پیش شرطهای ورود به دوران جدید بیمه گری/ سارا حقیقی وند
به نظر میرسد صنعت بیمه در آینده نزدیک با تغییرات بنیادینی روبهرو شود. دنیای بیمه گری در حال تغییر شکل به دنیایی با ماهیتی دیجیتال است. از مشاورین روبوتیک تا شبکه های توزیع دیجیتال، اینترنت اشیاء، اطلاعات انبوه، ابزارهای نوین گردآوری و نظارت بر اطلاعات و بسیاری موارد دیگر، گوشه هایی از چهره آتی صنعت بیمه جهانی را به ما می نمایانند.
موسسه Capgemini 10 ترند برتر در صنعت بیمه جهان در سال 2017 را چنین برمی شمرد:
1- بیمه گران بیشتر از پیش فرآیندهای در طول زنجیره ارزششان را سیستمی می کنند و استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی مانند روبوتهای مشاور را در دستور کار دارند.
2- توزیع بیمه بازتعریف میشود.
3- دینامیکهای بازار به علت مرزهای جدید زنجیره ارزش تغییر میکند.
4- محصولات جدیدی برای اقتصادهای مشارکتی تعریف میشود.
5- استفاده از ابزارهای دیجیتال و موبایل برای مدیریت ریسک و تجربه بهتر مشتریان از خدمات ارائه شده، بیشتر میشود.
6- تحلیلهای عمیقتری از دادههای انبوه در دسترس برای سوددهی بیشتر و رضایتمندی مشتریان، صورت خواهد گرفت.
7- اینترنت اشیاء برای ساختن مدلهای جدید و استفاده از داده ها، بیشتر مورد توجه قرار خواهد گرفت.
8- خدماتی با ارزش افزوده بیشتر ارائه خواهد شد.
9- استفاده از زنجیره بلوکی فرآیندهای بیمه ای را ساده سازی خواهد کرد.
10- واقعیت افزوده بیشتر مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
تغییراتی که به واسطه بسط و پیشرفت تکنولوژی در صنعت بیمه ایجاد شده است، تمامی فعالیتهای شرکتهای بیمه را در طول زنجیره ارزش از طراحی و توسعه محصول تا بازاریابی، قیمت گذاری، پرداخت خسارت و …. تحت تاثیر قرارداده است. این تغییرات بهگونهای است که نقش سنتی بیمهگران به عنوان جبرانکننده خسارت، به نفع نقش مشاوری مدرن برای جلوگیری از خسارت و مدیریت ریسکها، کمرنگتر شده است.
بیمه گران همچنین از تکنولوژی برای ارائه خدمات دیجیتال به مشتریان، که تبادل اطلاعات بیشتری را ممکن میکند استفاده میکنند. همزمان با ارائه این خدمات ارزشمند، دسترسی به اطلاعاتی تسهیل میشود که میتواند عملیات بیمهگری را دقیقتر کند. از سوی دیگر استفاده از تکنولوژی در طول زمان، بسیاری از هزینه های بیمه گری را کاهش خواهد داد و میتواند در عمل به سرمایه گذاری مجدد در واحدهای طرح و توسعه شرکتها و طراحی محصولات جدید بیمه ای منجر شده یا کاهش هزینه ها و درنتیجه کاهش قیمت بیمه نامه ها را رقم زند. در هر حالت انتظار می رود که در این روند مشتریان شرکتهای بیمه، تجربه بهتری از دریافت خدمات از ایشان داشته باشند.
در این میان استارتآپهایی نیز پا به عرصه حضور گذاشته اند که شرکتهای بیمه و مشتریان آنها را با ارائه خدماتی همراهی می کنند، که بعضا پیشتر توسط واسطه های بیمه ای و یا حتی خود شرکتهای بیمه ارائه میشده است. اینشورتکها بیشتر در زمینه بیمههای اشخاص فعالند و در بیمههای تجاری به صورت محدودتر در حوزه مدیریت ریسک و جلوگیری از خسارت، فعالیت میکنند.
اینشورتکها همچنین در حوزه فروش دیجیتال به شرکتهای بیمه کوچک و متوسط خدماتی را ارائه میدهند. شرکتهای بیمه اگرچه استراتژیهایی مختلف در حیطه تکنولوژی دارند، اما براساس گزارشات بین المللی، سرمایه گذاری در اینشورتک ها در 2016 افزایش زیادی یافته است و 3/2 سرمایه گذاری مزبور توسط شرکتهای بیمه تامین شده است. براساس رویکردهای استراتژیک متفاوت، برخی دیگر از شرکتهای بیمه قراردادهای کلانی را با غولهای تکنولوژی منعقد کرده اند، یا برخی انکوباتورها و مراکز نوآوری درونی تدارک دیده اند و در کنار همه اینها کنسرسیومهایی از شرکتهای بیمه برای استفاده بیشتر و پیشبرد دانش در حوزه زنجیره بلوکی تشکیل شده است.
مهمترین فرآیندی که در شرکتهای بیمه تحت تاثیر تحولات تکنولوژیک قرار گرفته است، فرآیند توزیع است. توزیع به معنای چگونگی ارائه خدمات و محصولات بیمه ای به مشتری یا در بیانی عامتر نحوه تعاملات شرکتهای بیمه با مشتریانشان، بخش مهمی از فعالیت شرکتهای بیمه است. توزیع را نمیتوان تنها در کانالهای فروش خلاصه کرد. بلکه از منظر مدیریتی، این فرآیند شامل دسترسی به اطلاعات درخصوص محصول بیمه ای قبل از فروش، مذاکره درخصوص قیمت و شرایط قرارداد، فروش و خدمات پس از فروش است.
