذخائر شرکتهای بیمه موثر هستند و عدم احتساب آنها توسط شرکتهای بیمه منجر به نقض آئین نامه 58 مصوب شورای عالی بیمه خواهد شد .

در هر حال با تمام مواردی که عرض کردم تصور می کنم کنترل های مناسبی از سوی مدیران ، حسابرسان و بیمه مرکزی بر نحوه محاسبه ذخائر فنی صورت می گیرد و بندهای گزارشات حسابرسی و تذکرات بخش نظارت مالی بیمه مرکزی موید این کنترل شدید است .      

•    میزان ذخایر و کسری آن تا چه اندازه به صورت شفاف در صورتهای مالی منعکس می شود ؟ به عبارتی آیا نهاد نظارتی قادر خواهد بود که با اتکا به صورتهای مالی این موارد را کنترل کند ؟

تصور میکنم با گذشت 8 سال از اجرای آئین نامه 58 مصوب شورای عالی بیمه و محاسبه این ذخائر در شرکتهای بیمه و نظارت حسابرسان مستقل و داخلی بر نحوه محاسبه این ذخائر ، ارقام ذخائری که در صورتهای مالی شرکتهای بیمه افشاء میشود با در نظر گرفتن بندهای گزارشات حسابرسان مستقل  و نتایج بررسی آنها توسط مدیریت نظارت مالی بیمه مرکزی، بتواند تصویری شفاف از وضعیت ذخائر شرکتهای بیمه ارائه نماید ، البته بابد توجه داشت در بعضی از شرکتها اثرات بندهای گزارش حسابرس مستقل و مدیریت نظارت مالی بیمه مرکزی به نحوی است که وضعیت ذخیره و سود زیان گزارش شده را با تغییرات چشم گیری مواجه میسازد و آنچه مسلم است در نظر گرفتن تمامی این موارد برای قضاوت منصفانه در مورد ذخائر شرکتهای بیمه است که اعتقاد دارم وضعیت کنونی به مراتب بهتر از چند سال قبل است .

نهاد ناظر و یا به عبارت بهتر مدیریت نظارت مالی بیمه مرکزی می تواند با اتکا به گزارشات حسابرسی و اطلاعاتی که از سیستم سنهاب دریافت می نماید ، محاسبات ذخائر را  راسا" انجام داده و صحت محاسبات را با آنچه توسط شرکت بیمه کزارش شده است ، تطبیق دهد .

•     به اعتقاد جنابعالی کنترل ذخایر شرکتهای بیمه بدون اغماض چگونه از سوی نهاد ناظر امکان پذیر خواهد بود؟

همانطور که عرض کردم دریافت اطلاعات فنی و مالی از طریق سیستم سنهاب می تواند شرایطی را فراهم نماید که بخش نظارت مالی بیمه مرکزی نسبت به محاسبات ذخائر فنی اقدام و  آنرا با آنچه توسط شرکت بیمه گزارش شده است مقایسه نماید و به نظر بنده نباید اغماض و چشم پوشی در مورد کسری و حتی فزونی ذخائر شرکت صورت گیرد ، زیرا در هردو صورت ذینفعان شرکت بیمه  متضرر خواهند شد و وظیفه سازمان ناظر بر اساس قانون تاسیس بیمه مرکزی حفاظت از منافع بیمه گذاران و ذینفعان شرکت های بیمه است .

در صورت اغماض از کمبود  ذخائر فنی محاسبه شده حقوق بیمه گذاران در قبال منافع سهامداران پایمال شده و بلعکس در صورت احتساب ذخائر مازاد در حق سهامداران شرکت بیمه و خصوصا سهامداران کوتاه مدت اجحاف میگردد .

•    آیا آیین نامه های موجود قابلیت این کنترل را دارند ؟
به نظر بنده آئین نامه های موجود و استاندارد حسابداری شرکتهای بیمه هرچند در بعضی از موارد با یکدیگر هم خوانی ندارند ولی این امکان را فراهم می نمایند که ذخائر شرکتهای بیمه به نحوی صحیح و منطقی محاسبه شوند و در نهایت صورتهای مالی تصویری شفاف از وضعیت مالی یک شرکت بیمه را نمایان سازد  که البته صحت اجرای این امر بستگی به  توانایی استفاده کنندگان از این آئین نامه ها و اهداف تهیه کنندگان صورتهای مالی دارد .