بدعتی که می تواند شکسته شود

روز گذشته کانال ریسک نیوز یک نظرسنجی گذاشت مبنی بر اینکه « سال هاست که مدیرعامل بیمه ایران به عنوان رئیس شورای عمومی سندیکا انتخاب می شود، به نظر شما آیا انتخاب مدیرعامل بیمه دولتی در مسند رئیس شورای عمومی سندیکای بیمه گران تاثیر مثبتی در اتخاذ تصمیمات صنفی داشته است؟»

در خصوص موضع این نظر سنجی، (نه نتایج آن) چند نکته قابل بیان است:

1- احترام به بیمه ایران به عنوان بزرگترین و قدیمی ترین شرکت با طول عمری نزدیک 90 سال همواره مورد تایید و تاکید نگارنده است هم از حیث خدمات ارزنده ای که طی نزدیک 90 سال عمرش به بخش های مختلف بیمه ای کشور ارائه کرده، نقشی که به عنوان پیشران صنعت همیشه بر عهده داشته، مدیران زیادی را تربیت کرده و به صنعت بیمه تحویل داده و از همه مهمتر در خیلی از بحرانها تکیه گاه صنعت بیمه بوده است. به تعبیر دیگر ارزش های بیمه ایران کم نیست.

2-  از سوی دیگر با وجود همه ارزش های ذاتی بیمه ایران، به واسطه دولتی بودن این شرکت، با نوسان مدیریت مواجه بوده است. این بی ثباتی به مرور تشدید شده است به طوری که نیمه دوم دهه نود شاهد تغییر 5 مدیرعامل در این شرکت بوده ایم. چنین وضعیتی طبیعتا ماموریت هایی که بیمه ایران در نهادهایی چون سندیکا دارد را تحت تاثیر قرار می دهد.

3- همین احترام، باعث شده بود تا یک بدعت پسندیده در سندیکای بیمه گران شکل گیرد که مدیرعامل بیمه ایران همیشه رئیس شورای عمومی شود. این انتخاب علاوه بر مقوله احترام، چند حسن داشت از همه مهمتر اینکه همه اعضاء با بسیاری از حرکت های سندیکا، به عنوان یک تشکل کارفرمایی، به واسطه بیمه ایران که دارای قدمت است، همراه می شدند. اما این خصیصه زمانی می تواند مفید باشد که شاهد ثبات رویه باشیم. وقتی مدیران عامل بیمه ایران مدام عوض می شوند طبیعتا هر مدیرعامل نگاه ویژه ای دارد و باعث تغییرات کلیدی در برخی تصمیمات می شود. نمونه از این دست تصمیمات را مدیران عامل شرکت ها کم سراغ ندارند. در نتیجه چنین نوسانی، عملا شورای عمومی سندیکا از اقتداری که دارد خارج شده و تصمیماتش چندان ضمانت اجرایی پیدا نمی کند.

4- طی جابجایی های اخیر مدیریتی در بیمه ایران مشاهده کردیم که تنها یک مدیرعامل قبلا تجربه مدیرعاملی داشته است. باقی افراد با فضای سندیکا آشنایی زیادی نداشتند و برای آشنایی نسبی زمانی دست کم شش ماه تا یک سال نیاز هست تا با فضای کلی و نگرش مدیران عضو و روند تصمیم گیری ها آشنا شوند؛ اما به محض اینکه به نقطه قابل اتکایی می رسند معمولا تغییرات سیاسی به ناگزیز زمینه تغییرات را در بیمه ایران به وجود می آورد و لاجرم شاهد تغییر رئیس شورای عمومی خواهیم بود. چنین وضعیتی تنها به سود کسانی است که تمایلی به رفتار سندیکایی ندارند و معمولا در نرخ شکنی و دامپینگ پیش قدم هستند.

5- شاید تغییر در ریاست عمومی سندیکا همه دلایل کیفیت ثبات رفتارها و ضمانت اجرای مصوبات سندیکا نباشد اما قطع به یقین یکی از دلایل مهم محسوب می شود. به واسطه جایگاه قانونی سندیکا، بیمه مرکزی برخی از وظایف و ماموریت ها را بر عهده سندیکا بگذارد به گونه ای که بتواند در انتظام بخشی به صنعت بیمه بیشتر موثر باشد اما وقتی شورای عمومی به عنوان مهم ترین رکن سندیکا با ثبات مدیریت همراه نباشد قطعا امکان رسیدن به نقطه ای که این انتقال وظایف و ماموریت ها صورت گیرد فراهم نیست.

بر همین اساس به نظر می رسد که با وجود همه احترامی که صنعت بیمه به بیمه ایران قائل است، اما در خصوص این بدعت که رئیس شورای عمومی الزاما بیمه ایران باشد بازنگری کنند و به انتخابی دست یابند که مستلزم ثبات نسبی در ریاست شورای عمومی باشد.

6- طبق اساسنامه داخلی سندیکای بیمه گران ایران، شورای عمومی عالی ترین مرجع برای رسیدگی و اخذ تصمیم دربارۀ تمام امور سندیکاست که 11 وظیفه مهم بر عهده دارد. اغلب این وظایف مهم تنها در صورت ثبات در ریاست و اعضا قابلیت تحقق دارد. بر همین اساس به نظر می رسد که شرکت های بیمه برای اینکه به سمت انسجام و استحکام بیشتر سندیکا گام بردارند ضروری است در انتخاب رئیس شورا نگاه متفاوتی را در دستور کار قرار دهند به گونه ای که فردی ریاست را بر عهده گیرد که دست کم 4 تا 5 سال بتوند مسئولیت را بر عهده گیرد.

در انتها تشکل کارفرمایی بیمه گران ایران باید انتخاب کند که می خواهد یک سندیکای منسجم داشته باشد یا اینکه به بهانه احترام به بیمه ایران سرنوشت شورای عمومی را مدام با نوسان مواجه کند. نباید تردید کرد که یک سندیکای اثر گذار می تواند به انسجام بیمه ایران حتی در دوران بی ثباتی مدیریت کمک کند، چرا که بی ثباتی مدیریت می تواند سایه خودرا بر هر دو مجموعا بیاندازد و موجب ضعف هر دو شود.