درحال حاضر یکی از مهمترین کانالهای توزیع نسبتا جدید بانک-بیمه است که عرضه محصولات بیمه ای توسط شبکه شعب بانکی صورت میگیرد. اتحادهای استراتژیک بین بیمه گران خردهفروشیها، دفاتر پستی و… به عنوان شیوه دیگری از توزیع محصولات بیمه ای مطرح شده است. در حقیقت کانالهای توزیع سنتی که از نمایندگان، کارگزاران و پرسنل شرکتهای بیمه تشکیل شده بود، با کانالهای توزیعی متشکل از ایشان به همراه تلفن، موبایل، وبسایت، بانک و سایر واسطه ها جایگزین شده است.
اگرچه همچنان بهخاطر ماهیت بیمه به عنوان یک خدمت و پیچیدگیهای ذاتی انواعی از بیمه ها، تعاملات رودررو و فروش مستقیم هنوز جایگاه ویژهای دارد. به هر طریق گسترش روزافزون اینترنت و پیشرفت تکنولوژی، اگرچه تغییراتی بطئی را در صنعت بیمه رقم زده است، اما با سرعت گرفتن تحولات تکنولوژیک، در آیندهای نزدیک مشتریان خرد خواهند توانست تقریبا تمامی نیازهای بیمهای خود را از راه دور و به واسطه کانالهای توزیع دیجیتال تامین کنند. بنابراین بهتر است واسطههای بیمه سنتی به جای مقاومت در برابر تغییر، با بازنگری روشهای سنتی خود سهمی در ایجاد تغییر داشته باشند.
به نظر میرسد صنعت بیمه ایران راه نسبتا دشواری در همراهی با صنعت بیمه جهانی در پیش رو داشته باشد. استفاده از تکنولوژی در سطح چند اپلیکیشن، فروش آنلاین تعداد محدودی از محصولات بیمهای، مقاومت شبکه فروش در تغییر رویه های سنتی، مقررات بازدارنده یا اصولا عدم وجود مقررات حامی نوآوری و فعالیت اینشورتکها، تنها تعداد محدودی از نشانه های دشواری انطباق با تحولات تکنولوژیک صنعت بیمه جهانی است.
بازنگری مقررات موجود و تدوین مقررات خوب برای فعالیت اینشورتکها یکی از مهمترین موضوعات در گذار از مقررات گذشته به مقررات جدید است. باید توجه داشت حفظ مقررات موجود و عدم تمهید مقرراتی که زمینه نوآوری و استفاده از تکنولوژی را فراهم آورد، در عمل به مثابه سپری مدافع برای شرکتهای کمتر نوآور و فعالین سنتی بازار بیمه عمل میکند. همچنین مقررات باید تمهیدات لازم برای حمایت از بیمهگزاران و سایر ذینفعان را در این فضای جدید در نظر گیرند.
از دیدگاهی عامتر، شاید یکی از مهمترین آفتهای تحریم در دورانی که پشت سر گذاشتیم دسترسی اندک به پیشرفتهای اتفاق افتاده در حوزه دانش فنی و تکنولوژی بوده است. در این خصوص بسیار مهم است که نهادهای حرفهای صنعت بیمه فعال شده و سعی در پر کردن شکاف بین وضع موجود و ایدهآل برآیند.
اگرچه در دوران پس از برجام اقتصاد ایران که دومین اقتصاد بزرگ خاورمیانه و شمال آفریقا است، با منابع بزرگ نفت و گاز و جمعیت جوان تحصیلکرده، و صنعت بیمه تقریبا 8 بیلیون دلاری که به دلیل ضریب نفوذ اندک هنوز ظرفیت فراوانی برای رشد دارد، جلب توجه میکند. اما باید توجه داشت که اتصال به بازارهای بین المللی، همچنان نیازمند بهبود سایر عوامل داخلی و خارجی است. از منظر مدیریتی، تصمیمگیری برای هر مشارکت/سرمایهگذاری در اولین قدم با تحلیلی از شرایط سیاسی، حقوقی، اقتصادی و تکنولوژی آغاز میشود. قرار گرفتن تکنولوژی همپایه سه متغیر دیگر نشاندهنده اهمیت شایان توجه آن است.
با چنین دیدگاهی به نظر میرسد، صنعت بیمه ایران برای استفاده از فرصتهای بالقوه در دوران جدیدی که پیش روی دارد، ناگزیر از همراهی و همراستایی با تحولات جاری جهانی است. برای این منظور تدارک زیر ساختهای قانونی چه در حوزه سرمایهگذاری و چه در حوزه فعالیتهای بر پایه تکنولوژی و حمایت از فعالیت اینشورتکها، امکان تبعیت از مقررات را برای سرمایهگذاران خارجی و شرکتهای متمایل به همکاری با صنعت بیمه ایران، فراهم میآورد و هزینه همکاری با ایشان را برای شرکتهای بیمه ایرانی، کاهش میدهد.
سارا حقیقیوند /کارشناس ارشد صنعت بیمه / مرداد 1396
منبع : نشریه بیمه داری نوین